عنوان

مقامات حريري

شماره

۴۰۲/۱

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

عربی

عنوان اصلي

مقامات حريري

نام عام مواد

[نسخه خطی فارسی]

نام ناشر، پخش کننده و غيره

عبدالله بن حسين

تاریخ نشرو بخش و غیره

سه شنبه نوزدهم ربيع الاول 1260ق.

نام خاص و کميت اثر

188ص. (18 سطر)

ابعاد

21×30

متن يادداشت

فهرست استادي: ‌68

متن يادداشت

نسخ ديگر: 1/458

متن يادداشت

آغاز: بسمله. اللهم انا نحمدک علي ما علمت من البيان و الهمت من التبيان کما نحمدک علي ما اسبغت من العطاء و اسبلت من الغطاء...

متن يادداشت

انجام: و استرشده الي ما يعصم من السهو و يحظي و العفو نه اهل التقوي و اهل المغفره و ولي الخيرات في الدنيا و الاخره قد فرغ من تحرير هذه النسخه في اليوم سه شنبه في نوزدهم ماه ربيع الاول سنه 1260.

متن يادداشت

يکي از کتب معروفه است و با اين که چندان بزرگ نيست مشتمل بر بسياري از لغات و امثال و رموز و اسرار کلام عرب است و جار الله زمخشري مفسر و اديب معروف در وصف اين کتاب مي¬گويد: اقسم بالله و آياته/ و مشعر الحج و ميقاته. ان الحريري حري بان/ تکتب بالتبر مقاماته. ابن خلکان در سبب تاليف کتاب مي گويد "فرزند حريري ابوالقاسم عبدالله گفته روزي پدرم در مسجد بني حرام نشسته بود ناگاه پيرمردي داخل گرديد، از او پرسيدند از کجائي؟ گفت از سروج، گفتند کنيه تو چيست، گفت ابوزيد، پس از اين پيشامد، پدرم مقامه معروف بحر اميه را که مقامه چهل و دوم از اين مقامات است به نام ابو زيد ساخت، در ميان دانشمندان خبر آن منتشر گشت تا به گوش شرف‌الدين ابونصر انوشيروان بن محمد کاشاني وزير المسترشد بالله رسيد، چون آن مقامه را از نظر گذرانيد در نظرش نمود يافت و پدرم را وادار کرد که مقامات ديگري بر آن بيفزايد او امتثال نمود و در پنجاه مقامه به اتمام رسانيد." ابن خلکان همچنين مي گويد آنچه نقل گرديد در چندين تاريخ ديده¬ام ولي در سال 656 در شهر قاهره نسخه¬اي از اين کتاب مقامات را مشاهده نمودم که تمام آن به خط حريري بود و در پشت آن به خط خود نگاشته بود که اين کتاب را براي جمال‌الدين عميدالدوله ابوعلي حسن بن ابوالعز علي بن صدقه وزير المسترشد تصنيف نموده¬ام و شکي در آن نيست که اين مطلب راست¬تر از اين است که براي انوشيروان وزير تصنيف شده باشد چرا که اين را مولف به خط خويش نگاشته است و جمال‌الدين وزير مذکور در سال 522ق. وفات کرده است. بر اين مقامات شروح بسياري نگاشته شده که بعضي از آنها مختصر و بعضي مفصل‌اند. اولين کسي که به شرح مقامات حريري پرداخت ابوالحسن بيهقي بود که در فهرست مولفات او ذکر شده است و در تاريخ الاداب العربي (ص. 239) نوشته شده که بيش از بيست نفر از مستشرقين فرانسوي و آلماني و انگليسي مقامات حريري را ترجمه کرده¬اند و ترجمه انگليسي آن به سال 1850م. و ترجمه لاتيني آن به سال 1832م. چاپ شده و به سال 1263 به فارسي و نيز به ترکي ترجمه و در اسلامبول چاپ شده و اينک با شرحي که رئيس مستشرقين سلف سلفستر دساسي به سال 1822م. بر آن نوشته در مدارس عاليه اروپا تدريس مي‌گردد. اين کتاب در ايران، مصر، هند با ترجمه فارسي به طور مکرر چاپ شده است. (گلپايگاني 8/4508؛ مجلس 12/725، 26/191؛‌ مرعشي 5/239)

متن يادداشت

نوع خط: نسخ

متن يادداشت

جلد: مقوايي سرخ

متن يادداشت

مهر بيضوى تملک با سجع "عبدالله محمدعلي" در آغاز نسخه؛ عناوين و نشانيها شنگرف؛ برخي عناوين سفيد مانده است؛ کلمات و عبارات مشکل در حاشيه و ميان سطور شرح و توضيح و ترجمه شده است؛ حواشي با امضاي "صح"، "ص"، "مجمع"،‌ "ق"؛ مهر مربعي شکل کاتب با سجع "لا اله الا الله الملک الحق المبين عبد علي" در انجام نسخه.

عنصر شناسه ای

ادب‍ی‍ات‌ ع‍رب‌

عنصر شناسه ای

Arabic Literature

عنصر شناسه ای

<الأدب‌=ادب‌> ال‍ع‍رب‍ی‌

داده رابط بین فیلدها

a06

داده رابط بین فیلدها

a06

داده رابط بین فیلدها

a06

عنصر شناسه اي

ح‍ری‍ری‌

ساير عناصر نام

، ق‍اس‍م‌ب‍ن‌ ع‍ل‍ی‌

تاريخ

، ۴۴۶ - ۵۱۶ق.

کشور

ایران

متن ارتباطي

لیبلیبل

نوع ماده

MF

کد کاربرگه

87856

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y