عنوان

شرح قصیده عینیه

کد کشور

IR

شماره

۱۰-۳۰۱۴۶

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

عربی

عنوان اصلي

شرح قصیده عینیه

نام عام مواد

[نسخه خطی]

نام خاص و کميت اثر

ص ۱۲۳-۱۳۰.

ابعاد

رقعی. ۱۲*۱۹سم. ۱۷۹ص. ۲۰س.

آغاز، انجام، انجامه

1

آغاز، انجام، انجامه

2

متن يادداشت

بسمله، قال الشیخ الرئیس الاوحد العالم ابوعلی بن سینا... هبطت الیک الهبوط هر الحر که من علو الی اسفل مع الشعور و بالشعور یباین السقوط اذیق للحجر النازل من اعلی الجبل سقط و لا یقال هبط... .

متن يادداشت

... اقول و هو (یعنی بیت اخیر قصیده) غنی عن الشرح و هذا آخر ما قصدناه من الشرح و اومینا الیه و دللنا علیه و قد جرینا فیه علی سنی طریقه الرجل و فصله- و راعینا قانون مذهبه و الله اعلم بالصواب و الحمد لله علی سوابغ نعمه... و صلی الله علی سید البشر... و سل تسلیما.

متن يادداشت

(جمله و الحمدلله علی سوابغ... به بعد، ظاهرا از کاتب نسخه است).

متن يادداشت

یکی از شروح قصیده عینیه (= نفسیه، روحیه) ابن سینا است و دور نیست از شیخ سلیمان بحرانی شیخ اجازه علامه حلی باشد. نویسنده این شرح ظاهرا شیعه بوده و بر خلاف بیشتر شارحان قصیده (که به گفته حاج خلیفه جرح کرده‌اند نه شرح) در شرح و توضیح مرموزات قصیده از اساس مبانی و آراء ابن سینا پیروی کرده است. در پایان رساله گوید در این شرح به شیوه خود ناظم و قانون مذهب او کار کردیم. در تفسیر بیت هجدهم «و قد کشف الغطاء فابصرت...» نیز گوید: «ناچاریم حقیقت مرگ را مطابق رای سراینده ابیات بیان داریم». نسخه‌ای از این شرح در دانشگاه موجود است و نام مولف در آن نسخه نیز یاد نشده است. شرح ابن میثم بر قصیده عینیه به نام النهج (یا المنهج) المستقیم با ش ۸/ ۱۸۲۲ و شرح شمس‌الدین سمرقندی با ش ۹/ ۱۸۰۷ در کتابخانه مجلس موجود است و آنها را در فهرست ۹ و ۵ شناختیم. اهلورث نیز نسخه‌های چند از شروح قصیده را شناسانده و نسخه‌ای از شرح ابن میثم را یاد کرده و مولف و نام آن را نشناخته است.

متن يادداشت

رساله‌های موجود در دفتر که با قلم نستعلیق است (جز عبارات تازی) نیز از همین ق ۱۱ق. است اما در ذیل هیچیک از آنها رقم کاتب دیده نمی‌شود و رساله اخیر دفتر نیز ناقص است.

مشخصات ظاهری

نوع خط:

مشخصات ظاهری

تزئینات متن:

مشخصات ظاهری

نوع کاغذ:

مشخصات ظاهری

تزئینات جلد:

متن يادداشت

شکسته نستعلیق.

متن يادداشت

عناوین و عبارات- یا اشعار تازی در سراسر دفتر شنگرف است و به نظر می‌رسد از یک نویسنده است اما با دو قلم تمام صفحات دارای جداول سه خطی با قلم مشکی و قرمز و منطقه به قلم قرمز است.

متن يادداشت

اصفهانی.

متن يادداشت

تیماجی مهر قرمز رنگ.

خصوصیات نسخه موجود

1

متن يادداشت

این دفتر در دست شاهزاده فاضل قاجار عبدالعلی میرزا پسر حاج فرهاد میرزا که عبدی تخلص داشته، بوده و یادداشت‌های متعددی از او بر برگ‌های اضافی موجود در اول دفتر و بر پشت آخرین برگ دیده می‌شود و او خود فهرست رساله‌های موجود در آن را به طور دقیق با ذکر شماره صفحه نوشته و تنها شماره اخیر را که ناقص بوده در فهرست یاد نکرده. وی در کنار برخی از رساله‌ها نظراتی نیز ابراز داشته و از آن جمله در کنار رساله اشتراک وجود (در فهرست: رساله در تحقیق معنی وجود) از مولی رجبعلی تبریزی، عبدالعلی میرزا مولف را «متکلم هیج ندان» و رساله اشتراک او را «غالبا نامربوط» خوانده است.

متن يادداشت

شماره ابیات قصیده عینیه ۲۲ است و با قلم نسخ قرمز نوشته شده (شرح مانند دیگر بقیه این دفتر به قلم نستعلیق است).

تملک و سجع مهر

1

تملک و سجع مهر

3

متن يادداشت

در نخستین برگ دفتر تملک میرزا محمدابراهیم مورخ ۱۱۹۷ق. دیده می‌شود.

متن يادداشت

مهر بیضی «عبده سید رضی موسوی» مورخ ۱۱۹۰ق. دیده می‌شود.

يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع

ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه ۳۹۶۴-۳۹۷۲.

يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع

نک: دانشگاه، ۳/ ۲۸۱-۲۸۲؛ مجلس، ش ۱۸۰۷-۱۸۴۳؛ برلین، ش ۵۳۴۶-۵۳۵۴؛ فهرست مصنفات ابن سینا از دکتر مهدوی؛ قنواتی، ص ۱۵۳-۱۵۴.

عنوان

حدیقه هلالیه = شرح دعاء رویت هلال از صحیفه سجادیه

پديدآور

/ شیخ بهاءالدین محمد عاملی

شناسگر رکورد کتابشناختي

496606

شماره رده

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

تاريخ عمليات

20130701

نام الکترونيکي

نوع ماده

MF

کد کاربرگه

87856

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y