عنوان

تاثیر قطع آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی ارقام جو پاییزه در شرایط مزرعه‌ای و گلخانه‌ای و رابطه ی آن ها با نشانگرهای ‮‭ISSR‬

شماره

‭۲۰۴۸پ‬

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

تاثیر قطع آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی ارقام جو پاییزه در شرایط مزرعه‌ای و گلخانه‌ای و رابطه ی آن ها با نشانگرهای ‮‭ISSR‬

نام نخستين پديدآور

/فهیمه صادقپور

نام ناشر، پخش کننده و غيره

تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی ، گروه زراعت

نام خاص و کميت اثر

‮‭۱۳۳‬ ص، جدول، نمودار، عکس، لوح فشرده‬

متن يادداشت

چاپی

متن يادداشت

واژه نامه بصورت زیرنویس

متن يادداشت

کتابنامه ص.: ‮‭۱۲۱-۱۳۳‬

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

اصلاح نباتات

زمان اعطا مدرک

‮‭۱۳۸۸/۰۳/۰۴‬

کسي که مدرک را اعطا کرده

تبریز: دانشگاه تبریز،دانشکده کشاورزی ، گروه زراعت

متن يادداشت

به منظور بررسی تاثیر تنش کمبود آب بر صفات فیزیولوژیکی در ارقام جو پاییزه و ارتباط آن‌صها با نشانگرهای‮‭ISSR‬ ، آزمایشی در دو شرایط مزرعه‌صای و گلخانه‌صای انجام شد .آزمایش مزرعه‌صای در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک‌صهای کامل تصادفی با دو تکرار اجرا شد .فاکتور اصلی شامل شرایط آبیاری به صورت آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله خمیری دانه و فاکتور فرعی شامل ‮‭۴۰‬ رقم جو پاییزه بود .در مزرعه، صفاتی شامل دمای برگ، طول - عرض برگ پرچم، بیوماس، عملکرد دانه، وزن کاه و شاخص برداشت اندازه‌صگیری شدند .تجزیه واریانس داده‌صها نشان داد که تنها از نظر طول - عرض برگ پرچم بین ژنوتیپ صها اختلاف معنی‌صدار وجود داشت .اعمال تنش کمبود آب باعث کاهش میانگین تمام صفات و افزایش دمای برگ شد .در هر دو شرایط عادی و تنش کمبود آب بیوماس با عملکرد دانه و وزن کاه رابطه مثبت و معنی‌صدار و شاخص برداشت با وزن کاه رابطه منفی و معنی‌صدار داشت .تجزیه کلاستر بر اساس روش ‮‭Ward‬ با استفاده از کلیه صفات مورد اندازه-گیری، ژنوتیپ‌صهای مورد مطالعه را در شرایط تنش کمبود آب به پنج گروه منتسب کرد .به طوری‌صکه ژنوتیپ‌صهای شماره‌صهای ‮‭۱۶‬ و ‮‭۳۰‬ از گروه پنج جزو ژنوتیپ‌صهای متحمل به تنش کمبود آب بودند .در گلخانه، ‮‭۲۸‬ رقم جو پاییزه در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌صهای کامل تصادفی با دو تکرار بررسی شدند .فاکتور ‮‭A‬ شامل آبیاری کامل و قطع آبیاری در مرحله پنجه‌صدهی و فاکتور ‮‭B‬ شامل ژنوتیپ‌صهای جو بودند .صفات اندازه‌صگیری شده در گلخانه شامل دمای برگ، شاخص کلروفیل برگ، محتوای نسبی آب برگ، پتانسیل اسمزی، شاخص پرولین و وزن خشک بخش هوایی بود .تجزیه واریانس داده‌صها نشان داد که فقط از نظر دمای برگ) یک هفته قبل و بعد از تنش کمبود آب(، شاخص کلروفیل برگ دو هفته بعد از تنش کمبود آب و پتانسیل اسمزی اختلاف معنی‌صدار بین ژنوتیپ‌صها وجود دارد .