مقایسه عملکرد و برخی خصوصیات کمی و کیفی اکوتیپ های رایج بالنگوی شهری (قرهزرک)
/سهیلا عبدلی
: کشاورزی
، ۱۳۹۶
، افشاری
چاپی
کارشناسی ارشد
زراعت
۱۳۹۶/۰۴/۱۰
تبریز
به منظور ارزیابی و مقایسه ۴۹ اکوتیپ بالنگوی شهری جمعصآوری شده از مناطق مختلف کشور، آزمایشی در قالب طرح لاتیس مربع(۷ ۷)با ۳ تکرار در سال زراعی ۹۴ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید .مهمصترین صفات مورد اندازهصگیری شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخهص جانبی، تعداد کپسول در ساقه اصلی و شاخه جانبی، تعداد دانه در کپسول، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، بیوماس و عملکرد دانه تکصبوته، بیوماس و عملکرد دانه در واحد سطح و همچنین برخی از صفات مهم کیفی مانند درصد روغن، درصد پروتئین و عملکرد آنصها، بود .نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین اکوتیپصها از نظر اکثر صفات مورد مطالعه، تفاوت معنیصداری وجود داشت .اکوتیپ شماره) ۲۴ توده بومی کلوانق ۱۴) در اکثر صفات مخصوصا صفات مرتبط با عملکرد دانه، دارای برتری نسبی بود .اکوتیپ-های شماره) ۷ توده بومی کلوانق ۶) و) ۴۵ توده بومی خاروانا (به ترتیب دارای بیشترین درصد روغن و پروتئین بودند .این درحالی بود که بیشترین عملکرد روغن و پروتئین از اکوتیپصهای شماره) ۳۶ توده بومی روستای پیغام کلیبر (و) ۴۹ توده بومی روستای نظیرلو و درویش بقال (حاصل شد .تجزیهصهای همبستگی،ص رگرسیون و علیت نشان دادند که تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه همبستگی بالایی با عملکرد دانه داشته و از اجزای مؤثر در افزایش عملکرد دانه هستند .بیشترین همبستگی، بین تعداد دانه در بوته و عملکرد دانه تکصبوته با ضریب همبستگی ۹۸۰/۰ بود .بین درصد روغن و درصد پروتئین نیز همبستگی منفی مشاهده شد .براساس نتایج به دست آمده، به دلیل همبستگی بالای عملکرد روغن و پروتئین با عملکرد دانه اکوتیپصهایی با عملکرد دانه بالا در اکثر موارد عملکرد روغن و پروتئین بالایی نیز نشان دادند .تجزیه خوشهصای براساس عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن، منجر به تقسیمصبندی اکوتیپصها به دو گروه گردید .گروه دوم با ۲۲ اکوتیپ از نظر صفاتی نظیر تعداد دانه در بوته و وزن هزاردانه دارای ارزش بالایی بودند .در نهایت امر و با توجه به یافتهصهای پژوهش حاضر میصتوان گفت که اکوتیپصهای شماره) ۳۶ توده بومی روستای پیغام کلیبر(،) ۲۲ توده بومی کلوانق ۱۳) و) ۱۶ توده بومی تبریز ۷) با هدف بذرگیری و اکوتیپصهای شماره) ۶ توده بومی تبریز۲) ،) ۱۳ توده بومی تبریز ۵) و) ۳۶ توده بومی روستای پیغام کلیبر (با هدف تأمین علوفه به عنوان مناسبصترین و سازگارترین اکوتیپصها برای شهر تبریز شناسایی شدند
7) with three replications at the Agricultural Research Station of University of Tabriz in 2015. The most important measured traits were plant height, number of fertile branches, number of capsules in the main stem, number of capsules in a branch, seeds per capsule, seeds per plant, 1000 seed weight, biomass and seed yield per unit area, biomass and seed yield per plant, as well as some important quality traits such as oil percentage, protein percentage, oil yield and protein yield. The results showed that there were significant differences among ecotypes for most of the traits under study. Ecotype No. 24 (Kolvanagh 14) was a superior ecotype for most traits, especially yield related traits. Ecotypes No. 7 (Kolvanagh 6) and 45 (Kharvana) had the highest percentage of seed oil and protein, respectively. However, the highest oil and protein yield was obtained from ecotypes No. 36 (Peyqhamm village (Kaleybar)) and No. 49 (Nazarlu and Darvish Baqqal villages). Correlation, regression and path analyses showed that the seeds per plant, seeds per capsule and 1000 seed weight had the higher correlation with seed yield and were regarded as effective components for increasing seed yield. The highest correlation coefficient (0.98) was observed between seeds per plant and seed yield per plant. Also, there was a negative correlation between oil percentage and protein percentage. Based on the results, due to high correlation of oil and protein yield with seed yield, highest oil and protein yield in most cases, were observed in ecotypes with the highest seed yield. Cluster analysis grouped the ecotypes based on seed yield and its related traits into two distinct clusters. The second group comprising 22 ecotypes had higher values for traits such seeds per plant and 1000 seed weight. According to the results of this research, ecotypes No. 36 (Peyqhamm village (Kaleybar)), 22 (Kalvakh 13) and 16 (Tabriz 7) in terms of seed yield and ecotypes No. 6 (Tabriz 2), 13 (Tabriz 5) and 36 ( Peyqhamm village (Kaleybar)) in terms of forage yield were identified as the most appropriate and compatible ecotypes for Tabriz city In order to evaluate and compare the 49 ecotypes of Lallemantia collected from different regions of Iran, an experiment was conducted as square lattice design (7