الحمدلله الذی فضل بنیآدم بالعلم و العمل علی جمیع العالم و الصلوة ... و بعد فلما رایت کثیر من طلاب العلم فی زماننا یجدّون و الی العلم لایصلون و من منافعه و ثمراته و هی العمل به و النشر یحرمون ...
و یتمسک من الاثار الواردة من الطب الذي جمعه الشيخ ابوالعباس المستغفري رحمهالله في كتابه المسمي بطب النبي صلیالله علیه و سلم يجده من يطلبه .
و الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السلام علی رسوله محمد خیر خلقه و آله الطیبین الطاهرین اجمعین آمین تمت الکتاب المسمی باداب المتعلمین بحوله وقوته و جوده فی قریة دهشمس من ید محمد نرزیویی .
كاتب در پايان نسخه ، نام كتاب را آداب المتعلمین ذكر كرده است. وي ظاهرا همان محمد خضري نرزيويي اشنوي(۱۳۲۲ق/۱۱۱ -۱۳۷۶) فرزند ملا عبدالعزيز، فرزند حاج خليفه ملا خضر نرزيوه است. شرح احوال وی به قلم خودش در مقدمه کتاب تاریخ مشاهیر جهان اسلام و فتاوای محمدیه خود وی چاپ شده است. او قاضی شرع و خطيب و امام جمعه مسجد جامع اشنويه بوده است، و در مدرسه جامعه و محله بازار و ملا طه به تدريس و اجازه فارغالتحصيلان اشتغال داشته است. ۱۱۲ رساله در علوم دینی تالیف کرده است.
نوع و درجه خط:
تزئینات متن:
نوع کاغذ:
نوع و تز ئینات جلد:
نسخ
عناوين و نشانها به سرخي
فرنگي خطدار شطرنجي
مقوايي، فرسوده
حواشی اوراق:
حاشيه پراكنده از كاتب با امضاي نرزيويي دارد.
كشف۱ /۴۲۵؛ معجم المطبوعات ۱/۹۶۹ ؛ مشار عربي ص ۴؛معجم المولفين ۳ / ۴۳؛دايرةالمعارف بزرگ اسلامي ۱/۱۶۵؛ دايرة المعارف تشيع ۱/۲۲؛سپه ۳/۱۶ ؛ حقوق ص ۲۲۹؛ مرعشي ۸/۵۵ و ۳/۳۱۹؛ آستان مقدس حضرت معصومه ۲/۱۱۱؛ عكسي مركز احيا۴/۳۸۹ ؛مجلس ۹/۵۲۷-۵۲۹ و ۳۲/۵۷۳؛ نشریه۱۱/۴۹۷.
چاپ های تعلیم المتعلم از قرار ذیل است: آلمان:۱۷۰۹م، به كوشش ريلندوس (چاپ ترجمه به زبان لاتین)؛ لایپزیک:۱۸۳۸ م، به كوشش كاسپاري (با مقدمه فلیشر)؛ قازان: ۱۹۰۱ م ،۳۲ص ؛ تونس: ۱۲۸۶ ، ۴۰ ص ؛ آستانه: ۱۲۹۲ ، ۴۶ ص ؛ مصر: ۱۳۰۰ق (۴۰ ص) و ۱۳۱۹ق و ۱۳۴۶ق(چاپخانه سلفيه، ۸۱ ص) و ۱۹۳۵ (المكتبة التجارية ، ۷۹ ص) و ۱۹۶۰م(عيسي البابي حلبي) وبی تا (با تحقیق مصطفی عاشور) ؛ لندن، ۱۹۴۷(ترجمه انگلیسی) ؛ زاهدان : با نام آداب فراگیری علم (تعلیم المتعلم)(ترجمه به فارسي)۱۳۷۹و ...