اعمال تنش کمبود آب باعث کاهش شاخص کلروفیل برگ، محتوای نسبی آب برگ و پتانسیل اسمزی و افزایش دمای برگ و میزان پرولین شد .در شرایط عادی بین شاخص کلروفیل و وزن خشک بخش هوایی همبستگی مثبت و معنی‌صدار و بین وزن خشک بخش هوایی و دمای برگ همبستگی منفی و معنی دار وجود داشت .در شرایط تنش کمبود آب دمای برگ و شاخص کلروفیل با میزان پرولین همبستگی معنی‌صدار نشان دادند .تجزیه کلاستر با استفاده از روش ‮‭Ward‬ بر مبنای تمام صفات در شرایط تنش کمبود آب ژنوتیپ‌صها را در چهار گروه قرار داد .در کل ژنوتیپ‌صهای شماره‌صهای‮‭۸‬ ،‮‭۹‬ ،‮‭۱۳‬ ،‮‭۱۷‬ ، ‮‭۱۸‬ و ‮‭۳۷‬ از گروه سه از نظر اکثر صفات مطلوب بودند .بر اساس تجزیه به عامل‌صها به روش تجزیه به مولفه‌صهای اصلی با چرخش وریماکس، در مجموع پنج عامل توانستند ‮‭۶۳/۸۱‬ درصد از تغییرات را تبیین کنند .گروه‌صبندی ژنوتیپ‌صها بر اساس پنج عامل ژنوتیپ‌صها را به شش گروه تقسیم کرد که گروه یک با ژنوتیپ‌صهای شماره‌صهای‮‭۱۵‬ ، ‮‭۴‬ و ‮‭۱‬ از نظر اکثر عامل‌صها مطلوب بودند .در مجموع نتایج مزرعه و گلخانه، ژنوتیپ‌صهای شماره‌صهای‮‭۲۴‬ ،‮‭۳۶‬ ، ‮‭۵‬ و ‮‭۱۷‬ در شرایط واجد تنش کمبود آب وزن خشک هوایی کمتری داشتند .ژنوتیپ شماره ‮‭۱‬ در هر دو محیط در شرایط فاقد تنش وزن خشک بخش هوایی بالایی داشت .ژنوتیپ شماره ‮‭۲۷‬ در هر دو محیط در شرایط تنش کمبود آب دمای برگ پایین داشت .ژنوتیپ‌صهای شماره‌ص‍ های ‮‭۴‬ و ‮‭۸‬ در گلخانه از نظر اکثر صفات مطلوب بودند، در حالی که در مزرعه از میانگین متوسط و متوسط به پایین برخوردار شدند .دلیل این امر می-تواند متفاوت بودن مکان آزمایش و زمان اعمال تنش باشد .ژنوتیپ‌صهای مورد مطالعه با استفاده از نه آغازگر ‮‭ISSR‬ ارزیابی شدند که در مجموع ‮‭۴۳۸‬ نوار چند شکل با طول‮‭۸۰ - ۳۰۰۰‬جفت باز تولید شدند .میزان اطلاعات چند شکل از ‮‭۱۲۱/۰‬ برای ‮‭ISSR۹‬ و ‮‭۲۲۷/۰‬ برای ‮‭ISSR۳‬ با میانگین ‮‭۱۹/۰‬ متغیر بود .شاخص نشانگر از ‮‭۶۹۴/۱‬ برای ‮‭ISSR۹‬ و ‮‭۴۴۸/۲۲‬ برای ‮‭ISSR۱۴‬ با میانگین ‮‭۹۹/۸‬ برآورد شد .مقایسه گروه‌صبندی بر اساس داده-های مولکولی و صفات مورد مطالعه در مزرعه و گلخانه نشان داد که بین این گروه‌صبندی‌صها تطابق وجود دارد، ولی این تطابق صد در صد نبود .میزان تطابق گروه‌صبندی براساس داده-های مولکولی و گروه‌صبندی حاصل از داده‌صهای زراعی و فیزیولوژیکی در مزرعه بیشتر از گلخانه بود .بر اساس نتایج ارتباط فنوتیپ و ژنوتیپ، رابطه معنی‌صداری بین تمام صفات مورد مطالعه در مزرعه و برخی صفات مورد مطالعه در گلخانه با برخی از نشانگرهای ‮‭ISSR‬ بدست آمد .به طوری‌صکه ‮‭ISSR۱۴‬ در مزرعه و ‮‭ISSR۴‬در گلخانه بیشترین ارتباط را با اکثر صفات نشان داد .نشانگر ‮‭ISSR۱۴‬ در هر دو محیط با بیوماس رابطه معنی‌صداری داشت.

