عنوان

روایات تفسیری علی بن ابی حمزه بطائنی (بازیابی، گونه شناسی، اعتبارسنجی)

۱۱۰۲پ

فارسی

روایات تفسیری علی بن ابی حمزه بطائنی (بازیابی، گونه شناسی، اعتبارسنجی)

[پایان نامه]

/ مرضیه جمالی

؛ استاد راهنما: علی راد، استاد مشاور: علیرضا حسینی

دانشگاه قرآن و حدیث (قم)

، ۱۳۹۳

۴۰۶ ص

چاپی

کتابنامه: ص. ۳۹۷ - ۴۰۵؛ همچنین به صورت زیرنویس

کارشناسی ارشد

علوم حدیث (گرایش تفسیر اثری)

۲۷/۰۶/۱۳۹۳

۲۰

علي بن ابي حمزه بطائني از راويان عصر امام صادق(عليه السلام) واز وكلاي امام كاظم(عليه السلام)بوده كه پس از شهادت امام كاظم(عليه السلام)از مذهب حق انحراف يافته و از سران فرقه واقفيه مي شود،وي داراي آثاري است كه با توجه به قرائني به نظر مي رسد،اكثر روايات آن مربوط به دوران صحت مذهب اوست.از جمله آثار بطائني مي توان به كتاب التفسير او اشاره كرد كه اكثر روايات اين كتاب از يحيي ابوبصير اسدي يكي از اصحاب اجماع گرفته شده است و اين كتاب از معدود كتب تفسيري در عصر امام صادق(عليه السلام) و امام كاظم(عليه السلام)بوده كه در گذر تاريخ از ميان رفته است و تنها تعدادي از روايات آن در جوامع حديثي گزارش شده است؛پس با توجه به اينكه اكثر روايات اين كتاب از يحيي ابو بصير اسدي است و هم چنين به دليل وجود اين روايات در جوامع حديثي،مي توان به اهميت و ضرورت بازيابي اين كتاب پي برد.بر اين اساس،مساله اصلي اين پژوهش بازيابي روايات كتاب التفسير بطائني است كه براساس سه روش محتوايي،كتاب شناختي و اسنادي صورت گرفته است وحاصل آن،۱۱۸ روايت تفسيري از ۲۴مصدر حديثي است كه با توجه به اعتبار سنجي مصادر،۲۱مصدر داراي اعتبار و سه مصدر از اعتبار ضعيف برخوردار است.بخش ديگر اين پژوهش،گونه شناسي براساس سه مدل كاربردي،دلالي و موضوعي و هم چنين اعتبار سنجي سندي و محتوايي روايات كتاب التفسير بطائني است كه تحليل اين دو امر،تنها از جز اول تا سوره كهف انجام پذيرفته است.بنابراين،بيشترين گونه از جهت كاريردي ،مربوط به روايات تفسيري-تبييني و از جهت دلالي،مربوط به روايات متناسب و از جهت موضوعي،مربوط به روايات كلامي با محوريت ولايت ائمه (عليهم السلام) مي باشد.اما درباره اعتبار سنجي سندي و محتوايي اين روايات مي توان گفت كه از مجموع ۴۹ روايت،تنها دو روايت به جهت مخالفت با عقل و مسلمات مذهب و يا صدور تقيه اي،غير معتبر شناخته شدند و ۴۷ روايت ديگر كه اگرچه برخي از آن ها ضعيف السند بودند ولي به جهت موافقت با عقل و مسلمات مذهب و وجود مؤيدات محتوايي در اكثر اين روايات،معتبر شناخته شدند. كليد واژه ها:علي بن حمزه بطائني،كتاب تفسير بطائني،روايت تفسيري،بازيابي،گونه شناسي،اعتبار سنجي.

جمالی

، مرضیه

راد

حسینی

، علی

، علیرضا

، استاد راهنما

، استاد مشاور

ایران

کتابخانه دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

20151015

p ۱۱۰۲ پایان ‌نامه

p

TF

92029

1

a

Y