عنوان

مطالعه اثر تنش کمبود آب و برخی گونه های قارچ میکوریزا و تریکودرما بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان

شماره

پ۲۵۰۸۳

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

مطالعه اثر تنش کمبود آب و برخی گونه های قارچ میکوریزا و تریکودرما بر صفات مورفوفیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه دارویی ریحان

نام نخستين پديدآور

مینا امانی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۳۹۹

نام خاص و کميت اثر

۱۲۴ص

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

علوم باغبانی گرایش گیاهان دارویی

زمان اعطا مدرک

۱۳۹۹/۱۱/۲۷

متن يادداشت

چکیده: ‏گونه‎¬‎های جنس میکوریزا و تریکودرما از عوامل بهبود ‏دهنده رشد و عملکرد ‏گیاهان هستند. اثرات این قارچ‎¬‎ها از طریق ایجاد تغییرات روی برخی از خصوصیات ریشه و جذب عناصرغذایی در ‏گیاهان میزبان در ‏شرایط تنش کمبود آب اعمال می‎¬‎شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی ‏ریحان‎ در شرایط گلخانه¬¬‎ای تحت تأثیر سطوح مختلف رطوبت خاک به همراه سه گونه قارچ میکوریزا و گونه ‏تجاری قارچ تریکودرما بر روی صفات ‏مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، درصد و عملکرد اسانس این گیاه انجام شد. به همین منظور، ‏آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح ‏پایه بلوک‎¬‎های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه گروه علوم باغبانی دانشکده ‏کشاورزی و منابع طبیعی اهر انجام گرفت. فاکتورهای ‏آزمایشی شامل رطوبت خاک در سه سطح 25، 50 و 75 درصد ظرفیت ‏مزرعه¬ای، سه گونه قارچ میکوریزا ‏Glomus intraradices)‎، ‏‏Glomus mosseae،‏‎(Glomus etunicatum ‎‏ و‎ ‎یک گونه ‏تجاری قارچ تریکودرما ‏‎(Trichoderma harzianum Na-lac)‎‏ با غلظت¬‏های 109 و 106 اسپور در هر میلی¬لیتر مایه تلقیح ‏و تیمار شاهد بود. برای انجام آزمایش، ریشه گیاه ریحان با مایه¬‏های تلقیح شده از جدایه¬های سه گونه قارچ ‏میکوریزا و گونه تجاری تریکودرما تیمار شد. ‏‎تنش کمبود آب به مدت دو هفته بعد از مرحله گلدهی اعمال شد. پس از مرحله گلدهی، ‏گیاهان برداشت و صفاتی مانند ارتفاع بوته، تعداد برگ، ‏عملکرد وزن تر و خشک بوته و ریشه در متر مربع، ‏کلروفیل ‏a، ‏b، کل و کاروتنوئید، فنول و فلاونوئید کل، فعالیت آنتی¬اکسیدانی‎ ‎‏‎)‎‏‎(DPPH‎، مالون دی ‏آلدهید‎(MDA) ‎، درصد و ‏عملکرد اسانس، درصد کلونیزاسیون، ‏آنزیم کاتالاز و پراکسیداز اندازه¬گیری شد. مطابق نتایج به دست آمده ‏افزایش سطح تنش ‏کم¬آبی باعث کاهش رشد گیاهان گردید. همزیستی با میکوریزا و تریکودرما باعث کاهش اثرات مخرب تنش کم¬‏آبی بر گیاه شد. ‏با اعمال تنش کم¬آبی میزان مالون دی آلدهید، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، فعالیت آنتی¬اکسیدانی، فلاونوئید کل، ‏درصد و ‏عملکرد اسانس افزایش یافت و ارتفاع بوته، تعداد برگ، رنگیزه¬های گیاهی و ‏فنول ‏کل کاهش یافت. با توجه به نتایج آزمایش می¬توان بیان کرد که ‏G.mosseae‏ در مقایسه با سایر گونه¬ها تأثیر بیشتری در ‏بهبود ‏اثرات سوء ناشی از تنش کم¬آبی در اکثر صفات مورد ارزیابی داشت. درحالی¬که تأثیر قارچ ‏G.intraradicse‏ بر فلاونوئید کل، آنزیم کاتالاز و پراکسیداز، درصد و عملکرد اسانس بالاتر از گونه ‏G.mosseae‏ بود. ‏همچنین قارچ تریکودرما با ‏غلظت 106 (اسپور در هر میلی¬لیتر) تأثیر بیشتری بر شاخص¬های اندازه¬گیری شده داشت، درحالی¬‏که تأثیر قارچ تریکودرما با غلظت ‏‏109 (اسپور در هر میلی¬لیتر) بر کاروتنوئید، مالون دی آلدهید، درصد و ‏عملکرد اسانس بالاتر بود. در نهایت نتایج ‏مشخص کرد که استفاده از قارچ¬های تریکودرما و میکوریزا در ‏مقایسه با شاهد (بدون تلقیح با قارچ) می¬تواند ابزار مناسبی ‏برای بهبود صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی، درصد و عملکرد اسانس ریحان در شرایط تنش کم¬آبی باشد. ‏

