بسمله الحمدلله رافع درجات العلماء الی سماک السماء... و بعد فیقول مسود هذه الاوراق و ممهد هذه الاطباق... .
... لیس بمیت عند اهل النهی ممن کان هذا بعض آثاره تم کتاب طیف الخیال، هذا کتاب کثرت بدائعه لاعیب فیه بیدانی جامعه، فلیات من انکره بمثله او لیصدق بکمال فضله و صلی الله علی محمد و آله.
مولف به هنگام مهاجرت به هندوستان به قصد نزدیکی به سلطان این کتاب را نگاشته و چنانچه درد خاتمه کتاب تصریح میکند به تاریخ ۱۱۱۴ق در ح ۳۵ سالگی تالیف را آغاز کرد و به تاریخ ۱۸ شوال ۱۱۱۶ق مطابق ماده تاریخ «کمال السجع فی طیف الخیال» آن را به پایان برد. وی شرحی بر همین کتاب خود دارد به نام: تعبیر طیف الخیال که صاحب ذریعه از آن یاد میکند.
بر پشت برگ آغاز یادداشت استکتاب محمد بن اسماعیل و در برگ اضافی پایان یادداشت استکتاب محمد بن ملا اسماعیل آمده است.
نوع خط:
تزئینات جلد:
نوع کاغذ:
نسخ.
تیماج مشکی فرسوده.
فرنگی.
1
بر پشت جلد یادداشتی است از اسدالله منجم مورخ ۱۳۱۵ق که نسخه را به جهت استنساخ از محمد طباطبایی به امانت گرفته بوده است. بر پشت برگ اضافی آغاز یادداشتهای متفرقهای وجود دارد. بر پشت برگ آغاز یادداشت استکتاب محمد بن اسماعیل؛ برگ اضافی پایان مشتمل بر یادداشتی است از محمدامین اصطهباناتی مورخ ۱۲۳۸ق در شیراز.
3
بر پشت برگ آغاز سجع مهر محمد بن اسماعیل «عبده الذلیل محمد بن اسماعیل» در صدر صفحه آغاز همین سجع مهر و مهر محمد بن صادق حسینی طباطبایی. در برگ اضافی پایان سجع مهر محمد بن ملا اسماعیل «لا اله الا الله الملک الحق المبین عبده محمد بن اسماعیل» دیده میشود.
نک: ذریعه، ۱۵/ ۱۹۶؛ مجلس، ش ۲۹۰، ۴۱۴۷، ۵۴۴۹.
ماخذ فهرست: جلد ۲/۲۴، صفحه ۱۰۸ - ۱۰۹.
متنی است منشیانه و مکلف در مناظره علم و مال که نویسنده طی آن به بیان شرافت علم و مال و آفت هر یک از آنها پرداخته. این کتاب دارای عناوین مختلفی است از جمله ده مقاله. مقاله دهم به نام مقامه شیرازیه مشتمل است بر شرح احوال مولف، استادان و آثار وی.