عنوان

ارزیابی محتوای فیتوشیمیایی و خواص دارویی برخی گونه‌های جنس آرتمیزیا (Artemisia spp)ایران

شماره

پ۲۹۷۰۷

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

ارزیابی محتوای فیتوشیمیایی و خواص دارویی برخی گونه‌های جنس آرتمیزیا (Artemisia spp)ایران

نام نخستين پديدآور

سپیده هوشمند

نام ناشر، پخش کننده و غيره

کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۲

نام خاص و کميت اثر

۲۱۲ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

دکتری

نظم درجات

علوم باغبانی گرایش فیزیولوژی تولید و پس از برداشت گیاهان باغبانی

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۲/۰۶/۲۱

متن يادداشت

جنس آرتمیزیا (Artemisia ssp.) یکی از متنوع‌ترین گیاهان از تیره کاسنی (Asteraceae) محسوب می‌شود با توجه به پراکنش گسترده‌ی گونه‌های مختلف این جنس در ایران، به‌ویژه گونه‌های دارویی که تعداد آن‌ها بالغ بر 30 گونه است، ضروری است که پایگاه داده‌های مرتبط با محتوای فیتوشیمیایی و خواص دارویی گونه‌های این جنس از نسل‌های بومی ایرانی توسعه یابد. با وجود پتانسیل گسترده‌ی جنس آرتمیزیا در ایران، تاکنون اطلاعات کافی از جنس آرتمیزیا به خصوص در زمینه‌های فیتوشیمی و مورفولوژیکی گونه‌ها و تاثیر متابولیت‌های ثانویه بر شرایط محیطی به دست نیامده است. در این تحقیق، تنوع موجود در گونه‌های مختلف آرتمیزیا از جملهA. absinthium، A. aucheri، A. deserti، A. fragrans، A. scoparia، A. seiberi و A. vulgaris مورد ارزیابی قرار گرفت. از هر گونه، 3 اکوتیپ مختلف جمع‌آوری و مورد ارزیابی قرار گرفت. از بین اکوتیپ های ارزیابی شده بذر اکوتیپی که بیشترین درصد اسانس را داشت به عنوان نمونه کشت انتخاب گردید. این گونه‌ها در دو فاز جمع‌آوری و کشت قرار گرفتند و از نظر صفات مورفولوژیکی، محتوای فیتوشیمیایی شامل محتوای فنل و فلاونوئید کل، و خواص دارویی از جمله محتوای آنتی‌اکسیدانی با استفاده از روش‌های DPPH وFRAP، عصاره‌های قطبی (اتانول) و غیر قطبی (اتیل استات)، مواد معدنی، محتوای اسانس، زیست‌سنجی آنتی‌کولین استراز و زیست سنجی آنتی‌تیروزیناز ارزیابی شدند. اگرچه میزان تولید متابولیت‌های ثانویه به طور مستقیم به ژنوتیپ گیاه وابسته است، اما سنتز آن‌ها قویاً تحت تأثیر عوامل محیطی نظیر ارتفاع از سطح دریا، تغذیه، بارندگی، دما و نور قرار دارد. به طوری که، بیشترین میانگین فعالیت آنتی‌اکسیدانی به دما در عصاره‌های اتانولی و به بارندگی و دما در عصاره‌های اتیل استاتی، به ویژه در روشFRAP، بستگی دارد. تنش‌های دمایی و بارندگی نقش مهمی در تولید ترکیبات فنلی دارند. از طرف دیگر، عدم تنش دما و بارندگی باعث افزایش فتوسنتز و تنفس، و در نتیجه افزایش بیوماس و محتوای فلاونوئیدی در گونه‌های آرتمیزیا می‌شود. عصاره‌های اتانولی نسبت به عصاره‌های اتیل استاتی فعالیت آنتی‌اکسیدانی چندین برابر بیشتری دارند. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی مربوط به عصاره اتانولی گونه A. deserti از منطقه چهارمحال بختیاری در روش DPPH است. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که رابطه مستقیمی بین فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاهان دارویی با ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی وجود دارد. عصاره‌های اتانولی بیشترین محتوای فنل را دارند، در حالی که در مورد فلاونوئیدها تفاوت زیادی بین عصاره‌ها مشاهده نمی‌شود. در مقایسه بین گونه‌های جمع‌آوری شده و کشت‌شده، منحنی آنتی‌اکسیدانی در گونه‌های کشت‌شده به صورت خطی و در یک راستا است. اختلاف میان گونه‌های کشت‌شده و جمع‌آوری شده ناشی از شرایط محیطی و تغذیه‌ای متفاوت است. در مناطقی که تنش محیطی کمتر بود میزان آنتی اکسیدان کمتر از گونه کشت شده بود به‌طور کلی، در روش FRAP و عصاره اتیل استاتی، آنتی‌اکسیدانی گونه‌های جمع‌آوری شده بیشتر از کشت‌شده است. تحقیق نشان می‌دهد که فلاونوئیدهای گونه‌های جمع‌آوری شده در هر دو نوع عصاره از نمونه‌های کشت‌شده بیشتر هستند. اما در محتوای فنل، نمونه‌های کشت‌شده میزان بیشتری دارند. درصد اسانس به‌طور کلی تحت تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرد. تغییرات محتوای اسانس به‌طور اصولی تحت تأثیر ژنوتیپ و شرایط محیطی قرار دارد. در کل، نمونه‌های جمع‌آوری‌شده بیشترین مقدار اسانس را نسبت به کشت‌شده‌ها داشته‌اند. بررسی محتوای اسانس گونه‌های آرتمیزیا نشان می‌دهد که ترکیبات مهم این اسانس‌ها شامل کامفور، لینالول، 1، 8- سینئول، اسپاتولنول و آلفا توجون است. مونوترپن‌های اکسیژن‌دار جزء اجزای سازنده با تأثیر بیشتری هستند. در نهایت، فعالیت آنتی‌تیروزیناز و آنتی‌استیل‌کولین استراز در گونه‌های مختلف نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. فعالیت آنتی‌تیروزینازی به عنوان ضدلک پوست و کاهش خسارات لک قهوه ای سبزیجات و میوه ها در گونه A. aucheri دارای بیشترین قدرت مهارکنندگی بود و فعالیت آنتی استیل کولین استراز به عنوان ماده ضد آلزایمر و حشره کشی در گونه A. deserti بیشترین قدرت مهار کنندگی را دارا بود. تحلیل‌های خوشه‌ای سلسله‌مراتبی (HCA) نشان می‌دهد که گروه‌بندی بر اساس الگوهای شیمیایی در اسانس‌ها امکان‌پذیر است. با توجه به تنوع ژنتیکی، فیتوشیمیایی و خواص دارویی در گونه‌های مختلف آرتمیزیا، نتایج این تحقیق می‌توانند در برنامه‌های مدیریت بانک ژن، توسعه و تولید کشاورزی، و معرفی به عنوان مواد اولیه در صنعت داروسازی مورد استفاده قرار گیرند.