زرنوجی(د:۵۷۱ یا ۵۹۱ ق) از علمای حنفی مذهب زرنوج یا زرنوق ، شهری در ماوراءالنهر است. وی از شاگردان برهان الدين مرغيناني ( د:۵۹۳) مولف الهدايه در فقه حنفي است. کتاب تعلیم المتعلم فی طریق التعلم تنها اثر به جا مانده از وی و قدیم ترین اثر مدون در علم تعلیم و تربیت است. این کتاب چکیده ای از نظریات پراکندهی علمای این علم تا قرن ششم هجری با استفاده از برخي آيات قرآن و احاديث است. مولف در آن به بررسی مسائلی مانند هدف تعلیم و تربیت، لزوم آمادگی قبل از آغاز یادگیری، شیوه های تعلیم و تربیت، اخلاق و آداب معلم و متعلّم، عوامل موثر بر یادگیری میپردازد. مقدمهی کتاب در باب لزوم تعلیم و تعلَم و تقسیمبندی علوم از این حیث است. از اشخاص و کتب ذیل در این کتاب یاد شده است: محمد بن حسن ، سيد امام شهيد ناصرالدين ابوالقاسم سمرقندي و كتاب الاخلاق او ، رضیالدّین نیشابوری، شيخالامام ركنالاسلام اديب المختار ، استادنا برهانالائمه علي بن ابي بكر، استادنا الامام سديد الدين الشيرازي ، برهانالدين صاحب الهدايه ، فخرالدين ارسابندي ، ابويزيد دبوسي ، شمسالائمه حلوائي ، ابوبكر زنجري ، ابو يوسف همداني ، الاستاد فخرالدين الكاشاني ، ركنالدين محمد بن ابيبكر امام ، مفتي حسامالدين شهيد ، امام محمد بن فضل. کتاب در یک مقدمه و سیزده فصل از این قرار تدوین شده است: ۱.في ماهية العلم و الفقه و فضله ۲. في النية في حال التعلم ۳. في اختيار العلم و الاستاذ و الشريك و الثبّات ۴. في تعظيم العلم و اهله ۵. في الجد و المواظبة و الهمة۶. في بداية السبق و قدره و ترتيبه ۷. في التوكل ۸. في وقت التحصيل ۹. في الشفقة و النصيحة ۱۰. في الاستفاده ۱۱. في الورع في حالة التعلم ۱۲. في ما يورث الحفظ و في ما يورث النسيان ۱۳. في ما يجلب الرزق و في مايمنع و مايزيد في العمر و ماينقص في العمر. قاضی زکریای انصاری مصری ملقّب به شیخ الاسلام (د:۹۲۶ ق) و ابراهیم بن اسماعیل (قرن ۱۰ق) این کتاب را گزارش و شرح کرده اند. ابن اسماعیل این شرح را در سال ۹۹۶ق برای سلطان مرادخان سوم پسر سلطان سلیم نوشته است. مصطفي عمر تعلیم المتعلم را به زبان ترکی ترجمه کرده است.( نشريه نسخه هاي خطي كتابخانه مركزي دانشگاه تهران ۵/۴۶۹) این کتاب در سال سال ۱۷۰۹ م به زبان لاتین ترجمه شده است. همچنین شرح تعليم المتعلم ابناسماعیل را ابايزيد بن اسماعيل حسيني موسوي برزنجي (قرن ۱۲ق) در ذق ۱۱۲۶ق به زبان فارسی برگردانده است. (مرعشي ۲/۳۱۳ ) آداب المتعلمين، نسخهی فارسی شده و تلخيص همان تعلیمالمتعلم شیخ برهان الدین زرنوجی در دوازده باب است. این کتاب ، به اشتباه به خواجه نصيرالدين طوسي منسوب شده است.
خريداري از قادري در ۲۸/۴/۸۴
،قيمت: ۲۰۰,۰۰۰ ريال
لب الاصول / زكريــا بن محمد بـن احمد انصارى سنيكى قاهرى