در این پژوهش جامعه حجاز در عصر نزول وحی از جهات مختلف با تحولات پس از بعثت مورد بررسی قرار گرفته است. پایان نامه حاضر در هفت بخش تنظیم شده است. نویسنده درباره «امور فکری و اعتقادی» عصر نزول آورده است که مردم از این لحاظ در مسیر صحیحی نبودند و به جای پرستش خدا، بت می پرستیدند، پیامبران و رسولان الهی را تکذیب می کردند و گروهی از آن ها فرشتگان را عبادت می کردند. وی «امور سیاسی و حکومتی» را فاقد هرگونه اتحاد و حکومت مرکزی دانسته و شعله ور بودن آتش جنگ و نزاع همیشه بین آن ها را یادآور شده است. «امور اقتصادی» محور دیگری از این پژوهش است که اشاره دارد بر سالم نبودن پایه های اقتصاد آن دوران و این که ربا، قمار، و اکل مال به باطل از امور رایج اقتصادی آن زمان بود. در ادامه نیز برخی از مسائل خانوادگی همچون آداب و رسوم جاهلانه آن ها در خصوص ازدواج، طلاق و ارث را بیان کرده و در زمینه امور عبادی به بی نمازی و روزه نگرفتن و بدعت های حج آن ها توجه نموده است. در بخش «امور اخلاقی و ادبی» نویسنده گناهانی مثل غیبت، دروغ، سخن چینی، تجسس و خیانت در امانت را برشمرده است و در پایان تحت عنوان «بدعت ها و خرافات» برخی آداب و سنن جاهلی همچون کشتن فرزندان، تغییر ماه های حرام و بدعت های مختلف بیان شده است. نویسنده در رابطه جهت گیری های صحیح قرآن آورده است که پس از بعثت جامعه ای ساخته شد که افرادی همچون سلمان، ابوذر، مقداد و جابر در آن تربیت شدند، و در حقیقت با هدایت قرآن جامعة عصر جاهلیت، در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... متحوّل گردید