پایان نامه حاضر در پنج فصل تدوین شده است: در فصل اول واژه های سهل و سمح، تساهل و تسامح، یسر و عسر، وسع و حرج، و کلْف و ضعف در لغت بررسی شده است. فصل دوم با عنوان سهولت در دین، آیات نفی حرج، تکلیف به قدر وسع، تخفیف، یسر و نفی عسر، و عفو و نیز احادیث مربوط بررسی گردیده است. در فصل سوم نمونه هایی از سهولت اسلامی به این شرح معرفی شده است: سهولت در مواجهه با مشرکان و اهل کتاب، سهولت در بعضی از احکام، سهولت در اخلاق، سهولت در تعلیم و تربیت. در فصل چهارم مبانی سهولت اسلامی نظیر ضعف مکلَّف و قدرت خصم تبیین شده است و در فصل پنجم تساهل و تسامح غربی به نقد کشیده شده است.