/ از: ابوالفضائل (ابوالمعالی) عزالدین ابراهیم بن عبدالوهاب خزرجی زنجانی
وضعیت نشر و پخش و غیره
نام ناشر، پخش کننده و غيره
: کاتب: [تقیالدین فتحعلی بن محمدتقی]
تاریخ نشرو بخش و غیره
، تاریخ کتابت: روز جمعه ۲۵ ربیع الاخر سال ۱۲۰۴ق.
مشخصات ظاهری
نام خاص و کميت اثر
۲۵ (۵۸الف - ۸۲ب) برگ، ۱۰ سطر
یادداشتهای کلی مربوط به اطلاعات توصیفی
آغاز، انجام، انجامه
1
آغاز، انجام، انجامه
2
متن يادداشت
«بسمله، اعلم ان التصریف فی اللغه التغییر و فی الصناعه تحویل الاصل الواحد الی امثله مختلفه...».
متن يادداشت
«... الفعله بالکسره للنوع من الفعل نحو حسن الطعمه و الجلسه، تمت الکتاب بعون الله».
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
محل کتابت نامعلوم است؛ رقم کاتب: «تمت... علی ید العبد الفقیر الحقیر المحتاج... تقیالدین فتحعلی ابن محمدتقی اللهم اغفر لصاحبه و کاتبه... تحریر این کتاب فی یوم جمعه بیست و پنجم شهر ربیع الاخر تاریخ سنه ۱۲۰۴ق شد، بتوفیق خدای لاینام این کتاب روز جمعه تمام».
یادداشتهای مربوط به مشخصات ظاهری اثر
مشخصات ظاهری
نوع خط:
مشخصات ظاهری
تزئینات متن:
مشخصات ظاهری
نوع کاغذ:
متن يادداشت
نسخ.
متن يادداشت
عنوانها و نشانیها قرمز؛ اندازه متن: ۱۵*۸سم.
متن يادداشت
فرنگی سفید آهار مهره شده.
یادداشتهای مربوط به نسخه موجود
خصوصیات نسخه موجود
1
خصوصیات نسخه موجود
2
متن يادداشت
بخش قابل توجهی از اثر به زبان فارسی، ترجمهی زیرنویس شده است که به جهت اهمیت آن در ادامه به نحو مستقل معرفی شده است. در انجام برگی (۸۲ب) حاوی اشعار به فارسی و ترکی به صورت غزل، فرد و رباعی آمده است و غزلی از «نظیری نیشابوری» و باقی ناشناس است؛ مطلع غزل نظیری: غافل بمن رسید وفا را بهانه ساخت افکند سر به پیش حیا را بهانه ساخت، آلوده بود پنجهاش از خون عاشقان بستن بدست خویش حنا را بهانه ساخت، از جمله فردهای فارسی و ترکی است: گفتم ببلبلی که علاج فراق چیست؟ از شاخ گل بخاک فتاد و طپید و مرد، دیدیم دلبرندن خال سیهدن خالدور روینک دیدی گلزار جنتده حبشدن باغبان اولمز.
متن يادداشت
این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است و در برخی برگها به زبان فارسی حاشیه نویسی نیز با نشان «سنه ۱۲۰۴ق» دارد که بایستی از کاتب بوده باشد.
یادداشتهای مربوط به نمایه ها، چکیده ها و منابع اثر
يادداشت هاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع
ماخذ فهرست: جلد ۲/۴۰، صفحه ۷۵ - ۷۶.
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
متن مشهوری در تصرف زبان و ادبیات عرب است که در طی قرون متمادی از سوی عالمان و دانشمندان مورد توجه و عنایت قرار گرفته و سالها متن درسی دانشجویان علوم اسلامی بوده است و بر محور آن دهها شروح، تعلیقات و ترجمههای متعددی نگاشتهاند و شاید کمتر کتابخانههای در جهان میتوان یافت که فاقد نسخهای از تصریف یا شرح تصریف زنجانی باشد. شایستهی ذکر است که این اثر نخستین بار به اعتناء و اهتمام ریموندوس J. B. Raymundus با ترجمهی لاتینی از همو در رم - ایتالیا در ۱۱۹ص، سپس به صورت انفرادی در سالهای ۱۲۳۳، ۱۲۴۳، ۱۲۶۶ و ۱۲۷۸ق در استانبول، در سال ۱۲۴۴ و ۱۲۶۷ق در قاهره و نیز در سال ۱۳۰۲ق در تونس و همراه عوامل جرجانی در سال ۱۳۲۰ق در تبریز و همچنین بارها ضمن جامع المقدمات به صورت سنگی منتشر گردیده که برخی عبارتند از: تهران ۱۲۸۰، ۱۲۸۵، ۱۲۹۴، ۱۲۹۸، ۱۳۰۹، ۱۳۱۱، ۱۳۱۵، ۱۳۴۳، ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶ق و نیز در تبریز ۱۳۰۵ و ۱۳۰۶ق؛ همچنین در هند ۱۳۰۵ق در اصفهان بدون تاریخ و... که معرفی همهی آنها از حوصله این مقال خارج است. از تصریف زنجانی چندین نسخه در این کتابخانه نگهداری میگردد که از آن جمله میتوان به نسخههای جدید «۱۶/ ۸۸۷۵»، «۳/ ۱۱۳۱۷»، «۲۴/ ۱۴۵۹۰» و «۲/ ۱۱۳۲۵» اشاره نمود؛ علیرضا قره بلوط نیز در معجم التاریخ (ج۱، صص ۳۷ - ۳۸) گزارشی از نسخههای العزی در کتابخانههای خارج از کشور بدست داده است.
صحافی شده با
محل نشر
/ ابوالحسن فخرالدین علی بن محمد حسینی جرجانی شیرازی مشهور به «میر سید شریف»