/ از: علامه مولی محمدباقر بن محمدتقی مجلسی اصفهانی
: کاتب: محمدحسن بن خان محمد قرچهداغلی
، تاریخ کتابت: سال ۱۲۵۳ق.
۲۴۵ برگ، ۱۷ سطر
؛خشتی.
حلیه المتقین، نخستین بار در سال ۱۲۴۸، سپس در سال ۱۲۶۰ق در تهران به صورت چوبی، سپس به ترتیب در سالهای ۱۲۸۰، ۱۲۸۵، ۱۲۸۷، ۱۳۰۰، ۱۳۰۱، ۱۳۱۸، ۱۳۲۵، ۱۳۲۹، ۱۳۵۵، ۱۳۷۱، ۱۳۷۴ق (با تصحیح علامه ابوالحسن شعرانی) و یک بار نیز بدون تاریخ در تهران، در سالهای ۱۲۶۱ و ۱۳۰۱ق در لکهنو، یک بار نیز بدون تاریخ در بمبئي به صورت سنگی و سپس در سالهای ۱۳۲۷، ۱۳۳۷، ۱۳۴۷ش و ۱۳۷۹ق به صورت حروفی (سربی)، مستقل یا به انضمام برخی رسالهها، همچون رسالهی حسینیه به چاپ رسیده است.
1
2
آغاز افتاده: «... آن محاسن آداب که از طریق مستقیمه ائمه الطاهرین صلوات الله علیهم باسانیده معتبره ... اعنی سلطان الاعظم ... السلطان سلیمان الصفوی الموسوی ... باب اول در بیان آداب جامه و کفش پوشیدن ...».
«... سزاوارترین مردم گناه کاری کسی است که در حضور مردم سفاهت کند و غائبانه غیبت کند و ذلیلترین مردم کسی است که مردم را خار کند و بهترین مردم کسی است که مردم از او منتفع شوند».
محل کتابت نامعلوم است؛ رقم کاتب: «اینجا ختم شد این رساله فی یوم یکشنبه فی تاریخ ثلث خمسین ماتین بعد الالف، کتب الحقیر الفقیر ... محمدحسن بن مرحوم خان محمد قرجهداغی حشر هما الله ... سنه ۱۲۵۳ق».
نوع خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق و نسخ (دو قلم).
عنوانها و نشانیها قرمز و مشکی؛ اندازه متن: ۵/۱۵*۵/۱۰سم.
فرنگی سفید آهار مهره شده.
ساغری مشکی با ترنج ضربی و عطف تیماج مشکی.
2
1
این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است.
همچنین در آغاز تصویر سادهای از انسانی با لباسی از دورهی قاجار، فرازی از سوره ناس و نیز یک موعظه مربوط به سال ۱۲۷۱ق با عبارت «ایها الناس جهان جای تن آسایی نیست» دیده میشود.
1
3
در آغاز تملک حاجی ملاعلی ایروانی.
در انجام یک مهر مربع «محمد و علی شفیع روز قیامت است ۱۲۷۲» آمده است.
ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۲۷۹ - ۲۸۱.
کتابی مشهور در اخلاق اسلامی و آداب زندگی از زیور، پوشاک، خوردن و نوشیدن، خوابیدن، معاشرت و مجالست با مردم، مباشرت با زنان، تربیت فرزند، آداب سفر و جز اینهاست که در ۱۳ باب و یک خاتمه و هر باب در چند فصل، گویا بین سالهای ۱۰۷۹ - ۱۰۸۱ق به نام شاه سلطان سلیمان صفوی (۱۰۷۷ - ۱۱۰۵ق) تالیف گردیده است. در مجلدات فهرستهای مختلف کتابخانهی عامرهی مجلس شورای اسلامی، نسخههای متعددی از کتاب حلیه المتقین گزارش گردیده است، نیز از نسخههای جدید آن میتوان به شمارههای «۱/۸۸۹۸» و «۱/۹۶۶۸» اشاره نمود. باید افزود، استاد احمد منزوی گزارشی از نسخههای مختلف این اثر در کتابخانههای ایران و خارج از کشور در فهرستواره کتابهای فارسی (ج۶، صص۴۳۳ - ۴۳۵) بدست داده است.