۲۲۵۱۲پ
per
بررسی تأثیر نانوذره تیتانیوم دی اکسید و میکوریز آربوسکولار در بهبود تحمل به خشکی گیاه نخودCicer arietinum))
/رویا قربانی
: علوم طبیعی
، ۱۳۹۸
، میرزائی
۲۰۶ص
چاپی - الکترونیکی
فاقد چکیده لاتین
دکتری
زیست شناسی-گرایش:فیزیولوژی گیاهی
۱۳۹۸/۱۰/۲۴
تبریز
خشکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد .استفاده از نانو ذرات می‌تواند به‌عنوان راه‌کاری در تعدیل اثرات تنش خشکی مؤثر واقع شود .در همین راستا، طی سه آزمایش اثر غلظت‌های مختلف نانوذره دی اکسید تیتانیومNPs - TiO۲در سطوح مختلف تنش خشکی در گیاه نخود (Cicer arientinum) در پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد در سال‌های۱۳۹۶ - ۹۸مورد ارزیابی قرار گرفت .اثر کاربردNPs - TiO۲و تنش خشکی بر خصوصیات جوانه‌زنی گیاه نخود تحت تنش خشکی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد .تیمارها شامل سطوح مختلف خشکی صفر،۲ -،۴ - و۸ - بار با استفاده از پلی‌اتیلن گلیکول و نانو ذراتNPs - TiO۲در پنج سطح، صفر،۵ ،۱۰ ، ۱۵ و ۲۰ میلی‌گرم در لیتر بود .اثر کاربردNPs - TiO۲بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نخود تحت تنش خشکی به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد .تیمارهای موردمطالعه شامل۴۰ ، ۶۰ و ۹۰ درصد ظرفیت زراعی و غلظت‌های صفر،۵ ،۱۰ ، ۲۰ و ۴۰ میلی‌گرم در لیترNPs- TiO۲بود .کاربرد توأمNPs- TiO۲و میکوریزا بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نخود تحت تأثیر تنش خشکی به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد .تیمارهای موردمطالعه شامل دو سطح نانوذره) کاربرد ۲۰ میلی‌گرم در لیتر و عدم کاربرد(، سه سطح میکوریزا(Glomus mosseae ، Glomus intraradices و شاهد (و سه سطح رژیم رطوبتی(۴۰ ، ۶۰ و ۹۰ درصد ظرفیت زراعی (بود .بر اساس نتایج اثر کاربردNPs- TiO۲و تنش خشکی بر خصوصیات جوانه‌زنی گیاه نخود تحت تنش خشکی، استفاده از غلظت نانوذره دی‌اکسید تیتانیوم تا ۲۰ میلی‌گرم در لیتر در هر چهار سطح تنش خشکی، موجب افزایش درصد جوانه‌زنی، شاخص بنیه بذر، کاهش متوسط زمان جوانه‌زنی سرعت جوانه‌زنی افزایش طول ریشه‌چه، وزن خشک و درصد گیاهچه‌های نرمال و تعداد جوانه‌ها گردید .بررسی اثر کاربردNPs- TiO۲بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نخود تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی نشان داد که با افزایش غلظت نانوذرهNPs- TiO۲تا ۲۰ میلی‌گرم در لیتر در هر سه سطح رژیم رطوبتی، موجب افزایش شاخص کلروفیل، هدایت روزنه‌ای، تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک کل اندام هوایی، مجموع طول ریشه، متوسط قطر ریشه، سطح ریشه و حجم ریشه نخود کلروفیلb ، کاروتنوئیدها، پرولین، پروتئین، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و DPPH شد و با افزایش بیشتر غلظت نانو ذرات این ویژگی‌ها روند کاهشی نشان دادند .کاربرد توأمNps - TiO۲و میکوریزا بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی نخود تحت تأثیر رژیم‌های مختلف رطوبتی نشان داد که استفاده از ۲۰ میلی‌گرم در لیتر نانوذره به‌طور معنی‌داری ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، قطر ساقه و ریشه را در شرایط تنش بهبود بخشید .از طرف دیگر اثر آن بر خصوصیات آنتی‌اکسیدانی) آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز (گیاهچه‌های نخود بارز بود .همچنین هر دو گونه میکوریزا توانایی بالا بردن اثرات خصوصیات آنتی‌اکسیدانی آنزیمی و غیر آنزیمی و افزایش جذب عناصر پتاسیم و فسفر را در گیاه نخود داشتند .به‌طورکلی نتایج نشان داد که در شرایط تنش خشکی، کاربرد نانو ذراتNPs- TiO۲با غلظت ۲۰ میلی‌گرم در لیتر می‌تواند اثرات منفی ناشی از تنش خشکی در گیاه نخود به‌صورت چشمگیری کاهش دهد
قربانی، رویا
موافقی، علی، استاد راهنما
گنجعلی، علی، استاد راهنما
نباتی، جعفر، استاد مشاور
سیاه و سفید
نمایه‌سازی قبلی
