عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
شماره کتابشناسی ملی
کد کشور
IR
شماره
۱۰-۱۹۴۴۸
زبان اثر
زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن
فارسی
عنوان و نام پديدآور
عنوان اصلي
دیوان یا کلیات فوقی
نام عام مواد
[نسخه خطی]
نام نخستين پديدآور
/ از: ملا احمد یزدی متخلص به فوقی.
وضعیت نشر و پخش و غیره
تاریخ نشرو بخش و غیره
۱۲۴۲ق.
مشخصات ظاهری
ابعاد
خشتی. ۱۵*۲۱سم. ۲۰۱گ. ۱۲بیت.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
متن يادداشت
آغاز نسخه: دیوان ملا احمد یزدی المتخلص به فوقی رحمه‌الله بسمله بعد از حمد خداوند جهان و نعت پیغمبر آخر الزمان و آل و اصحاب...
یادداشتهای مربوط به عنوان و پدیدآور
متن يادداشت
از تصریح در مقدمه و اشارات در ابیات دیوان فوقی (تمام هزل است) معلوم می‌شود از علوم ادب و منقول و معقول بهره‌ها داشته ولی در اثر تناسب نداشتن به اهل زمان مقبول معاصرین نشده، مسخرگی را شعار خود ساخته تا داد خود از کهتر و مهتر بستاند. از اینکه فوقی در مقدمه تصریح کرده که افضل زمره صوفیه جماعت ملا متیه‌اند که ظاهر صورتشان با سیرت باطن منافات عظیم دارد به دست می‌آید که از این دسته بوده و به همین سبب این‌گونه هزلیات را به رشته نظم آورده و خود وی در مقدمه (ص ۹) گوید: «اگر چه شیرازه جامعیت این رساله به رشته هزل بسته اما در زیر هر نکته‌اش چندین حروف پندآمیز الخ».
متن يادداشت
در مآخذی که در دست نگارنده است فقط در تاریخ یزد آیتی (ص ۳۱۹) این شاعر به نام برده شده و چند بیت از وی انتخاب کرده‌اند. با جستجوی زیاد در این کتاب‌های تذکره: خوشگو، حسینی، شمع انجمن، طرائق الحقائق، آتشکده آذر، ریاض فردوس، مجمع الفصحا، هفت اقلیم، تاریخ ادبیات براون: میخانه، روز روشن، ریاض العارفین و تاریخ قصص الخاقانی نامی آثاری از فوقی نیافتم، در دیوان فوقی محمدقاسم سراجا (ص ۲۶۳) و ظفرخان (ص ۲۴۳) و طرزی (ص ۲۶۴) یاد شده و می‌دانیم که محمدقاسم سراجا تخلص در ۱۰۲۴ق. به جمع دیوان عرفی بر حسب امر خان خانان پرداخته و ظفرخان هم چنان‌که در معرفی نسخه ش ۸۲۴ در این فهرست ثبت گردیده در ۱۰۷۳ق. وفات یافته است و گوید ملا فوق‌الدین فوقی تخلص به طرز او شعر می‌گوید و وعده کرده که در حرف فا فوقی را ذکر کند ولی در نسخ این تذکره که در دست است: نام وی نیست ولی از بیان فوقی در ص ۲۶۴ برمی‌آید که طرزی به رویه او شعر می‌سروده است.
متن يادداشت
تاکنون از لیلی مجنون وی خبری و اثری نیافته‌ام و فرهاد و شیرین وی پیوسته نسخه دیوان این کتابخانه می‌باشد جای سخن و در ح ۱۰۰۰ بیت است و بدین بیت آغاز گردیده:
متن يادداشت
سخن ترتیزک بستان فکر است/ سخن طوطی هندستان فکر است
متن يادداشت
و دو فقره از مناجات‌نامه وی این است:
متن يادداشت
«الهی الهی به عرق‌ریزی شب خیزان قائم اللیل و به عجر قطره باران و تگرگ و سبل الهی الهی بطوق و بوق قلندران و یکه تازی ایشان در عرصه وحدت و بدم و دو نامردان و نیازمندی ایشان در نزد خلوت».
متن يادداشت
و غزلیات فوقی بدین بیت آغاز گردید:
متن يادداشت
امشب که داد جلوه فلک بارگاه را/ کردیم وقف... اثر... آه را
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق.
متن يادداشت
فرنگی.
متن يادداشت
تیماجی نیم‌ضربی.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
متن يادداشت
پشت صفحه آخر یادداشت‌هایی گردیده.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه ۱۵۵۲-۱۵۵۳.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
در تمام کلیات و دیوان فوقی کلماتی عربی ترکی و هندی مندرج گردیده و چنان‌که خود ادعا نموده دست عبید زاکانی و سوزنی را محکم بسته است.
متن يادداشت
مندرجات نسخه عبارت است از:
متن يادداشت
۱. دیباچه (ص ۱-۱۰)،
متن يادداشت
۲. نغمات (ص ۱۰-۶۱)،
متن يادداشت
۳. فرهاد و شیرین (ص ۶۵-۱۵۲)،
متن يادداشت
۴. ساقی‌نامه (ص ۱۵۳-۱۵۷)،
متن يادداشت
۵. قصائد و ترجیع‌بندها (ص ۱۵۷-۱۹۶ و ۲۰۲-۳۱۵)،
متن يادداشت
۶. مناجات‌نامه (ص ۱۹۷-۲۰۲)،
متن يادداشت
۷. غزلیات مرتبه به ترتیب حروف تهجی بر حسب ردیف‌ها (۳۱۷-۴۰۲).
متن يادداشت
تمام اشعار این بخش‌ها در ح ۳۹۰۰ بیت می‌باشد.
سایر رده بندی ها
شماره رده
۱۰۴۱
مبدا اصلی
کشور
ایران
سازمان
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
تاريخ عمليات
20121002
اطلاعات رکورد کتابشناسی
نوع ماده
MF
کد کاربرگه
87856
اطلاعات دسترسی رکورد
سطح دسترسي
a
تكميل شده
Y
