دو، ۱۸۶، یک برگ، ۱۵/۶*۲۷/۸، سطور و اندازهها مختلف.
1
2
ستایش مر خدای راست که پروردگار عالمست و درود کسی را رواست که اشرف بنی آدم است... چنین گوید فقیر حقیر میرزا محمد بن محمدرضا القمی اصلا المشهدی مولدا و مسکنا که این چند مسئله است که به اعتقاد فقیر مبنای ایمان است... در زمان دولت... سلطان شاه حسین الحسینی الموسوی... این مسائل را به زبان فارسی که همه کس بفهمد بیان نموده تا موالیان امیرالمومنین منتفع گردند... و بیان آن مشتمل است بر شش مقدمه که در هر مقدمه بیان شده امری که مبنای بسیاری از قواعد دین است و ضرور است که هر مکلف آن را بداند و ازین جهت به رساله سته ضروریه مسمی گردید.
و اگر این حرف تاملی کرده شود نتایج خوب بر آن مرتب میگردد و از ذکر نفحات به همین قدر اکتفا میشود.
این تاریخها در مجموعه آمده است:
ابوطالب بن حاجی میرزا رمضان علی در رجب ۱۲۷۷ق (ص ۲)، محمدرفیع در ذیحجه ۱۱۰۱ق به امر ذوالفقار بیگ (ص ۳)، شعبان ۱۱۱۸ق (ص ۱۲)، ۱۵ جمادی الاول ۱۱۱۳ق در دفترخانه سرکار مواهب آثار (ص ۲۲)، رجب ۱۱۱۴ق (ص ۳۰)، محمدمهدی در رمضان ۱۱۱۲ق (ص ۳۲)، صفر ۱۱۱۳ق (ص ۳۴)، جمادی الاول ۱۱۱۳ق (ص ۴۷)، ۱۴ شعبان ۱۱۱ (کذا، ص ۸۰)، صاحب سفینه در جمعه ۲۰ ربیع الثانی ۱۰۹۷ق (ص ۱۱۹)، شوال ۱۰۹۰ق در مشهد (ص ۱۳۱)، ۱۷ ذیحجه ۱۱۰۰ق (ص ۱۷۸)، غره شعبان ۱۱۱۲ق حسب الفرموده مستوفی هرات در دولتخانه ایشان (ص ۱۹۳)، ۹ جمادی الثانی ۱۰۷۹ق (ص ۲۰۵)، معزالملک در ربیع الثانی ۱۰۶۵ق در قریه باغ آسیایی (ص ۲۱۰)، محمدحسین... تبریزی در شوال ۱۰۴۲ق (ص ۲۱۸)، ۱۰۹۳ق برای ذوالفقار بیگا (ص ۳۰۶)، ۲۰ شعبان ۱۰۸۵ق در دارالسلطنه قزوین (ص ۳۱۸)، رجب ۱۰۸۰ق (ص ۳۲۲)، محمدمهدی حسینی جنابدی برای ذوالفقار بیگا (ص ۳۶۵)، جمعه ۲۶ جمادی الثانی ۱۱۰۱ق در خدمت ذوالفقار بیگا (ص ۳۷۰)، محمدیوسف در ذیحجه ۱۱۰۳ق در مشهد (ص ۳۷۱).
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق و شکسته نستعلیق.
عناوین و نشانیها شنگرف.
صفحات جدولکشی شده با زر و شنگرف و لاجورد و مشکی.
در صفحاتی از نسخه علامتهای زرین و سیمین نقش بسته است.
صفحه ۴ سرلوح مذهب و مرصع شرفهدار با پیشانی زمینه زر و لاجورد.
درون نقوش طلاپوش وسط آن مهر گلابی به نقش: «صح...».
حاشیه صفحات ۴ و ۵ تشعیرسازی شده با نقوش گل و بوته زرین.
ص ۲۰۹ سرلوح مذهب و مرصع با پیشانی زیبا.
درون پیشانی بسمله با مرکب مشکی در زمینه زرپوش و مهر بیضوی کوچک ناخوانا.
حاشیه دو ص ۲۰۹ و ۲۱۰ تشعیرسازی شده با نقوش گل و بوته زرین.
الوان آهار مهره.
گالینگور بنفش، عطف و گوشهها میشن قهوهای. قطر: ۳.
1
این نسخه به چندین نوع متفاوت صفحهپردازی شده است که به شرح زیر آمده:
در بیشتر صفحات نسخه هر دو برگ دو بخش شده است. بخشی متن و اصلی و بخشی که به صورت چلیپا یا عمود بر متن اصلی در حاشیه نوشته شده.
در بیشتر صفحات یک ردیف در حاشیه کناری برگها نوشته شده که جداگانه از متن جدولکشی شده است.
بیشتر نوشتهها چلیپا.
بعضی از صفحات به ۶ بخش تقسیم شده و در هر کدام یک مطلب کوتاه نوشته شده.
گاهی هم صفحات ۳ ستونی است.
گاهی متن در یک جدول کوتاه در وسط است و سه ستون حاشیهنویسی دارد.
نسخه برگشمار قدیمی دارد.
3
1
در پایین ص ۳۷۰ مهر گلابی شکل: «صح» و مهر بیضوی: «الله بارء».
خریداری از باقر ترقی در اسفند ۱۳۴۵ش.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۴۲۳-۴۲۴.
از این کتاب تاکنون تنها دو نسخه دیگر شناسایی شده است: یکی در آستان قدس رضوی و دیگری در مجموعه ش ۱۰۵/۲۱۹ کتابخانه اصغر مهدوی که هنوز فهرست نشده است (رساله ش۴).
نک: فهرستواره، ۹/ ۳۴۱؛ آستان قدس، ۱/ ۱۲۶.
رساله کوتاهی درباره امامت و اعتقادات شیعی است که در ۶ مقدمه تدوین شده.