عنوان

تحلیل تاب آوری سکونتگاههای روستایی در برابر سیلاب (مطالعه موردی: روستاهای حومه جنوب شرقی شهر تبریز)

شماره

پ۲۴۱۴۷

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

تحلیل تاب آوری سکونتگاههای روستایی در برابر سیلاب (مطالعه موردی: روستاهای حومه جنوب شرقی شهر تبریز)

نام نخستين پديدآور

رستمی همای علیا ، نرگس

نام ناشر، پخش کننده و غيره

برنامه ریزی و علوم محیطی گروه ژئومورفولوژی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۳۹۹

نام خاص و کميت اثر

۱۰۰ص

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

برنامه ریزی آمایش سرزمین

زمان اعطا مدرک

۱۳۹۹/۱۱/۲۷

متن يادداشت

یکی از مخاطرات طبیعی که مناطق روستایی را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می¬دهد، سیلاب می¬باشد. آﻣﺎرﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻮﯾﺪ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻃﯽ دو ﺳﻪ دﻫﻪ اﺧﯿﺮ، ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻃﺒﯿﻌﯽ، از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﯿﻞ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت زﯾﺎدی ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ و اﺛﺮات زﯾﺎﻧﺒﺎر ﻓﺮاواﻧﯽ در مناطق روﺳﺘﺎﯾﯽ، ﺑﺠﺎ گذاشته است. از آنجایی که استان آذربایجان شرقی از استان¬های سیل خیز کشور ایران می¬باشد و با توجه به تجربیات چندین ساله از خسارت¬های جانی و مالی سیل در نواحی روستایی این استان، به نظر می¬رسد نیاز به تغییر نگرش از " تمرکز صرف بر کاهش آسیب پذیری" به سمت " افزایش تاب آوری" در برابر پدیده¬های طبیعی مانند وقوع سیلاب ضروری می¬باشد. با این رویکرد، پژوهش حاضر به تحلیل تاب آوری سکونتگاه¬های روستاهای حومه جنوب شرقی کلانشهر تبریز در برابر وقوع سیلاب می¬پردازد. روستاهای مذکور (شامل کندرود، کرگج، چاوان، شادآباد مشایخ و دیزج لیلی خانی) از روستاهای دهستان میدان چای شهرستان تبریز هستند که در حوضه آبریز لیقوان چای قرار دارند. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪی از روش اﺳﻨﺎدی (ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای) داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز، ﮔﺮدآوری می¬شود. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﯿﺪاﻧﯽ و ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ اﺑﺰار ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣه (پرسشنامه سرپرست خانوارو دهیاران) داده¬ها جمع آوری می¬شوند. جامعه آماری پژوهش شامل سکونتگاه¬های روستاهای حومه جنوب شرقی شهر تبریز با مجموع جمعیت 27870 نفر و 8554 خانوار براساس آمار سالنامه 1395می باشد. براي بررسی نرمال بودن متغیرها از آزمون کلموگروف- اسمیرنوف استفاده می¬شود و براي بررسی میزان ابعاد تاب آوري (اقتصادی، کالبدی- نهادی، اجتماعی و اکولوژیکی) در روستاهاي مورد مطالعه با توجه به نرمال بودن متغیرهاي تحقیق از آزمون T تک نمونه اي استفاده می¬شود. همچنین به منظور بررسی ابعاد چهارگانه تاب آوری بر سکونتگاه¬های روستایی از تحلیل مسیر استفاده می¬شود. نتایج نشان می¬دهد در زمینه میزان تاب آوری در برابر سیل تفاوت معنادار آماری در میان روستاهای بررسی شده وجود دارد. میزان تاب آوری در مقابل سیلاب در روستای لیلی خان با میانگین 548/1 بیشتر و در روستای چاوان با میانگین 373/1 کمتر است. همچنین میزان تاب آوری روستاها در برابر سیلاب با میانگین محاسبه شده است 7/14 می باشد که در مقایسه با میانگین نظری (15) کمتر است و سطح معناداری کمتر از 000/0 به دست آمده است. بر این اساس مشاهده می¬شود که وضعیت تاب آوری در روستاهای بررسی شده از حد متوسط پایین تر است، می¬توان گفت که تاب آوری در این روستاها وضعتیی مطلوبی ندارد

متن يادداشت

AbstracOne of the natural hazards that affects rural areas around the world is floods. International statistics shows that, during this two or three dictates natural hazards Like flood by more number of compared to past, many harmful effects has been done especially in Rural areas. Since East Azarbaijan province is one of the flood-prone provinces of Iran and considering the many years of experience of flood and human damage in rural areas of this province, it seems necessary to change the attitude of "focus". It is necessary to reduce "vulnerability" to "increase resilience" to natural phenomena such as floods. With this approach, the present study analyzes the resilience of rural settlements in the southeastern suburbs of Tabriz against floods. The mentioned villages (including Kondrood, Kargaj, Chavan, Shadabad Mashayekh and Dizaj Lilykhani) are among the villages of Maidan Chai village of Tabriz city which are located in Ligvan Chay catchment. In this case, some of the data method (s) and data are processed. Data are collected from 3 methods and 2 (Questionnaire of Head of Household and Dehyaran). The statistical population of the study includes the settlements of the villages in the southeastern suburbs of Tabriz with a total population of 27870 people and 8554 households based on the statistics of the 2016 yearbook. To evaluate the normality of the variables, Kolmogorov-Smirnov test is used and to evaluate the degree of resilience (economic, physical-institutional, social and ecological) in the studied villages, according to the normality of the research variables, a one-sample t-test is used. It becomes. Path analysis is also used to investigate the four dimensions of resilience in rural settlements. The results show that there is a statistically significant difference in the rate of flood resilience among the studied villages. The rate of flood resilience is higher in Lily Khan village with an average of 1.5488 and in Chavan village with an average of 1.373 less. Also, the rate of flood resilience of villages is calculated with an average of 14.7, which is lower than the theoretical average (15) and a significant level of less than 0.000 has been obtained. Based on this, it can be seen that the resilience situation in the studied villages is lower than the average, it can be said that resilience in these villages is not favorable.

عنوان گونه گون

Resilience analysis of rural settlements against floods (Case study: Rurales in the southeastern suburbs of Tabriz City(

عنصر شناسه ای

‏‏

عنصر شناسه اي

‏‏ رستمی همای علیا،

ساير عناصر نام

‏ نرگس

کد نقش

اهدا کننده

عنصر شناسه اي

‏‏ بیاتی خطیبی ،

ساير عناصر نام

‏ مریم

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏ دانشگاه تبریز