ارزیابی صفات کمی و کیفی ارقام مختلف متعلق به دو گونه ریحان Ocimum basilicum و O.gratissimum تحت تنش کم آبی
نام نخستين پديدآور
/میرعبداله محمدی اقدم
وضعیت نشر و پخش و غیره
نام ناشر، پخش کننده و غيره
: کشاورزی
تاریخ نشرو بخش و غیره
، ۱۳۹۶
نام توليد کننده
، میرزائی
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
چاپی
یادداشتهای مربوط به پایان نامه ها
جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن
دکتری
نظم درجات
(زراعت) اکولوژی گیاهان زراعی
زمان اعطا مدرک
۱۳۹۶/۰۴/۲۱
کسي که مدرک را اعطا کرده
تبریز
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
ریحان یکی از گیاهان دارویی مهم میصباشد که به عنوان سبزی و ادویه مورد استفاده قرار میصگیرد .تنش کمبود آب از عوامل اصلی محدود کننده تولید محصولات گیاهی است که علاوه بر عملکرد، کیفیت محصول را نیز تحت تاثیر قرار میصدهد .به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر خصوصیات زراعی و اسانس ریحان، سه رقم مبارکه) ایرانی(، تایلندی (Thai Basil) و ایتالیایی (Italian Basil) از گونه Ocimum basilicum و رقم سینامون (Cinnamon Basil) از گونه O. gratissimum تحت چهار تیمار آبیاری۷۰ ،۱۰۰ ، ۱۳۰ و ۱۶۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A مورد مطالعه قرار گرفتند .آزمایشصها به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکصهای کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال با تیمار آبیاری به عنوان عامل اصلی و رقم به عنوان عامل فرعی اجرا گردید .صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ و شاخه گلصدهنده در بوته، شاخص کلروفیل، عملکرد دانه، اسانس و موسیلاژ، وزن تر و خشک بوته و مواد موثره اسانس بود .تجزیه واریانس جداگانه دادهصهای سالصهای آزمایش نشان داد که بین تیمارهای آبیاری در هر دو سال از نظر کلیه صفات به غیر از عملکرد موسیلاژ در سال اول و شاخص کلروفیل در سال دوم تفاوت معنیصدار وجود داشت .تفاوت ارقام در هر دو سال آزمایش از نظر تمامی صفات مورد بررسی به غیر از شاخص کلروفیل معنیصدار بدست آمد .اثر متقابل تیمار آبیاری در رقم نیز برای اغلب صفات مورد اندازهصگیری به غیر از تعداد شاخه گل دهنده در بوته، شاخص کلروفیل و درصد اسانس در سال اول و تعداد برگ و شاخه گل دهنده در بوته و شاخص کلروفیل در سال دوم معنیصدار بود .در تجزیه واریانس مرکب دادهصهای دوسال، اثر تیمار آبیاری و رقم برای کلیه صفات و اثر متقابل تیمار آبیاری در رقم نیز به غیر از تعداد شاخه گل دهنده در بوته و شاخص کلروفیل برای همه صفات مورد ارزیابی معنیصدار بدست آمد .مقایسه میانگینصها نشان داد که در هر دو سال آزمایش با کاهش مقدار آب آبیاری، ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد شاخه گلصدهنده، عملکرد دانه، اسانس و موسیلاژ، وزن تر و خشک بوته کاهش معنیصداری پیدا کردند .میزان تغییر در شاخص کلروفیل، درصد اسانس و موسیلاژ نسبت به صفات دیگر بیشتر بود .بیشترین میانگین عملکرد دانه، اسانس و موسیلاژ، درصداسانس، وزن تر و خشک بوته، ارتفاع بوته و تعداد شاخه گلصدهنده به رقم مبارکه تعلق داشت، ولی این رقم کمترین تعداد برگ در بوته را تولید کرد .ارقام ایتالیایی و تایلندی به ترتیب بیشترین تعداد برگ در بوته و درصد موسیلاژ را در بین ارقام مورد مطالعه تولید کردند .تجزیه اجزای اسانس نشان داد که لینالول، سیترال-Z، سیترال-E، کاریوفیلن، پروپیونیک اسید، جرماکرن-D، سیس-الفا-بیسابولن، بنزن، نفتالین و سینئول مهمترین اجزای اسانس ریحان در این آزمایش بودند .تیمارهای آبیاری فقط تاثیر معنیصدار بر میزان لینالول، سینئول و جرماکرن- Dداشتند .بیشترین میزان لینالول با ۲۸/۲۱ درصد در رقم ایتالیایی و حداکثر میزان سینئول با ۰۴/۳ در رقم تایلندی تحت تیمار آبیاری ۱۶۰ میلیصمتر تبخیر از تشتک تولیدشد .برای جرماکرن-D، بیشترین میزان تحت تیمار ۱۰۰ میلیصمتر تبخیر از تشتک بدست آمد و با افزایش کمبود آب مقدار آن کاهش یافت .دراغلب ترکیبات تیماری رقم درتیمار آبیاری با افزایش ارتفاع بوته، میانگین وزن تر و خشک بوته، عملکرد دانه، موسیلاژ و اسانس و تعداد شاخه گل دهنده افزایش پیداکرد
متن يادداشت
