عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
شماره کتابشناسی ملی
شماره
۱۰-۲۲۳۵۱
زبان اثر
زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن
فارسی
عنوان و نام پديدآور
عنوان اصلي
کلمات عشره
نام عام مواد
[نسخه خطی]
نام نخستين پديدآور
/ از: اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری ( -۶۶۸ق)
وضعیت نشر و پخش و غیره
تاریخ نشرو بخش و غیره
، بیشتر آن در اواخر قرن ۹ بین ۸۹۷ و ۸۹۹ق نوشته شده.
مشخصات ظاهری
نام خاص و کميت اثر
ص۱۰۲- ۱۱۷ (صاحب ذریعه در ذیل عنوان مبدا و معاد نیز از این کتاب یاد کرده و آن را از خواجه نصیر طوسی دانسته و نوشته‌اند چاپ شده است. در فهرست دانشگاه نسخه‌ای از این کلمات به نام «مبدا و معاد» بدون ذکر مولف (نسخه ش 35/ 2401) و رساله‌ای دیگر با نام مبدا و معاد از ابهری یاد شده در دو بخش، بخش یکمدر 7 فصل و بخش دوم در 5 فصل که جز این است (ش 34/ 2401) در دفتر 120 (کتب اهدایی امام جمعه خویی به کتابخانه مجلس) نسخه‌ای از این رساله به نام «کلمات عشره» یاد ده کلمه با چند رساله از میر سید علی همدانی ضمیمه است و این نگارنده این رساله را نیز از میر سید علی همدانی پنداشت اما اکنون نسبت آن را به اثیرالدین ابهری رحجان می‌نهم زیرا در بیشتر نسخه‌ها که تا این زمان به نظر رسیده صریحا به او منسوب شده است. مجلس، ش 3/ 120 خویی، ذریعه 19/ 53، دانشگاه 35 و 34/ 2401 (فهرست کتابخانه مجلس ج 2/ 9 چاپ اول، ص 958) ).
ابعاد
؛ رقعی. ۱۱*۱۸ سم. ۲۵۶ص. شمار سطر: گوناگون.
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
2
متن يادداشت
بسمله، شکر و سپاس مر خدای را که بر کشنده عقل و جان است و پدید آرنده زمین و آسمان است و درود به محمد مصطفی علیه السلام که برگزیده رحمان است و مهتر انبیای آخر زمانست و بر آل و اصحاب او اما بعد این کلمه چندست در معرفت مبدا و معاد که بالتماس دوستی از دوستان تحریر افتاده انشاء الله بر وفق مراد باشد. کلمه اول هرچه موجود است اگر در وجود و کمال وجود محتاج نیست بل که وجود و کمال وجود او... .
متن يادداشت
...کند نجات یابد و اکر نه هلاک گردد و نعوذ بالله من الهلاک و صلی الله علی محمد و آله و صحبه...الطیبین الطاهرین تم المختصر الذی الفه الامام اثیرالدین الابهری قدس سره العزیز.
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
مشخصات ظاهری
تزئینات جلد:
متن يادداشت
نستعلیق قلم‌های مختلف.
متن يادداشت
شکری آهارمهره شده.
متن يادداشت
تیماجی قهوه‌ای رنگ.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۶۲۰- ۲۶۲۱
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
نک: ذریعه، ۱۸/ ۱۱۷.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
رساله‌ای است فلسفی در معرفت مبدا و معاد.
متن يادداشت
مولف خود در دیباچه می‌گوید: «این کلمه‌ای چند است در معرفت مبدا و معاد» و در نسخه ما (در فهرستی که در اول دفتر نوشته شده) نام آن رساله در مبدا و معاد یاد شده. اما در پایان نسخه‌ای از این رساله که در کتابخانه ملک است (ش 5685) نوشته شده «تمام شد کلمات عشره...». در ذریعه نیز با همین نام اخیر وارد شده.
متن يادداشت
در نسخه دیگری که در کتابخانه مجلس با ش 6/ 639 موجود و از نسخه حاضر تازه‌تر است نیز همین نام آمده و فهرست نگار نیز آن را با همین نام کلمات عشره معرفی کرده است.
متن يادداشت
در ذریعه مولف این رساله شناسانده نشده اما در ذیل نسخه ما که از نسخه ملک کهنه‌تر است (نسخه ملک مورخ 998ق است و نسخه ما در اوایل قرن 10ق نوشته شده)، تصریح شده که رساله از اثیرالدین ابهری است و نویسنده فهرست رساله‌های این دفتر (در پشت برگ نخست دفتر) نیز این رساله را از اثیرالدین ابهری دانسته است.
متن يادداشت
از اثیرالدین، اشعار فارسی و مراسله‌ای به فارسی با خواجه نصیر طوسی نقل شده اما از دیگری به نام کلمات عشره یا مبدا و معاد تاکنون ذکری ندیده‌ام.
متن يادداشت
شیوه فارسی رساله نیز کهنه است و خصائص فارسی عصر اثیرالدین در آن مشهود است، خاصه آن که کاتب نسخه ما رسم الخط نسخه اصلی را بیشتر حفظ کرده است. این رساله دارای ده کلمه است و در هر کلمه مسائلی درباره مبدا و معاد یاد شده و فهرست آنها به طور خلاصه از این قرار است: کلمه اول. تقسیم وجود و موجود.
متن يادداشت
کلمه دوم. مقولات.
متن يادداشت
کلمه سوم. افلاک و مراتب آنها.
متن يادداشت
کلمه چهارم. فلک اعظم و لوح و قلم و وجود حرکت و حیوه در افلاک.
متن يادداشت
کلمه پنجم. عناصر اربعه.
متن يادداشت
کلمه ششم. قوای انسان.
متن يادداشت
کلمه هفتم. مراتب عقل.
متن يادداشت
کلمه هشتم. خیر و شر و قضاء الهی.
متن يادداشت
کلمه نهم. قوای نفسانی انسان. و ترتیب وجودی آنها.
متن يادداشت
کلمه دهم. حال نفس پس از مفارقت از بدن و معنی بهشت و دوزخ.
متن يادداشت
در پایان هر یک از اکلمات در زیر عنوان «سر» برخی از اسرار و رموز عرفانی و اخلاقی یا فلسفی دقیق و متناسب با موضوع سخن در آن کلمه یاد گردیده.
متن يادداشت
مولف از فیلسوفان دیگر یاد نکرده و به استدلال نیز کمتر پرداخته است.
صحافی شده با
عنوان
هیئت (رساله در...)
پديدآور
/ از: ابواسحاق بن عبدالله خادم برهانی کوبنانی (قرن 10ق)
شناسگر رکورد کتابشناختي
۱۰۳۷۶۹۴
سایر رده بندی ها
شماره رده
۱۲
/
۱۹۱۸
مبدا اصلی
کشور
ایران
سازمان
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
تاريخ عمليات
20120926
اطلاعات رکورد کتابشناسی
نوع ماده
MF
کد کاربرگه
87856
اطلاعات دسترسی رکورد
سطح دسترسي
a
تكميل شده
Y
