عنوان

بررسی خصوصیات ریشه و اندام هوایی گونه‌های گندم با سطوح پلوئیدی مختلف تحت آب مغناطیسی و تنش شوری

شماره

پ۲۵۹۰۷

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

بررسی خصوصیات ریشه و اندام هوایی گونه‌های گندم با سطوح پلوئیدی مختلف تحت آب مغناطیسی و تنش شوری

نام نخستين پديدآور

اسماعیل محمدی بیلانکوهی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۰

نام خاص و کميت اثر

۹۰ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

دکتری

نظم درجات

آگروتکنولوژی (گرایش اکولوژی گیاهان زراعی)

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۰/۰۹/۲۷

متن يادداشت

شوری آب آبیاری از مهم¬ترین عوامل محدود کننده تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه¬خشک دنیا است. راهکارهایی برای کاهش این مشکل پیشنهاد شده¬اند که اغلب این روش¬ها بر پایه تصفیه آب و هزینه¬بر هستند. از طرفی استفاده از شیوه¬های جدید مانند آب مغناطیسی در افزایش عملکرد گیاهان زراعی مطرح می¬باشد. در این راستا، به‌منظور ارزیابی خصوصیات ریشه و اندام هوایی گونه¬های مختلف گندم با سطوح پلوئیدی مختلف تحت کاربرد آب مغناطیسی و تنش شوری، آزمایشی به¬صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 در مزرعه تحقیقاتی اداره باغبانی و فضای سبز دانشگاه تبریز اجرا شد. عامل اول نوع آب (معمولی و مغناطیسی)، عامل دوم شوری آب آبیاری در سه سطح صفر، 3 و 6 دسی¬زیمنس بر متر (کلرید سدیم) و عامل سوم گونه¬ها و ارقام گندم می¬باشند. میانگین شاخص کلروفیل برگ، ارتفاع بوته، ارتفاع پنجه، تعداد پنجه در بوته، تعداد برگ در بوته، طول برگ پرچم و سنبله، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و وزن کل بوته گونه¬ها و ارقام گندم در شوری¬های متوسط و شدید کاهش معنی¬داری پیدا کردند. مغناطیس کردن آب آبیاری موجب تعدیل اثرات منفی تنش شوری بر شاخص کلروفیل برگ، برخی صفات رویشی و عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم شد. بر اساس نتایج، در شوری¬های متوسط و شدید میانگین قطر طوقه، وزن خشک ریشه، حجم ریشه، غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در ریشه و اندام هوایی کاهش و سطح، مجموع طول ریشه و غلظت سدیم در ریشه و اندام هوایی افزایش معنی¬داری پیدا کردند. مغناطیس کردن آب آبیاری موجب تعدیل اثرات منفی تنش شوری به‌وسیله افزایش قطر طوقه، وزن خشک ریشه، عمق ریشه دوانی، حجم، سطح و طول ریشه و نسبت ریشه به اندام هوایی، افزایش غلظت پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم در ریشه و اندام هوایی و کاهش غلظت سدیم در ریشه و اندام و هوایی شد. ميانگين صفات اندازه‌گیری شده برتري ارقام کوهدشت و چمران را در مقايسه با سایر گونه¬های گندم در سطوح مختلف شوري نشان داد. بنابراین، بر اساس نتایج به¬دست آمده می¬توان عنوان کرد که پیش تیمار آب شور با میدان مغناطیسی مشخص و استفاده از ارقام مناسب مانند کوهدشت و چمران، سبب بهبود رشد ریشه و در نتیجه عملکرد گندم می¬شود.

متن يادداشت

AbstractThe salinity of the irrigation water is one of the most important limiting factors for crop production in the arid and semi-arid regions of the world. Solutions have been proposed to solving this problem, most of which are based on water purification and are expensive. On the other hand, the application of new methods such as magnetic water in increasing the yield of crops is proposed. Therefore, to evaluate the root and shoot characteristics of different wheat species with different ploidy levels under the application of magnetic water and salinity stress, an experiment as a factorial based on a complete randomized block design with three replications was carried out in 2019 in the research farm of the horticulture and landscaping office of University of Tabriz. The first factor was the type of water (normal and magnetic), the second factor was the salinity of irrigation water in three levels of 0, 3 and 6 dS/m (sodium chloride) and the third factor was the wheat species and cultivars. The mean leaf chlorophyll content index, plant height, tiller height, the number of tillers per plant, the number of leaves per plant, flag leaf and spike length, the number of spikes per plant, the number of grains per spike, 1000-grain weight, grain yield and plant biomass of wheat species and cultivars decreased significantly in moderate and severe salinity. Magnetizing of irrigation water alleviated the negative effects of salinity stress on leaf chlorophyll content index, some morphological traits and yield and yield components of wheat. According to the results, under moderate and severe salinities, mean crown diameter, root dry weight, root volume, the concentration of K+ and the ratio of K+/Na+ in roots and shoots decreased and root area and total length and concentration of Na+ in roots and shoots increased significantly. The magnetization of irrigation water alleviates the negative impact of salinity by increasing the crown diameter, root dry weight, depth, volume, area and length, root: shoot ratio, the concentration of K+ and the ratio of K+/Na+ in roots and shoot and decreasing the concentration of Na+ in roots and shoots. The mean of the measured traits showed the superiority of Kohdasht and Chamran cultivars in comparison with other wheat species at different salinity levels. Therefore, it can be concluded that pretreatment of saline water with a specific magnetic field and the cultivation of appropriate cultivars such as Kohdasht and Chamran, improve root growth and yield of wheat.

عنوان گونه گون

Assessment of root and above-ground traits of wheat species with different ploidy levels under magnetic water and salinity stress

عنصر شناسه اي

‏ محمدی بیلانکوهی،

ساير عناصر نام

‏ اسماعیل

کد نقش

استاد راهنما

عنصر شناسه اي

‏ دباغ محمدی نسب،

عنصر شناسه اي

شفق کلوانق،

عنصر شناسه اي

امینی،‏

ساير عناصر نام

‏ عادل

ساير عناصر نام

‏ جلیل

ساير عناصر نام

‏روح‌اله

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد راهنما

عنصر شناسه اي

‏ تبریز