یکی از موضوعات مشکل فراروی فیلسوفان، تبیین چگونگی ارتباط موجودی (واجب الوجود) ثابت، لایتغیّر، غیرزمانی، با موجودی (ممکن الوجود) متحرّک، متغیّر و زمانمند است.در این پایان نامه کوشش شده است تا این موضوع، با استفاده از آرای یکی از فیلسوفان بزرگ اسلامی بررسی و نقد شود. این پایان نامه شامل چهار فصل است که در فصل اوّل، دوم و چهارم، به مسائل پیرامونی پرداخته و بحث اصلی را در فصل سوم گردآورده ایم. برای اطّلاع از مسائلی که درباره این موضوع در جهان مسیحیت مطرح شده، متنی را تحت همین عنوان، از دائرة المعارف روتلج ترجمه و ضمیمه کرده ایم. فصل سوم شامل سه بخش است: 1. ادلّه نفی تغییر; 2. روایات; 3. مواضع تغییر. در بخش ادلّه نفی تغییر در مجموع از کلّ آثار صدرالمتألّهین، شش دلیل استخراج; سپس هر کدام از آن ها به صورتی منطقی بازسازی شده و پس از آن، مورد نقد قرار گرفته است. با توجّه به این که در آثار صدرا، ادلّه به صورت کلّی و مجمل ذکر شده اند، در مواردی، از یک دلیل، چند تقریر ارائه شده است، و در بخش روایات سعی شده تا حتّی المقدور تبیین و تفسیر صدرا از روایت استخراج و ذکر شود; امّا چون ملاّصدرا فقط بر اصول کافی شرح دارد، فقط روایاتی که در این کتاب شریف وجود دارد، آورده شده است.در بخش مواضع تغییر، پس از استقصایی به نسبت کامل درباره صفاتی که انتساب آن ها به باری تعالی سبب وهم تغییر در ذات الهی می شوند، به بیان راه حلّ صدرا برای جمع بین انتساب این صفات به خداوند و رفع دفع توهّم تغییر در ذات باری پرداخته ایم. در این بخش در مجموع به هشت مورد اشاره شده است: 1. غایت داشتن افعال خداوند; 2. علم خداوند به جزئیات متغیّر و متجدّد; 3. صفات اضافی; 4. اراده; 5. تأثیرپذیری از غیر; 6. ربط حادث به قدیم; 7. قدرت الهی; 8. سرمدیت (زمانی یا فرازمانی بدون خداوند). از آن جا که در آثار صدرا، موردی که با صراحت و به صورت خاص، مورد هشتم (8) را بیان کرده باشد، یافت نشده، در نقد و بررسی آرای گوناگون، از نظریّات استاد راهنما جناب حجّت الاسلام والمسلمین فیاضی دام عزّه استفاده شده است.