تغییرات کیفیت بذر باقلا روی گیاه مادر تحت شرایط آبیاری محدود
/آیدا حسین زاده ماهوتچی
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت
۱۴۲ ص
جدول ، نمودار، عکس
چاپی
واژه نامه بصورت زیرنویس
کتابنامه ص.: ۱۲۵-۱۴۱
کارشناسی ارشد
مهندسی کشاورزی - زراعت
۱۳۸۷/۱۱/۲۵
تبریز: دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت
به منظور تعیین بهترین مرحله نمو سه رقم باقلا) آکودولس، برکت و زهره (که در آن حداکثر کیفیت بذر تحت رژیم های مختلف آبیاری(I۱ ، I۲ و :I۳ به ترتیب آبیاری پس از ۷۰ ، ۱۰۰ و ۱۳۰ میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) حاصل میصشود، یک آزمایش اسپلیت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با ۳ تکرار در سال ۱۳۸۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا درآمد .بذور با فواصل زمانی ۵ روز در ۸ مرحله برداشت شدند .کیفیت بذور کلیه ارقام در رژیمصهای مختلف آبیاری با نمو بذر روی گیاه مادر بهبود یافت .حداکثر قدرت بذر بر اساس آزمونصهای قدرت) سرعت جوانهصزنی و وزن خشک گیاهچه (تحت شرایط آبیاری مطلوب و محدود در محدوده رسیدگی وزنی یا اندکی بعد از این مرحله حاصل شد .رطوبت بذر در این مرحله در حدود ۲۰ بود .حداکثر وزن بذر به طور معنیصداری تحت تاثیر آبیاری قرار گرفت .با وجود این، آبیاری اثر معنیصداری بر حداکثر درصد جوانهصزنی، سرعت جوانهصزنی، وزن خشک ریشهصچه، ساقچه و گیاهچه و حداقل هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر نداشت .اما، اثر رقم بر حداکثر سرعت جوانهصزنی و حداقل هدایت الکتریکی معنیصدار بود .بیشترین سرعت جوانهصزنی و کمترین هدایت الکتریکی به رقم زهره تعلق داشت .ضرایب همبستگی بین صفات کیفی بذر معنیصدار بود که نشان میصدهد آزمون جوانه-زنی به تنهایی میصتواند برای ارزیابی کیفیت توده بذری کافی باشد .اگرچه، بهرهصگیری از یکی از آزمونصهای قدرت میصتواند اطلاعات بیشتری در رابطه با کیفیت بذر فراهم کند .دوره پرشدن بذر در شرایط آبیاری مطلوب به طور معنیصداری بالاتر از آبیاریصهای محدود بود که منجر به تولید دانهصهای درشتصتر گردید .اما، سرعت پر شدن بذر در کلیه تیمارهای آبیاری از لحاظ آماری مشابه بود .تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملکرد بذر، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در شرایط آبیاری مطلوب بهبود یافت .بیشترین تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و محصول بذر در واحد سطح در تمامی تیمارهای آبیاری مربوط به رقم برکت بود .بنابراین، نتیجهصگیری شده است که محدودیت آبی میصتواند عملکرد بذر ارقام باقلا را به طور قابل ملاحظهصای کاهش دهد، ولی اثر معنیصداری بر حداکثر کیفیت بذر ندارد.
In order to determine the best developmental stage of three faba bean cultivars (Aqodolce, Barakat and Zohreh) at which maximum seed vigor is attained under different irrigation regimes (I1, I2 and I3: irrigation after 70, 100 and 130 mm evaporation from class A pan, respectively), a split plot experiment (using RCB design) with 3 replications was conducted in 2007 at the Research Farm of the Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Seeds were harvested at five day intervals in eight stages. Seed quality of all cultivars under different irrigation regimes enhanced with improving seed development on mother plants. Maximum seed vigor as measured by vigor tests (germination rate and seedling dry weight), was obtained at about mass maturity or slightly after this stage under both well and limited irrigation conditions. Seed moisture content at this stage was about 20 . Maximum seed weight was significantly affected by irrigation, but water supply had not significant effect on maximum percentages of germination, germination rate, radicle, plumule and seedling dry weight and minimum electrical conductivity of seed leachates. In comparison, the effect of cultivar on maximum germination rate and minimum electrical conductivity was significant. The highest germination rate and the lowest minimum electrical conductivity were obtained for Zohreh. Correlation coefficients among all seed quality traits were significant, indicating that only a germination test could be enough to evaluate seed lot quality. However, application of a vigor test can provide supplementary information about seed quality. Seed filling duration under well- irrigation was significantly higher than that under limited irrigations, leading to the production of larger seeds. In contrast, seed filling rate was similar under all irrigation treatments. Sufficient water supply improved the number of pods per plant, seeds per plant, 100 seed weight, seed yield, biological yield and harvest index. Barakat had the highest number of seeds per plant, 100 seed weight and seed yield per unit area under all irrigation treatments. It was, therefore, concluded that water deficit can considerably reduce the seed yield of faba bean cultivars, but it has not significant effect on maximum seed quality.