عنوان

تکامل ماگمایی سنگ‌های دیوریتی قمیشلو و سینیتی بردکیش با استفاده از فرآیند اختلاط و آمیختگی ماگمایی، جنوب ارومیه، شمال غرب ایران

شماره

پ۲۴۵۲۵

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

تکامل ماگمایی سنگ‌های دیوریتی قمیشلو و سینیتی بردکیش با استفاده از فرآیند اختلاط و آمیختگی ماگمایی، جنوب ارومیه، شمال غرب ایران

نام نخستين پديدآور

امین جعفری

نام ناشر، پخش کننده و غيره

علوم طبیعی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۳۹۹

نام خاص و کميت اثر

۱۲۷ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

دکتری

نظم درجات

زمین‌شناسی گرایش پترولوژی

زمان اعطا مدرک

۱۳۹۹/۱۱/۳۰

متن يادداشت

توده‌های فلسیک بردکیش (سینیت) و مافیک قمیشلو (گابرو، مونزوگابرو و مونزودیوریت) در استان آذربایجان غربی و در 45 کیلومتری جنوب شهرستان ارومیه رخنمون دارند. یکی از ویژگی‌های بارز دو توده فوق ‌الذکر واکنش آنها با یکدیگر طی فرآیند اختلاط و آمیختگی است که منجر به شکلگیری تنوعی از آنکلاوهای مافیک و حداوسط و نیز دایک‌های گسسته، شده است. آنکلاوها در اندازه‌های سانتی‌متری تا متریک و در اشکال گرد شده، بیضی، کشیده، قرص مانند، عدسی و جدولی قابل مشاهده‌اند. از دیدگاه ساختاری آنکلاوها با سطوح تدریجی، شارپ (منظم تا زاویه‌دار)، بند انگشتی، ریز دانه‌ی غنی در کانی‌های مافیک آبدار و وجود درشت بلورهای پتاسیم فلدسپار متعلق به سنگ میزبان مشخص می‌شوند. همچنین از لحاظ بافتی دو توده واکنش دهنده با فلدسپارهای غیرتعادلی همراه با تبلور چند مرحله‌ای آنها، آپاتیت‌های سوزنی و منشوری، بیوتیت‌های نودل مانند، لخته‌های مافیک و کانی‌شناسی مشابه همه واحدهای دخیل در پدیده اختلاط مشخص می‌شوند. رخداد چنین شواهد بافتی و ساختی نشان می‌دهد که فرآیند هیبریداسیون مابین دو توده فلسیک و مافیک با شدت درجات کم تا زیاد و در چندین مرحله صورت پذیرفته است. همچنین این ویژگی‌ها حاکی از وجود رابطه سیال- سیال و نیمه سیال- سیال مابین دو توده درگیر و رخداد واکنش‌های مکانیکی، حرارتی و شیمیایی مابین آن دو است. بررسی‌ها نشان می‌دهد انتقال فرآیند اختلاط کامل به فرآیند آمیختگی بیش از هر چیز به درجه تبلور ماگماهای واکنش دهنده، مخصوصاً ماگمای میزبان، بستگی دارد که خود بشدت ویژگی‌های رئولوژیکی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از اینرو براساس مدل پیشنهادی ابتدا در حالت سیال- سیال فرآیند اختلاط تا انجام هیبریداسیون کامل و شکلگیری آنکلاوهای حداوسط پیش رفته است. سپس با افزایش درجه پلیمریزاسیون و بار کریستالی ماگمای میزبان و حاکم شدن رابطه نیمه سیال- سیال بطور تدریجی اختلاط کامل به اختلاط مکانیکی (آمیختگی) تغییر یافته است که سبب شکلگیری آنکلاوهای مافیک شده است. متعاقباً با افزایش درجه تبلور، دایک‌های مافیک گسسته شکل گرفته است. سن‌سنجی به روش شریمپ از دانه‌های منتخب زیرکن موجود در سنگ میزبان و آنکلاوها سنین مشابه تبلور (اواخر کرتاسه) را برای سنگ میزبان (1/1 7/90 و 3/1 3/91 ) و آنکلاوها (7/0 2/90 و 7/0 6/91) نشان می‌دهد. همچنین تخمین و ارزیابی دما به روش آلومینیوم در هورنبلند و فشار به روش جفت کانی آمفیبول- پلاژیوکلاز، محدوده دما و فشار مشابه را برای ماگمای‌های واکنش دهنده به نمایش می‌گذارد (فشار متوسط 2/2-8/2 کیلوبار و دمای متوسط 662-716 درجه سانتی گراد). این شرایط فشاری حاصل با شکلگیری نمونه‌های مورد مطالعه در سطوح میانی (کمتر از 11 کیلومتر) پوسته سازگار است. از لحاظ عناصر فرعی و کمیاب همه نمونه‌های مورد مطالعه از عناصر LREE‏ و ‏LILE‏ در مقایسه با عناصر ‏HSFE‏ و ‏HREE‏ ‏غنی شدگی نشان می‌دهند و مشخصات توده‌های مرتبط با فرورانش را نشان می‌دهند. همچنین از لحاظ سرشت ماگمایی، همگی متعلق به سری‌های ماگمایی کالک آلکالن با پتاسیم بالا تا غالباً شوشونیتی می‌باشند. مطالعات انجام یافته نشان می‌دهد که سنگ میزبان و آنکلاوها، همزیست و از لحاظ ژنتیکی با یکدیگر در ارتباط بوده‌ و از طریق فرآیند اختلاط- تبلور تفریقی همزمان تکامل یافته‌اند. به اینصورت که ماگمای مادر تشکیل دهنده این توده‌ها از یک منبع گوشته‌ای غنی شده تحت قاره‌ای (استنوسفری تا لیتوسفری) طی فرآیند ذوب ایجاد و سپس طی فرآیندهای تکاملی، ماگمای مافیک تشکیل دهنده آنکلاوها از آن حاصل شده است. ماگمای میزبان سینیتی نیز احتمالاً از ماگمای تشکیل دهنده آنکلاوهای مافیک طی فرآیند تبلور تفریقی، بدون آلودگی پوسته‌ای قابل توجه، حاصل شده و پس از آن در افق پوسته‌ای (بصورت چند مرحله‌ای) مابین دو ماگمای فلسیک و مافیک درجات مختلفی از هیبریداسیون و آمیختگی رخ داده است.

