عنوان

جایگاه هستی شناختی فیض منبسط در حکمت متعالیه

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

جایگاه هستی شناختی فیض منبسط در حکمت متعالیه

نام نخستين پديدآور

سید مرتضی حسینی شاهرودی,فاطمه استثنایی

محل نشرو پخش و غیره

تهران

تاریخ نشرو بخش و غیره

پاییز و زمستان/۱۳۹۳

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشگاه پیام نور

متن يادداشت

در نظر نهایی حکمت متعالیه ذات خدای متعال حقیقت لابشرط مقسمی و وجود و موجود منحصر در همان مصداق است. در این نگاه، علیت به معنای تجلی و تطور یک حقیقت در ذات خویش است و ثمره آن، ظهور تفصیلی کمالات بی نهایت مبدأ است و کثرات جز جلوات و شئونات ذات حق نیستند. ملاصدرا برای ربط میان کثرت و وحدت، بحث فیض منبسط را مطرح می کند. از نظر وی ظهور کثرت از وحدت به گونه ظهور یک وجه واحد از حق تعالی است که وحدتش عین کثرت و کثرتش عین وحدت است و کثرات تشکیکی در واقع مراتب و تعینات آن فیض واحدند که با ویژگی هایی چون اطلاق، وحدت، بساطت و سریان موید تحقق کثرات است. جایگاه این فیض در حکمت متعالیه، هماهنگ با دیدگاه عرفای متقدم در باب فیض منبسط است. به عقیده وی تمام مراتبی که به عنوان تجلی حق مطرح است، اعم از تعین اول (احدیت) و ثانی، در حیطه فراگیری نفس رحمانی قرار می گیرند. به عبارت دیگر، فیض منبسط ظهور واحدی است به صورت مندمج در تعین اول تحقق دارد و پس از آن، این ظهور مندمج مراتب دیگر نظام هستی تا عالم ماده را به اقتضائات هر مرحله شکل می دهد و در هر مرحله به حسب همان مرتبه ظهور می یابد.

عنصر شناسه ای

وحدت در عین کثرت;کثرت(مقابل وحدت);وجود لابشرط مقسمی;وحدت شخصی وجود;سریان وجود;تجلی;فیض منبسط;

تقسیم فرعی موضوعی

وحدت;لا بشرط قسمی;بشرط لا;بشرط شی;وجود مطلق;انسان کامل;عرفان;حکمت متعالیه;بساطت;ظل الهی;علیت;نفس رحمانی;

مشخصه منبع قراردادي

نوع ماده

مقاله;