متن يادداشت

In order to study the effect of water deficit stress on the physiological characteristics of winter barley cultivars and their relations with ISSR markers, experiments were carried out in the field and greenhouse conditions. The field experiment was performed in the form of split plot design on the basis of randomized complete block design (RCBD) with two replications. Main plots included normal irrigation and stopping the irrigation at dough stage. The subplots contained 40 winter barley genotypes. In the field, leaf temperature, height - width of flag leaf, biomass, seed yield, straw weight and harvest index were measured. Analysis of variance showed significant differences among genotypes for only height - width of flag leaf. Water deficit stress decreased all of the characters and increased the leaf temperature. At both conditions, biomass had positive and significant correlation with the seed yield and straw weight had significant negative correlation with harvest index. The cluster analysis on the basis of Ward's algorithm using all traits classified the studied genotypes into five groups in the water deficit stress condition. The genotypes 16 and 30 from the fifth cluster were tolerant to the water deficit stress. In greenhouse, 28 barley genotypes were evaluated using a factorial experiment based on a randomized complete block design (RCBD) with two replications. One factor included the normal irrigation and stopping irrigation at tillering stage for two week. The second factor contained the barley genotypes. In this condition, leaf temperature, leaf chlorophyll content, relative water content (RWC), osmotic potential, proline content and the shoot dry weight were measured. Analysis variance showed significant differences for leaf temperature among barley genotypes (one week before and one week after the water deficit stress), leaf chlorophyll content after two weeks of the water deficit stress and the osmotic potential. Water stress, decreased leaf chlorophyll content, RWC, osmotic potential and shoot dry weight, and increased leaf temperature and proline content. In the normal condition a positive and significant correlation between the leaf chlorophyll content and shoot dry weight was obtained. The correlation between the shoot dry weight and leaf's temperature was negative and significant. In the water deficit condition leaf temperature and leaf chlorophyll content were significantly correlated with the proline content. Cluster analysis based on Ward's algorithm based on all characters in the water deficit stress condition, grouped the genotypes in the five clusters. The genotypes 8, 9, 13, 17, 18 and 37 from the 3th cluster were better in terms of the majority of characters. Factor analysis using principal components with varimax rotation, identified five factors which explained 88.63 percent of the total variation. Clustering of the genotypes on the basis of five factors divided the genotype into six groups. The genotypes 1, 4 and 15 in the first group were desirable in terms of majority of factors. In both field and greenhouse genotypes 17, 5, 36 and 24 had low shoot dry weight at the water deficit stress condition. The genotype 1 in both environments had a high biomass at stress condition. Genotype 27 in both environments had lower leaf temperature under water deficit stress condition. Although genotypes 8 and 4 had desirable characters in the greenhouse but they were average and below average in magnitude characteristics in the field. The reasons for this discrepancy could be due to the difference in the type of environment and the time of water deficit stress. The barley genotypes were also assessed by nine ISSR primers. A total of 438 polymorphic bands with 80-3000 bp were produced. The polymorphism information content (PIC) ranged from 0.121 for ISSR9 and 0.227 for ISSR3 with the average of 0.19 mean. The marker index (MI) was estimated to be 1.645 for ISSR9 and 22.448 for ISSR14 with mean of 8.99. The results of cluster analysis based on molecular data and the characters in the field and greenhouse showed some similarity exist among these classifications. But the compatibility wasn't complete. The amount of similarity of classification by molecular data with that of agronomic and physiological data in the field was higher than the greenhouse. A significant relationship existed between some ISSR markers and all of the characters in the field, and some traits in the greenhouse. ISSR14 in the filed and ISSR4 in the greenhouse showed the highest relationship with majority of the characters under study. ISSR14 had significant relationship with biomass in both environments.

موضوع مستند نشده

Osmotic potential

موضوع مستند نشده

Proline

موضوع مستند نشده

Barley

موضوع مستند نشده

Leaf temperature

موضوع مستند نشده

Yield

موضوع مستند نشده

Chlorophyll content

موضوع مستند نشده

Water deficit

مستند نام اشخاص تاييد نشده

صادقپور، فهیمه

مستند نام اشخاص تاييد نشده

مقدم واحد، محمد، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

محمدی، سید ابوالقاسم، استاد مشاور

مستند نام اشخاص تاييد نشده

قاسمی گلعذانی، کاظم، استاد مشاور همکار

يادداشت عمومي

سیاه و سفید

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی