عنوان

اطلاق‌گرایی معرفتی در حکمت متعالیه

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

اطلاق‌گرایی معرفتی در حکمت متعالیه

نام نخستين پديدآور

محمد نجاتی, یاسر سالاری

محل نشرو پخش و غیره

مشهد

تاریخ نشرو بخش و غیره

بهار و تابستان/1394

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشگاه علوم اسلامی رضوی

متن يادداشت

در سنت فلسفۀ اسلامی به دلیل اذعان به ناکامی نفس در دستیابی به کنه وجودی و نفس‌الامری اشیا مسئلۀ اطلاق‌گرایی معرفتی بروزی جدی می‌یابد. اما در این بین، نگاه ملاصدرا به این مسئله رویکردی متمایز را ارائه می‌دهد. صدرا در تفکر عام خویش، طبق مشرب فلاسفه، توانایی نفس در شناخت حقایق اشیا را آماج تردید قرار می‌دهد. با وجود این، در رویکرد نهایی‌اش بر اساس برخی مبانی وجودی و معرفتیِ تفکر خویش، دغدغۀ این مسئله را طرح می‌کند و در نهایت، راهکاری پیش می‌نهد. ملاصدرا در گام اول اذعان می‌دارد که به دلیل اختلاط محاکی ادراکات حسی و خیالی با نقص و شرافت وجودی محاکی ادراکات عقلی و همچنین خساست وجودی نفس که لازمۀ حدوث جسمانی آن است، محتمل است ادراکات نفس قرین ابهام و عدم وضوح گردد و در حد ظواهر و اعراض اشیا باقی بماند. اما وی در گام نهایی با تأکید بر ماهیت وجودی حقیقت علم، اشتداد نفس و تعالی آن از خساست جسمانیه را مرهون فرایند وحدت عاقل و معقول می‌داند. صدرا معتقد است به هر میزان که نفس در فرایند وحدت با ادراکاتش گسترش بیشتری یابد، به همان میزان از نقایص وجودی و شواغل معرفتی تعالی می‌یابد و در نتیجه، ادراکاتی ماخوذ از کنه و ملکوت اشیا و محاکی نفس‌الامری را به دست می‌آورد

عنصر شناسه ای

علم;معرفت شناسی ملاصدرا;اطلاق گرایی معرفتی;وحدت نفس و ادراکات;فلسفه (عام);حرکت اشتدادی نفس;معرفت شناسی;

تقسیم فرعی موضوعی

تجرید عقل;اتحاد عاقل و معقول;رئالیسم;هستی شناسی;امکان معرفت;جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء;وجودی بودن علم;اطلاق گرایی وجود شناختی;شناخت حقایق موجودات;معرفت شناسی مشائی;انطباق ماهوی وجود ذهنی و عینی;محال بودن شناخت فصول;تفکیک حقیقت علم و وجود ذهنی;تجرد ص

مشخصه منبع قراردادي

نوع ماده

مقاله;