عنوان

طور معانی (طومار معانی؛ شرح دیوان حافظ)

Country Code

IR

Number

۱۰-۲۱۳۵۰

.Language of Text, Soundtrack etc

فارسی

Title Proper

طور معانی (طومار معانی؛ شرح دیوان حافظ)

General Material Designation

[نسخه خطی]

First Statement of Responsibility

/ از: زین‌العابدین ابراهیم آبادی

Name of Publisher, Distributor, etc.

صالح بن شیخ یوسف بن شیخ مولان بن شیخ عزین (؟) بن شیخ شمس‌الدین بن شیخ محمود ملقب به شیخ مولان

Date of Publication, Distribution, etc.

۱۲۳۶ق.

Dimensions

دو، ۶۹ برگ، ۱۳/۸*۲۱/۷، ۱۸ سطر، ۹*۱۵.

Text of Note

نوشته شده در ۱۱۱۸ق.

1

2

3

Text of Note

بعد از حمد و ثنای ذات مطلق که از فهم و ادراک بشر در بحر صفات خویش آشنا و از تاب ضمیر منیر آفتاب خود... ذره بی‌مقدار زین‌العابدین زین‌الله بصره... مولد عنصر وجودش و منشا گوهر شهودش ابراهیم‌آباد حفظه الله تعالی عن الافات... الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها... الا موضوع است از برای خبردار کردن و گاهی استعمال می‌کنند برای عرض یا به جهت اندا.

Text of Note

تا درین حال میان در میان تبریزیان و الوندیان خصومت است. و در آیتی مراد از مکاران الوندی نفس و شیطان است زیرا در میان حسن ظاهری و شیطان تصرف بسیار است معنی بیت بر ظاهر است.

Text of Note

قد وقع الفراغ من تحریر شرح بعض ابیات خواجه حافظ قدس سره العزیز و انا الحقیر المذنب الاسیر المقید بقید الذنوب صالح بن الشیخ یوسف بن الشیخ مولان بن الشیخ عزین (؟، کمی پارگی دارد) بن الشیخ شمس‌الدین بن الشیخ محمود الملقب بالشیخ مولان. اللهم اغفر لهم و احشرهم فی زمره النیین و الشهداء و الصالحین بحرمه محمد صلی الله علیه و سلم و اله الطیبین الطاهرین و صحابته الاکرمین. امین و الحمدلله رب العالمین فی سنه الف و ماتین و سته و ثلاثین من هجره خیر البریه علیه افضل الصلاه و الحیه (کذا؛ التحیه) انا و ان کنت و لست فی مقام و مقال اهل الشرب فاما منذ عشرین سنه مرامی و منالی و منامی و یقظتی بل کل اوان و زمان مضی عمری فی محبتهم و السعی فی اثرهم و نفسی و الشییطان و حب الدنیا قعدونی عن الوصول و المطلوب. اما بعد فان النبی صلی الله علیه و سلم قال المرء محشور مع من احب و انا تراب اقدامهم و متشبث بهم محقق من متشبث باذیال المقبل فهو مقبل.

نوع خط:

تزئینات متن:

تزئینات نسخه:

رکابه نویسی:

نوع کاغذ:

تزئینات جلد:

Text of Note

نستعلیق.

Text of Note

عناوین و نشانیها شنگرف.

Text of Note

بر فراز ابیات و کلمات معنا شده و عبارات عربی خط شنگرف.

Text of Note

بین پاره‌های اشعار علایم نقطه و ویرگول شنگرف کشیده شده است. تعداد و شکل قرار گرفتن آنها بستگی به سرعت کتابت محرر متفاوت است و همه جا یکسان نیست.

Text of Note

دارد.

Text of Note

فرنگی نخودی آهار مهره. ته‌نقش‌دار با نشان تجاری BG و CAPENADES.

Text of Note

تیماج مشکی مجدول یک لا فرسوده. قطر: ۱/۲.

1

1

2

Text of Note

نسخه کامل است.

Text of Note

یادداشتهای دو برگ الحاقی آغاز نسخه به شرح زیر:

Text of Note

نام کتاب به صورت «تفسیر حافظ نظم شیخ یوسف بن شیخ مولان».

Text of Note

چندین بیت از اشعار حافظ و دیگران که یکی از آنها تاریخ روز چهارشنبه سال ۱۳۷۶ق دارد و در حالت عجز و ملال نوشته شده است.

Text of Note

برگهای ۱ و ۲ و ۱۱ و ۱۲ نونویس از سده ۱۴ق.

Text of Note

پایان نسخه یک صفحه منقولاتی از تذکره الاولیاء درباره جنید بغدادی (۶۹پ). این مطلب ادامه داشته.

Text of Note

جزوها ۱۰ برگی.

Text of Note

در حاشیه تصحیح شده.

1

3

Text of Note

دو برگ الحاقی آغاز نسخه دارای تملکاتی به شرح زیر:

Text of Note

تملک محمد عطاری در مهاباد.

Text of Note

تملک محمد مولوی‌زاده.

Text of Note

تملک محمد مولوی بن حاج عبدالله مولوی در جمادی الاول ۱۳۴۰ق.

Text of Note

خریداری از احمد طاهری کاشانی در خرداد ۱۳۴۸ش.

Text of Note

دو برگ الحاقی آغاز نسخه مهر بیضوی کوچکی که نقش آن شاید «یا عماد» باشد.

Name of source

نک: منزوی، ۵/ ۳۵۰۴؛ فهرستواره، ۷/ ۶۴۴؛ مشترک پاکستان، ۳/ ۱۶۰۲ - ۱۶۰۳؛ گلپایگانی (جدید)، ۵/ ۲۸۶۴ - ۲۸۶۵؛ مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، ۱/ ۵۹۴ - ۵۹۵.

Name of source

ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۵۰۱.

Text of Note

گزارش «استعارات و عبارات و مرکبات و تفضیلات و معانیهای ابیات مشکلات و اصطلاح دیوانگان ازل» دیوان حافظ است. «خلاصه آن که این اسرار ترجمان دیوان غیب اللسان که مسمی به شرح طور معانی است».

Text of Note

مولف در آغاز کتاب گوید: «روزی در مجلس اهل تصوف مذکور بیت دیوان حضرت ایشان در میان آمد. معانیش به هیچ وجه بر روی کار نیامد که تا مقبول اهل عقول گردد و هم درین فکر روز گذشت. شب در آمد. نصف اللیل صورت مبارک حضرت خواجه به لباس قلندری و شوکت سکندری به نظر درآمد که از نور تاب آفتاب جمالش خانه تیره درون را بیت الله ساخت و سینه کثیف را از هر کثافت پرداخت. از لطف و عنایت بی‌نهایت معنی این بیت را به نوعی منکشف گردانیدند که تمام اسرار دیوان بر فکر من متحقق گشت.

Text of Note

پس از خطبه کتاب مقدمه‌ای درباره معنای کلماتی است که در دیوان به رمز و اشاره از آنها صحبت شده و از برگ ۷ر معنای ابیات دیوان حافظ به ترتیب شروع شده است.

عرفان

Class number

Country

ایران

Agency

کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی

MF

87856

a

Y