متن يادداشت

The genus (Artemisia ssp.) is considered one of the diverse plant species within the Asteraceae family. Given the widespread distribution of different species of this genus in Iran, especially medicinal species numbering over 30 species, it is essential to develop databases related to the phytochemical content and medicinal properties of these Iranian native species of this genus lineages. Despite the extensive potential of the Artemisia genus in Iran, sufficient information about Artemisia, particularly in terms of phytochemical and morphological aspects of the species and the influence of secondary metabolites on environmental conditions, has not been acquired yet. In this study, the existing diversity among different Artemisia species, including A. absinthium, A. aucheri, A. deserti, A. fragrans, A. scoparia, A. seiberi, and A. vulgaris, was evaluated. From each species, three different ecotypes were collected and assessed. The ecotype with the highest essential oil content was selected for cultivation. These species were evaluated in both collection and cultivation phases for morphological traits, phytochemical content including total phenol and flavonoid content, and medicinal properties including antioxidant content using DPPH and FRAP methods, as well as polar (ethanol) and non-polar (ethyl acetate) extracts, mineral content, essential oil content, acetylcholinesterase and tyrosinase biology. Although the production level of secondary metabolites is directly dependent on the plant genotype, their synthesis is strongly influenced by environmental factors such as altitude above sea level, nutrition, precipitation, temperature, and light. For instance, the highest average antioxidant activity is temperature-dependent in ethanol extracts and precipitation and temperature-dependent in ethyl acetate extracts, especially in the FRAP method. Temperature and precipitation stresses play a significant role in the production of phenolic compounds. On the other hand, absence of temperature and precipitation stress leads to increased photosynthesis and respiration, thus resulting in higher biomass and flavonoid content in Artemisia species. Ethanol extracts exhibit several times higher antioxidant activity compared to ethyl acetate extracts. The highest antioxidant activity is attributed to the ethanol extract of A. deserti from the Chaharmahal and Bakhtiari region in the DPPH method. Analyses indicate a direct relationship between the antioxidant activity of medicinal plants and their phenolic and flavonoid compounds. Ethanol extracts have the highest phenol content, while significant differences among extracts are not observed in terms of flavonoids. In the comparison between collected and cultivated species, the antioxidant activity curves of cultivated species show a linear and consistent trend. The differences between cultivated and collected species are due to different environmental and nutritional conditions. In areas with less environmental stress, the level of antioxidants was lower in collected species compared to cultivated ones. In the FRAP method and ethyl acetate extracts, collected species show higher antioxidant activity than cultivated ones. Research shows that the flavonoid content of collected species is higher in both types of extracts compared to cultivated samples. However, cultivated samples have a higher phenol content. Overall, the percentage of essential oil production is influenced by environmental factors. The variations in essential oil content are fundamentally influenced by genotype and environmental conditions. Generally, collected samples have higher essential oil content compared to cultivated ones. Analysis of essential oil content in Artemisia species indicates that important compounds in these oils include camphor, linalool, 1,8-cineole, spathulenol, and alpha-thujone. Oxygenated monoterpenes are among the components with a more pronounced influence. Finally, the activity of anti-tyrosinase and anti-acetylcholinesterase was also evaluated in different species. The activity of anti-tyrosinase as a skin whitening agent and reducing damage caused by melasma and brown spots in vegetables and fruits in the A. aucheri species showed the highest inhibitory power. The activity of anti-acetylcholinesterase as reducing damage caused by an Alzheimer's disease and insecticidal agent in the A. deserti species had the highest inhibitory power. Hierarchical cluster analysis (HCA) indicates the possibility of grouping based on chemical patterns in the essential oils. Given the genetic, phytochemical, and medicinal diversity in various Artemisia species, the results of this study can be utilized in gene bank management programs, agricultural development and production, and introduction as raw materials in the pharmaceutical industry.

عنوان گونه گون

Evaluation of phytochemical and medicinal properties of some Artemisia species in Iran

عنصر شناسه اي

هوشمند،

ساير عناصر نام

سپیده

کد نقش

تهیه کننده

عنصر شناسه اي

‏‏علیزاده سالطه،

عنصر شناسه اي

بلندنظر،

عنصر شناسه اي

آریا کیا،

ساير عناصر نام

سعیده

ساير عناصر نام

صاحبعلی

ساير عناصر نام

الیاس

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏تبریز