التبیان فی التفسیر القرآن تالیف شیخ طوسی (۳۸۵-۴۶۰ق). نخستین تفسیر کامل شیعه است که در بغداد و دوران حکومت آلبویه تدوین یافته است. این اثر از جهات بسیاری با سایر تفاسیر مختصر شیعه (پیش از شیخ طوسی) مانند عیاشی، فرات، و علی بن ابراهیم قمی، و نیز تفاسیر اهل سنت چون فراء، طبری و جبائی متفاوت است. همین شیوهی تفسیرنگاری شیخ طوسی را طی قرون بعدی در میان مفسران معروف شیعی چون طبرسی، ابوالفتوح، مولی فتحالله کاشانی و علامه طباطبایی میتوان دید. مقالهی حاضر با مروری بر منابع و روشهای تفسیری شیخ طوسی در التبیان روشن میسازد کهاین اثر محصول ذهن پویا، نقاد و جامعنگر شیخ طوسی در عصر خود در بغداد بوده است. مجموعهی شرایط زمانی و مکانی قرن چهارم و پنجم هجری در بغداد، علاوه بر نیازها، تنگناها و پرسشهای اساسی علوم اسلامی در آن زمان، تفسیر التبیان شیخ طوسی را یکسه متفاوت از تمام تفاسیر پیش طوسی ساخته است. به گونهای که میتوانیم به وضوح آن را ترکیبی گزینش شده از مهمترین آثار و آرای ادبی، لغوی، فقهی، کلامی، تفسیری شیعه و سنی در حوزهی قرآن و در عصر شیخ طوسی بدانیم.
ترجمه
پديدآور
مرتضی کریمینیا
عنوان قراردادی
عنوان قراردادي
شیخ طوسی و منابع تفسیری وی در التبیان
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )