الحمد لله حمد الشاکرین الذاکرین المتعرفین. بجمیل آلائه و جزیل نعمائه... اما بعد فاننی رایت ان املی کتابا متوسطا فی اصول الفقه لاینتهی بتطویل الی الاملال و لا بالاختصار الی الاخلال... .
... و کشف عن قناعه و اظهره لا یخجلنا بشی مما سطرناه و ذکرناه عند المواقفه یوم الحساب و نشر الکتاب انه سمیع مجیب. و وافق الفراغ من تصنیف هذا الکتاب یوم الجمعه حادی عشر من شوال سنه ثلثین و اربعماه.
کتبه العبد الفقیر الضعیف ابن ابیسعید ابونصر الشریف فی رابع عشر محرم الحرام سنه تسع و تسعماه.
نوع خط:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نسخ.
اصفهانی.
تیماجی مشکی ضربی با ترنج بزرگ که در آن گل و بوته به شیوه معرق کار شده است.
1
3
پشت برگ اول تملکی است از محمدرضا.
چمد مهر و یادداشت است به نامهای ابن محمدمهدی هندی و محمدربیع که تاریخ نخستین ۱۱۶۲ق. و تاریخ مهر دوم ۱۰۵۲ق. است.
ذریعه دارای ۱۴ باب و هر باب دارای چند فصل است و این است فهرست اجمالی ابواب کتاب:
۱. باب الکلام فی الخطاب و اقسامه و احکامه.
۲. الکلام فی الامر و اقسامه و احکامه.
۳. احکام النهی.
۴. عموم و خصوص.
۵. مجمل و مبین.
۶. نسخ.
۷. حد الخبر و مهم احکامه.
۸. صفه المتحمل للخبر (راوی).
۹. الکلام فی الافعال.
۱۰. اجماع.
۱۱. قیاس.
۱۲. اجتهاد.
۱۳. حظر و اباحه.
۱۴. النافی و المستصحب للحال هل علیهما دلیل.
ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۴۱۸۴.
نک: ذریعه، ۱۰/ ۲۶؛ دانشگاه.
مولف این کتاب را در اصول فقه با شیوهای بیسابقه در عناوین و استدلالات و انظار و بدون استفاده از دیگر کتابهای اصول فقه نوشته. در دیباچه پس از توضیح شیوه خاص خود چنین گوید: «فقد تحقق استبداد هذا الکتاب بطرق مجرده لا استعانه علیها بشی من کتب القوم المصنفه فی هذا الباب». در دیباچه از شافی و ذخیره، و جواب مسائل موصلیه اولی و کتاب مسائل خلاف اصول فقه خود یاد کند و گوید درباره اجماع، اخبار، قیاس، اجتهاد و دیگر مسائل اصول فقه، به تفاریق در مولفات و نوشتههای خود سخن گفتهام با این حال تالیف این کتاب که اکنون در کار نوشتن آن هستم مورد نیاز فراوان است. در ابواب و فصول کتاب نیز از شافی و مسائل تبانیات و دیگر آثار خود یاد کرده.