عنوان

مرشد المتاهل = مرشد المتاهلین

شماره

۱۰-۳۶۴۰

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

عربی

عنوان اصلي

مرشد المتاهل = مرشد المتاهلین

نام عام مواد

[ نسخه خطی]

نام نخستين پديدآور

/ از: محیی‌الدین محمد بن قطب‌الدین محمد ازنیقی رومی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: کاتب: حاج مصطفی بن حاج علی افلانی

تاریخ نشرو بخش و غیره

، تاریخ کتابت: حدود سال ۱۱۶۵ق.

نام خاص و کميت اثر

۳۶ (۱۱ب - ۴۶الف) برگ، ۱۹ سطر.

متن يادداشت

این اثر در سال‌های ۱۲۷۳، ۱۲۸۰ و ۱۳۱۶ق به صورت سنگی در استانبول و نیز در سال ۱۳۱۳ق در بیروت به چاپ رسیده است.

آغاز، انجام، انجامه

1

آغاز، انجام، انجامه

2

متن يادداشت

«بسمله، الحمدالله الذی خلق من الماء بشرا فجعله نسبا و صهرا و صلی الله علی سیدنا محمد المبعوث بشیر[ا] و نذیرا و علی آله و صحبه و سلم تسلیما کثیرا و بعد فلما رایت نساء الزمان تتزین بزی الفاحشات و یمشین فی الاسواق و الفلوات لیفعلن ما یرون فی الخلوات حاشا ان یکون مثل حالهن حال المستاجرات و یکشفن ساقهن عند الناس لتمیل الیهن ید اللامس و یلعبن فی الولائم مع الشبان فیستحقن الغضب من الرحمن و یخرجن الی الحمام علی اعین الناس بالتبختر لا شک انهن کالقرده و الخنازیر و لو نصح اهل الدین لازواجهن لیسمع الترهات منهم و منهن یتفاخرون بظهورهن فی المجالس لانهم صاروا اخوان الشیاطین و الابالیس فنزعوا جبه الغیره و ترکوا لحیتهم فی ید المراه کانهم الحمر العرجاء فی القطار بعد لم تصل الیها تربیه البیطار و رفضوا دینهم فی رضاء العوره فصاروا من جمله الکفره الفجره هیهات هیهات قد امتلا الزمان بالغوات ... فاردت ان ابین الحال فی مختصر شریف المقال و ابین آداب النکاح و ما یتعلق به و بالسفاح ثم قال لی قلبی ان اهل الزمان یشتغلون فیک باهذیان لان عندهم اکل الجیفه احب من سماع النصیحه ... و سمیته ...».

متن يادداشت

«... فان ذلک من تمام الصله و البر؛ الحمدلله علی التمام و الصلوه و السلام علی رسوله الذی هو افضل الانام ... اللهم ارحم جمیع المومنین و المومنات و المسلمین و المسلمات و صل علی جمیع الانبیاء و المرسلین و الحمدلله رب العالمین؛ تمت الکتاب المسمی بمرشد المتاهلین بعون الملک الوهاب المستوهبین».

متن يادداشت

محل کتابت نامعلوم است؛ رقم کاتب: «قد وقع الفراغ من کتابه مرض المتاهلین بعون الله الملک المعین المتین بعد ا لعشاء فی لیله السبت من اواسط شهر المحرم فی ید عبدالضعیف المحتاج الفقیر الحقیر الی رحمه ربه الخبیر الحاج مصطفی بن الحاج علی الافلانی غفرالله له و لوالدیه و احسن الیهما و الیه سنه خمس و ستین و مائه و الف سنه ۱۱۶۵ق الخط باقی و العمر فانی العبد عاصی و الرب عافی، ایا قاری الخط بالعین تنظره و لاتنس کاتبه باخیر تذکره، فان الخط یبقی زمانا فی الکتاب و صاحب خط مدفون تحت التراب، ذنوبی کموج البحر بل هو اکثر اصغرها مثال الجبال بل هو اکبر، و لکن اذا عفی عند الکریم مثل الذباب بل هو اقل، خیره یازسین شونی آنک کراما کاتبین کم دعا ایلیه اکارسه اشبوخطک صاحبین».

مشخصات ظاهری

نوع خط:

مشخصات ظاهری

تزئینات متن:

مشخصات ظاهری

نوع کاغذ:

متن يادداشت

نسخ.

متن يادداشت

عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز؛ اندازه متن: ۱۶*۱۰سم.

متن يادداشت

فرنگی نخودی نازک.

خصوصیات نسخه موجود

2

خصوصیات نسخه موجود

1

متن يادداشت

این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است و حاشیه نویسی‌هایی در هامش میان سطور به عربی و ترکی با لهجه‌ی عثمانی با نشان‌های «مختار صحاح، اختری، سید علی، منتخب، فیض‌القدیر شرح جامع الصغیر، تفسیر حنفی، منیر القلوب، ابن سید علی، ساله ترکیه، من الدرر و الخلاصه، منهاج العابدین، تفسیر قاضی، شرح کبیر من هذه الرساله، رساله کبیر، وسیله، وانقولی، مصابیح، مجالس، فیضی و ...» دارد.

متن يادداشت

میان اثر بین برگ‌های (۴۳ب - ۴۴الف) یک دعا همراه ذکر فاتحه به حاجی بکتاش ولی، به عربی و ترکی آمده است که قاعدتا بایستی غیر مرتبط با کتاب بوده باشد. در برگ (۴۶ب) یک دستورالعمل و فایده‌ی طبی در گرفتگی سینه به زبان ترکی درج شده است؛ نیز دو بیت شعر ترکی دیده می‌شود: نه که حقدن اولور تقدیر آنی منع ایملز تدبیر، گلور البته هر باشه اولور لوح اوستونه تحریر.

تملک و سجع مهر

3

متن يادداشت

مهر گرد «محمدرشید ۱۲۱۶» چند جای نسخه مکرر آمده است.

متن يادداشت

عناوین ابواب چنین است: الفصل الاول فی بیان ترغیب النکاح و ترهیبه (۱۲الف)، الفصل الثانی فی فوائد النکاح (۱۴الف)، الفصل الثالث فی آفات النکاح (۱۸الف)، الفصل الرابع فی آداب العقد و فی ان النساء ایهن ینبغی ان یتزوج و ایهن ینبغی الا یتزوج و علامتها (۲۰الف)، الفصل الخامس فی ان ای الرجال خیر ان یتزوج و ایهم شر (۲۲ب)، الفصل السادس فی حق الزوجه علی الزوج (۲۳ب)، الفصل السابع فی حق الزوج علی الزوجه و فضایل خدمتها له (۲۷الف)، الفصل الثامن فی آداب الولیمه و آداب الدخول علی المزفوقه ... (۳۲الف)، الفصل التاسع فی آداب الولاده و حقوق الولد علی الوالدین و فضایل خدمه العیال (۳۷الف)، الفصل العاشر فی فضایل بر الوالدین و اداء حقوقهما و فضایح ایذائهما و قیایح عقوقهما (۷۵الف)، الفصل الحادی عشر فی صله الرحم (۷۹الف).

يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع

ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۱۵۵ - ۱۵۷.

متن يادداشت

کتابی اخلاقی در نصایح مولف از برخی ناهنجاری‌های زمانه در رعایت نکردن آداب و دستورات دینی از سوی زنان و ترغیب و توصیه‌ی به ازدواج با بیان احادیث نبوی (ص) است که در ۱۱ فصل نگارش یافته است. از این اثر نسخه‌های دستنویس متعددی در دست است که علیرضا قره‌بلوط در معجم التاریخ (ج۵، ص۳۰۵۸) گزارشی از آن‌ها بدست داده است. باید افزود که حاجی خلیفه در کشف الظنون (ج۲، ص۱۹۴۶) از کتابی با عنوان «نزهه المتامل و مرشد المتاهل» یاد نموده و گفته: «[هو] فی فضایل النکاح و لعله للسیوطی ظنا، اوله الحمدلله الذی خلق من الماء بشرا، و هو یشتمل علی تسعه فصول» که صرف نظر از آغاز مشترک آن دو، بایستی جز اثر مورد بحث باشد. هر چند که اتحاد آن دو نیز دور از ذهن نیست! همچنین، کتابی به ترکی عثمانی با همین عنوان (مرشد المتاهلین) از ابراهیم حقی بن حسن ارضرومی (د. ۱۱۹۴ق) در کتابخانه‌ی جامع سلیمانیه - استانبول به شماره‌ی «۱/۱۵۱ دکیزلی» نگهداری می‌گردد که جز رساله‌ی مورد بحث است.

محل نشر

/ جمال‌الدین یوسف بن عبدالله حسینی ارمیونی مصری شافعی

پديدآور

الاربعون حدیثا فی فضل آیه الکرسی

شناسگر رکورد کتابشناختي

۷۳۴۸۵۶

موضوع مستند نشده

اخلاق

شماره رده

کشور

ایران

سازمان

کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

نوع ماده

MF

کد کاربرگه

130960

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

تكميل شده

Y (بله)