عنوان

اجوبه المسائل

شماره

۱۰-۲۴۰۸۰

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

عربی

عنوان اصلي

اجوبه المسائل

نام عام مواد

[نسخه خطی]

نام خاص و کميت اثر

(۱۵۹ر-۱۶۵پ).

ابعاد

؛ خشتی. ۱۵/۵*۲۱ سم. ۲۳۱گ. سطور مختلف.

متن يادداشت

ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه ۲۲۷۵-۲۲۷۶.

آغاز، انجام، انجامه

1

آغاز، انجام، انجامه

2

متن يادداشت

وصل الی کتاب من اعز الاخوان الالهیین و اشرف ذوی القرابه الروحانین مشتملا علی نفایس عرائس اللطف و الکرام مملوا من زواهر جواهر ... و اما المسائل الجلیله التی طلب الکشف عنها ... .

متن يادداشت

... و یجلو ایضا فساد ما قاله بعضهم من ان ما لالعرض اذا اخذ بالعرض قدا له یصیر ... فهذا ما تیسر لنا فی کشف هذه المسائل و الابانه عنها من المقال مع توزع البال و اختلال الاحوال فعلیک یا حبیبی وفقک الله ... و رحمه الله الملک القدیم محمد المشتهر بصدر بن ابراهیم اوتی کتابها بیمینیها.

متن يادداشت

تاریخ کتابت زیر هیچ یک از رساله‌ها نوشته نشده و به نظر می‌رسد در اواخر قرن ۱۲ق. یا در نیمه اول قرن ۱۳ق. کتابت شده.

مشخصات ظاهری

نوع خط:

مشخصات ظاهری

نوع کاغذ:

مشخصات ظاهری

تزئینات جلد:

متن يادداشت

نسخ تحریری یک کاتب.

متن يادداشت

فرنگی.

متن يادداشت

تیماج تریاکی سیر.

متن يادداشت

پاسخ‌ صدر المتالهین شیرازی است به یکی از شاگردان یا دوستان خود.

متن يادداشت

در این رساله صدرا به پنج مساله فلسفی پاسخ‌های مبسوط و تحقیق داده است. این مسائل به ترتیب از این قرارند:

متن يادداشت

سوال اول: درباره اختیار و مشیت الهی و این که شرطست در مشیه علم مقدم بر ایجاد و اینکه شیخ اشراق که وجود علم مقدم را قائل نیست درباره شرط مزبور چه می‌گوید.

متن يادداشت

سوال دوم: درباره اینکه این قاعده متفق علیها: «جوهر ذاتی اجناس مادون خود است» مستلزم ترکیب مجردات است در خارج و و نیز مستلزم ترکیب هیولی است از ماده و صورت.

متن يادداشت

سوال سوم: سوالی درباره شبهه‌ای است که صاحب روضه الجنان (روض الجنان) بر یکی از ادله اثبات هیولی وارد ساخته.

متن يادداشت

سوال چهارم: شبهه‌ای است که خلاصه آن اثبات ماده است برای اعراض.

متن يادداشت

سوال پنجم: اگر حیثیات مکثراند لازم آید که شخصی مانند زید نیز کلی باشد زیرا حیثیات متعدد دارد.

متن يادداشت

این پاسخ و پرسش نامه از آثار ارزنده صدرا است که در یادنامه ملاصدرا و در دیگر مراجع در ضمن آثار او یاد نشده.

متن يادداشت

در پاسخ سوال سوم از شرح خود بر هدایه یا دو سخن را از آن کتاب نقل کرده. سوال کننده یکی از شاگردان و یا معاصران صدرالمتالهین است که از محضر او استفاده برده و صدرا در ضمن سوال پنجم و دوم بدین نکته اشارت کرده است.ملاصدرا نیز در پاسخ او را دوست خود خوانده و در دیباچه این نامه از او با احترام فراوان یاد کرده. صدرالمتالهین این سوالات را (برخلاف سوالات شمساء) به تفصیل پاسخ گفته و در مقدمه گوید: «درباره مسائل بزرگی که خواستار حل و کشف آن شده بایستی حضورا و مشافهه سخن بگویم زیرا فاش ساختن حقایق برای مردم فرومایه موجب پشیمانی است.» با این حال در پایان پاسخ سوال دوم (درباره ترکیب هیولی) از بیان شمه ای از اسرار نلگریز گشته است. در آنجا چنین گوید: «و لنا فی هذا المقام کلام آخر اشترطنا علی انفسنا ان لا نذکره و لانباحث به مع الجماعه المشارکین لنا فی العلم الظاهری لان فیه خروجا عن الطریقه المشهوره لما فیه من سر اشراقی فان اشتهیت یا اخی ان تکون من اهل الحقایق و الاسرار فاستمع لما یتلی علیک ملتزما صونه عن الاغیار». صدر المتالهین در این نامه از شیخ شهاب الدین سهروردی شیخ اشراق از تلویحات و حمه الاشراق او از شفاء شیخ الرئیس از روضه الجنان (که ظاهرا همان روض الجنان ابوالحسن بن احمد نسخه ش ۱۸۳۳ و ۵/ ۱۸۳۴ مجلس است و من تاکنون در جائی ندیده‌ام که نام آن روضه الجنان ثبت شود)٬ از ایماضات (میرداماد) از محقق دوانی و از سید المدققین (مراد سید صدر دشتکی) است یاد کرده. در پایان پاسخ سوال۲ از بساطه وجود و ذوات مجرده نوریه شیخ اشراق یاد کند و گوید: «فعلیک بهذه القاعده فان لها عمقا عظیما ذهل عنه جمهور القوم ثم بمراجعه کتبه فی دفع شکوک یستعرض لک فیها».

متن يادداشت

پراکنده‌هایی نیز در نسخه هست که اینجا ذکر می‌شود:

متن يادداشت

جواب نامه شیخ احمد احسایی (۱۰۰ر) به زبان عربی است.

متن يادداشت

پاسخ نامه هایی است که یکی از خواستاران شیخ احسایی به سوی او نوشته و عبارات آن را مسجع آورده است این پاسخ چنین نوشته شده: در جواب نامه شیخ عالیمقام عارف علام آقا شیخ احمد احسایی نوشته شد: یا من بلغ العلی کمالا/ یا من کشف الدجی جمالا/ به هر جمعیتی وصل تو جویم/ لعل الله یجمعنی و ایاک/ عجری عن تحریر شوقی الیکم/ کعجری عن ادارک المثول لدیکم/ سلامی و ان کان مثلی لا یلیق بکم/ و لکن سلام العلی الا علی علیکم. در پایان نامه این چنین آمده است: «فختم الله لنا کما ختم بعاقبه العاقبه و جمعنا و ایاکم بدار الزلفی و العاره بجاه اصحاب الولایه و اولیاء الوراثه... و السلام علیکم یا اهل الولایه و الربانیه ... والسلام».

متن يادداشت

تحقیق در معنی لفظ جلاله (۱۳۴ر) به زبان عربی است.

متن يادداشت

در گ ۱۳۴ر نخست چهار سطر از پایان رساله حدوث العالم آمده و آن گاه بقیه صفحه در تحقیق وضع اسم جلاله است و در آن از صدرای شیرازی یاد شده این رساله به جز رساله دوانی و فخر رازی است.

عنوان

اسرار الایات و انوار البینات

پديدآور

/ صدر المتالهین شیرازی محمد بن ابراهیم ( - ۱۰۵۰ق.)

شناسگر رکورد کتابشناختي

1036619

شماره رده

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

تاريخ عمليات

20120919

نوع ماده

MF

کد کاربرگه

250752

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y