Basil is one of the important medicinal plants which has been used as herb and flavor. Water deficit stress is the main factors affecting production of plants and in addition to yield, influences the quality of product. To study the effect of water deficit stress on agronomic characteristics and essential oil of basil, three cultivars; Mobarekeh (Iranian basil), Thai (Siam Queen) and Italian (Large leaf) from Ocimum basilicum and Cinnamon cultivar from O. gratissimum were evaluated under four irrigation treatments of irrigation after 70, 100 and 130 and 160 mm evaporation from Class A evaporation pan. The experiments were laid out as split plot based on randomized complete block design with three replications during two years. The irrigation regimes and cultivars were considered as main and sub-factors, respectively. The measured traits were plant height, number of leaves and flowering branches per plant, chlorophyll index, grain, essence and mucilage yield, wet and dry weight of plant and essence metabolites. Analysis of variance of data from separate experiment revealed significant differences among irrigation treatments for all the studied traits except mucilage yield and chlorophyll index in the first and second years, respectively. The differences among cultivars at the both years were significant except for chlorophyll index. The irrigation x cultivar interaction was significant for most of the measured traits except number of flowering branches per plant, chlorophyll index and mucilage percentage in the first year and number of flowering branches per plant and chlorophyll index in the second year. In the combined analysis of variance, the effect of irrigation treatment and cultivars were significant for all the traits and the irrigation treatment x cultivar interaction for all the traits except number of flowering branches per plant and chlorophyll index. Means comparison revealed in the both years of experiment with reduction of irrigation water amount, plant height, number of leaves and flowering branches per plant, grain, essence and mucilage yield, wet and dry weight of plant were significantly reduced. The amount of changes in chlorophyll index, essence and mucilage percentage was higher compared with the other traits. The highest mean of grain, essence and mucilage yield, essence percentage, wet and dry weight of plant, plant height and number of flowering branches per plant were measured in Iranian cultivar Mobarekeh, but it produced the minimum number of leaves per plant. Italian and Thai cultivars produced the highest number of leaves per plants and mucilage percentage, respectively. Analysis of essence components revealed that linalool, Z-citral, E-citral, caryophyllene, propenoic acid, germacrene D, cis-alpha-bisabolene, benzene, naphthalene and cineole and germacrene D were the most important components of basil essence in this experiment. The highest amount of linalool with 21.28 and cineole with 3.04 were produced by Italian and Thai cultivars, respectively, under 160 mm evaporation from Class A evaporation pan. In case of germacrene D, the highest amount was produced under 100 mm evaporation from Class A evaporation pan and with the increase water deficiency, its amount was decreased. In the most of irrigation treatment x cultivars combinations, with increase of plant height, the mean of wet and dry weight of plant, grain, mucilage and essence yield as well as number flowering branches per plant were increased
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )