/عبدالوهاببنمحمدامین الشهشهانیالحسینیالاصفهانی؛ کاتب: محمد اسماعیل بن حاجی ملا علی؛ مصحح: محمد الزنجانی؛ میرزا محمدرضای متخلص بصفا ملقّب بسلطان الکتّاب
[بیجا]
: بسعی و اهتمام محمد الزنجانی
، ۱۳۰۶ق.
۲۰۰ص.
: مجدول؛ راده؛ سیاق
؛ قطع: ۱۷ سم
فارسی -- سیاق
آغاز:بسمله پس از حمد یزدان پاک و درود بر روان مصداق لولاک لما خلقت الافلاک و آل اطهار آن بزرگوار . . . و بعد معروض رای اولو الالباب و الابصار میدارد که چون دوستی تخلّف از امرش متغیّر بود خواهش تدوین قواعد حساب و توابع آن و قوانین سیاق دفتر شدند ...
انجام: ... ششصد هزار هزار هزار هزار هزار هزار عدد ارزن کنجد والله اعلم بحقایق الامور
نوع خط:
نوع کاغذ:
نستعلیق و خط سیاق
فرنگی
مهر خشتی با نشان شیر و خورشید و سجع «ملاحظه شد» در ابتدای کتاب
مهر خشتی ناخوانا (ص۲)؛ ثبت ۳۰۰۲۴: یادداشت «بسم الله تعالی قد وقع فی ملکی و انا الجانی الفانی علاء الدین الموسوی البهبهانی سنه ۱۳۰۸» به همراه مهر بیضی با سجع «علاء الدین» در ابتدای کتاب ؛ ثبت ۲۹۲۲۷۱: یادداشت «محمود حجت همدانی» در ابتدای کتاب؛ ثبت ۲۹۲۲۷۱:یادداشت «بسم الله تعالی این کتاب مستطاب بحر الجواهر از متملکات حقیر فقیر سرتاپا تقصیر میرزا محمود حجت همدانی میباشد ۲۹ شعبان ۱۳۴۹» به همراه مهر با سجع «محمود حجة» در انتهای کتاب
کتاب درباره تدوین قواعد حساب و توابع آن و قوانین سیاق دفتر است و شامل دو بحر و هر بحر به شط ، نهر ، سحاب و جدول تقسیم میشود. بحر اول: در علم حساب و توابع آن و آن منشعب ميشود به شط:شط اول: در قواعد حسابيه و آن منشرح بچهار نهر است و اين نهرها به سحاب وجدول ورشحه و قطره تقسيم مي گردد، شط دوم: در مساحت و آن منشرح بيكقطره و دو نهر است،شط سيم: در اجراء قنوات، بحر دوم: در قوانين دفتر و آن منشعب بدو شط است و اين شطوط خود به قطره و رشحه اي چند درعلم حسابداري تقسيم مي گردد، ساحل : در مضافات القاب .