متن يادداشت

The Bardkish felsic (syenite) and Ghamishlu mafic (gabbro, monzo-gabbro, and monzodiorite) intrusions are located in the west Azerbaijan province and 45 km to the south of Urumieh. A specific feature of two cited units is magma mixing and mingling leading to mafic and intermediate‎ enclaves from a few centimeters up to metric size with variable shapes ‎including ‎rounded, ellipsoidal, discoidal, elongated, lenticular, and tabular. Enclaves, structurally, are characterized by various contact surfaces e.g. gradual, sharp (regular to irregular), finger structure, and areas enriched in mafic material and also feldspar phenocrysts owned to the host. In addition enclaves and host, petrographically, are distinguished by non-equilibrium feldspars with their multi-stage crystallization, acicular to prismatic apatites, blade-like biotite, mafic clots, and similar mineralogy. Such evidence suggests a multistage magma mixing ‎with low to high intensity, liquid-liquid and semi-liquid-‎liquid states, and occurrence of mechanical, thermal, and chemical interactions between interacting magmas. ‎Investigations show that the transition from complete mixing to mingling depends on the different crystalline states of the ‎interacting ‎magmas, especially the host magma, which strongly influence rheological properties. ‎Based on the proposed model, in the liquid-liquid state, mixing ‎typically has been continued until complete hybridization. With ‎increasing polymerization and crystal load in the host magma, magmatic relationships have changed ‎‎progressively from chemical mixing to more mechanical mixing (mingling), producing distributed ‎mafic ‎enclaves and then disrupted mafic dikes.

عنوان گونه گون

Thesis Title: Understanding magmatic evolution of Ghamishlu dioritic and ‎Bardkish ‎syenitic rocks using magma mixing and mingling, South ‎Urumieh, NW ‎Iran

عنصر شناسه اي

‏جعفری،

ساير عناصر نام

‏‏ امین

کد نقش

تهيه کننده

عنصر شناسه اي

‏مؤید،

عنصر شناسه اي

‏ویلیامز،

ساير عناصر نام

‏‏محسن

ساير عناصر نام

یان

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

تبریز