عنوان

جایگاه علت غایی در فلسفه اسلامی

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

جایگاه علت غایی در فلسفه اسلامی

نام نخستين پديدآور

حسین حبیبی تبار، منیژه عاملی

محل نشرو پخش و غیره

ساوه

تاریخ نشرو بخش و غیره

پاییز/ 1391

نام ناشر، پخش کننده و غيره

دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

متن يادداشت

اصل علیت یک رابطه وجودی است که همواره میان دو وجود برقرار می‌شود به گونه ای که در آن یک وجود نیازمند به وجود دیگری است. فیلسوفان مسلمان برای «علـت» تعـاریف مختلفـی ارائه داده‌اند. در فلسفه مشاء علت بر چهار قسم مادی، صوری، فاعلی و غایی تقسـیم مـی شـود کـه مشهور هم این قول را پذیرفته اند. اما علت غایی به عنوان یکی از علل وجود، از جهتـی غایـت و از جهـت دیگـر علـت غـایی نامیده میشود. کلمه «غایت» در لغت به معنای نتیجه، اثر، هدف و فایده آمده است و از نظر مفهوم فلسفی عبارت از چیزی است که فعل به خاطر آن انجام می‌شود. اما بین علت غایی و علت فاعلی در برخی موارد فاعل به منزله‌ی ماده غایـت و نیـز بـه منزلـه صورت فاعل است، پس علت غایی مکمل و متمم علت فاعلی است. لذا علت غایی برحسب ماهیت، علتِ علت فاعلی است و به حسب وجود، معلول وی اسـت. از نظر حکمای الهی هر فعلی برای غایت و هدفی به وجود می‌آید و هر فاعلی کـار خـود را بـرای هدف و غایتی انجام می‌دهد که معنای نخستین آن حاکی از حب ذات الهی به ذاتش است ومعنـای دوم آن بیانگر عشق و حب همـه خلایـق بـه او مـی باشـد ، در ایـن راسـتا بـا ارائـه پـژوهش حاضـر اشکالات و شبهات مطرح شـده، توسـط حکمـای اسـلامی مـورد بررسـی قـرار گرفتـه و شـبهات مطروحه در این خصوص پاسخ داده شده است

عنصر شناسه ای

علت غایی;علت فاعلی;فلسفه (عام);فلسفه اسلامی;اصل علیت;

تقسیم فرعی موضوعی

حرکت;علت و معلول;ابن سینا;فخر رازی;عشق الهی;مشاء;علت تامه;علت ناقصه;علل چهارگانه;علت مادی;غرض;صورت;ملاصدرا;

مشخصه منبع قراردادي

نوع ماده

مقاله;