تدوین شاخص رفاه اجتماعی در بین سالمندان مناطق 22 گانه شهر تهران
[طرحهای تحقیقاتی و پروژهها]
حسین محققی کمال
مهدی باسخا، نسیبه زنجری
علوم توان بخشی و سلامت اجتماعیUniversity of Social Welfare and Rehabilitation
۱۴۰۰
پیوست
مقدمه: انتقال اپیدمیولوژیک اهمیت ارتقاء رفاه اجتماعی در میان سالمندان در سراسر جهان را مورد توجهدانشگاهیان، دولت ها و سازمان هاي بین المللی قرار داده است. ارزیابی و نظارت بر سیاستهاي اجتماعی باهدف ارتقاي رفاه اجتماعی سالمندان نیازمند شاخصی جامع است که تمامی ابعاد زندگی آنها را در نظر بگیرد.پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت رفاه اجتماعی سالمندان تهرانی با معرفی یک شاخص ترکیبی انجامشد.روش: این مطالعه مقطعی با استفاده از داده هاي ثانویه انجام شد. در مطالعه اولیه داده ها با مصاحبه با 1280سالمند در شهر تهران جمع آوري شده است. شاخص رفاه اجتماعی سالمندان از روش سازمان همکارياقتصادي و توسعه (OECD (براي ساخت شاخص هاي ترکیبی تدوین یافته است. سپس 22 ناحیه شهري را براساس امتیاز شاخص رفاه اجتماعی سالمندان دسته بندي شد. تمامی داده ها با استفاده از نرم افزار 18.v SPSSتجزیه و تحلیل شدند. همچنین براي طبقهبندي وضعیت رفاهی در بین مناطق شهرداري تهران، از یککارتوگرام با استفاده از نرمافزار GIS استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل عاملی نشان داد که مقدار آماره کیزر- مایر- الکین 805.0= KMO بود و پنج عاملسلامت جسمانی، استانداردهاي زندگی، امنیت اجتماعی، بهزیستی ذهنی و روابط اجتماعی 67/54 درصد از کلواریانس مفهوم رفاه اجتماعی سالمندان را با هم تبیین کردند. بر اساس شاخص رفاه اجتماعی سالمندان، بهترینو بدترین عملکرد مربوط به مناطق 22 و 18 بود. به طور کلی وضعیت رفاهی مناطق شهرداري تهران را میتوان به پنج دسته اصلی تقسیم کرد: مناطق مرفه شامل 22 ،2 ،17 ،14 ،21 ،6 و 13 ،مناطق نسبتاً مرفه شامل 3،4 و 1 ،مناطق با رفاه متوسط، شامل 8 ،9 ،7 ،11 ،و 16 مناطف با رفاه پائین 5 ،12 ،15 ،و 19و منطقه محرومشامل مناطق 10 ،20 و 18 .بحث و نتیجهگیري: این مطالعه برخی از مهمترین جنبههاي زندگی سالمندان را در یک شاخص ترکیبیعملکردي خلاصه میکند. با معرفی این شاخص جدید، سیاست گذاران و مدیران اجرایی می توانند برنامه هايخود در حوزه سالمندي را ارزیابی و رصد کنند.واژه هاي کلیدي: سالمند، رفاه اجتماعی، بهزیستی، شاخص ترکیبی
Background: The epidemiological transition has brought to the attention of academics,governments and international organizations the importance to promote social welfare among theelderly worldwide. Evaluation and monitoring of social policies aimed at promoting the socialwelfare of the elderly requires a comprehensive index that considers all aspects of their lives.The present study aimed to assess the social welfare status of the Iranian elderly by introducing acomposite index.Methods: This cross-sectional study was conducted from July to November 2019 and collecteddata by interviewing of 1280 elderly in Tehran, Iran. The Elderly Social Welfare Index (ESWI)was developed through the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD)methodology of constructing composite indicators. We then categorized 22 municipal districtsbased on ESWI scores. All data analyzes were conducted by SPSS v.18. In addition, we applieda cartogram using GIS software for classification of welfare status among Tehran municipaldistricts.Results: Factor analysis results showed that the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value was 0.805,and five factors of Physical health, Living standards, Social security, Subjective well-being andSocial relations explained 54.67% of the total variances together. Furthermore, we found the bestand worst performances in districts no. 22 and 18, respectively. In general, the welfare status ofthe municipal districts of Tehran can be divided into five main categories: a) prosperous,including districts 22, 2, 17, 14, 21, 6, and 13, b) fairly prosperous, including districts 3, 4 and 1,C) moderately prosperous, including districts 8, 9, 7, 11, and 16; d) less prosperous, includingdistricts 5, 12, 15, and 19; and e) deprived zone, including districts 10, 20, and 18.
Measuring Social Welfare among the Elderly: Introducing a Composite Index