در این مقاله ماده به منزله موضوعى مشترک براى علم و فلسفه، کانون بررسى و تحلیل قرار مى گیرد. در این مسیر، نخست به آراى برخى از فلاسفه و صاحب نظران متقدم و متأخر درباره ماده اشاره، و سپس ماده در مفاهیم ماده اولیه، ماده ثانویه و ماده تجربى و نسبت آنها با یکدیگر تحلیل مى شود. مفهوم ماده در فلسفه اسلامى طى سده هاى متمادى تغییرى نکرده و یافته هاى شگرف علمى در این باره، فیلسوفان مسلمان را متأثر و به روز نساخته است. در نتیجه این تعاریف هیچ گونه ربط و نسبتى با ماده مورد مطالعه علوم تجربى ندارد. در این مقاله نشان داده مى شود که چنانچه از منظر جدیدترى به ماده در فلسفه اسلامى بنگریم، مى توانیم ارتباط مناسبى میان ماده برهانى در فلسفه اسلامى و ماده تجربى در دانش جدید بیابیم.
موضوع (اسم عام یاعبارت اسمی عام)
عنصر شناسه ای
مشاء;جسم مادی ;جرم;هیولا;عالم ماده;و دیگر موضوعات مرتبط با کلام;فلسفه (عام);صورت;انرژی;فلسفه مشاء;
تقسیم فرعی موضوعی
اخوان الصفا;برهان قوه و فعل;ترکیب ماده و صورت;جوهر عقلانی;امتدادمندی ماده;اقسام هیولا;ترادف جسم طبیعی و ماده;جرمانی بودن ماده;برهان فصل و وصل;مرتبه وجودی هیولای اولی;ابداع وجود هیولای اولی;جوهریت هیولی;خصوصیات هیولی;ماده ثانیه ;اصول بقای ماده;کار فیزیکی;م