متن يادداشت

Abstract:Mycorrhiza and Trichoderma species are among the factors that improve plant growth. The effects of these fungi are exerted by altering some root characteristics and nutrient uptake in host plants under water stress conditions. The aim of this study was to evaluate the quantitative and qualitative characteristics of basil (Ocimum basilicum L.) in greenhouse conditions under the influence of water deficiency stress, three species of mycorrhiza and commercial species of Trichoderma. Morphophysiological traits, percentage and yield of essential oil of basil were measured. For this purpose, a factorial experiment was conducted in the form of a randomized complete block design with three replications in the greenhouse of the horticulture department of Ahar Faculty of Agriculture and Natural Resources. Experimental factors include water deficit stress (25, 50, 75 and 100% of field capacity), three species of mycorrhizal fungi (Glomus intraradices, Glomus mosseae and Glomus etunicatum) and one commercial species of Trichoderma harzianum Na-lac with concentrations of 106 and 109 spores per milliliter inoculant and the control treatment (without fungal inoculation). Inoculated treatments were isolated from the isolates of three species of mycorrhiza fungi and Trichoderma commercial species, water stress was applied from the beginning to the end of flowering stage. After flowering stage, plants were harvested and traits such as plant height, number of leaves, fresh and dry weight of shoots and roots, shoot yield per square meter, chlorophyll a, b, total and carotenoids, total phenols and flavonoids, antioxidant capacity (DPPH), Malondialdehyde (MDA), essential oil content and yield, colonization percentage, catalase and peroxidase enzymes were measured. According to the results, increasing the level of water deficit stress reduced the plant growth. Coexistence of basil with mycorrhiza and trichoderma reduced the destructive effects of water stress on the plant. Application of water deficit stress increased the malondialdehyde, catalase, peroxidase, antioxidant capacity, total flavonoids, percentage and yield of essential oil. Whereas shoot height, number of leaves, fresh and dry weight of shoot and root, plant pigmentsd and total phenols decreased. According to the experimental results, it can be stated that G. mosseae compared to other species had a greater effect on improving the undesirable effects of water defecit stress in most of the evaluated traits. While the effect of the G. intraradicse on shoot dry weight, total flavonoids, catalase and peroxidase, percentage and yield of essential oil higher than G. mosseae. Also, Trichoderma with a concentration of 106 (spores per milliliter) had a greater effect on the measured indices, while Trichoderma with a concentration of 109 (spores per milliliter) had a greater effect on yield of aerial parts, carotenoids, malondialdehyde, percentage and yield of essential oil. Finally, the results showed that the use of Trichoderma and Mycorrhiza fungi in comparison with the control (not using fungi) can be a good tool to improve the morphological, physiological, percentage and yield of basil essential oil under water deficit stress.

عنوان گونه گون

Study of the effect of water deficit stress and coexistence of some species of Mycorrhiza and Trichoderma on morphophysiological traits and essential oil content of Basil (Ocimum basilicum L.)

عنصر شناسه اي

‏امانی،

ساير عناصر نام

‏مینا

کد نقش

تهيه کننده

عنصر شناسه اي

‏علیزاده سالطه،

عنصر شناسه اي

‏سبزی نوجه ده،

عنصر شناسه اي

یونسی حمزه خانلو،

ساير عناصر نام

‏سعیده

ساير عناصر نام

‏محسن

ساير عناصر نام

‏مهدی

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

تبریز