عنوان
پدید آورنده
موضوع
رده
کتابخانه
محل استقرار
IR
۱۰-۲۱۱۳۳
عربی
شرح قصیده الاشکنوانیه
[نسخه خطی]
میرزا علیرضای رشتی مستوفی دیوان
۱۲۰پ - ۱۲۷ر.
شش، ۲۳۵، یک برگ، ۱۷/۹*۲۸/۶، ۲۷ سطر، ۱۰/۵*۲۰/۵.
(بنا بر نوشته فرهاد میرزا نام کاتب در آغاز نسخه آمده است).
1
2
3
قال من یبلغن النعت الحمام ذوات الاطواق نحو الفواخت و القماری یقع علی المذکر و المونث و الهاء فیها للواحده لا للتانیث.
ای المعلوم من الشنعاء کانه قال استغفرالله من الذنوب و القبایح التی یعلمها و هی المعلومه من الشنعاء الصادره من قبلی.
و قد تم شرح القصیده بحمدالله تعالی و المنتسخ منه نسخه کثیره الاغلاط و صححته لدی الکتابه حسب المیسور و الحمدلله اولا و آخرا و ظاهرا و باطنا.
نوع خط:
تزئینات متن:
تزئینات نسخه:
رکابه نویسی:
نوع کاغذ:
تزئینات جلد:
نستعلیق شکسته‌آمیز.
عناوین و نشانیها و در بعضی از رساله‌های گزارشی ابیات اصلی به قلم شنگرف.
عناوین پیش از رنگ‌نویسی در حاشیه با قلم سیاه نوشته شده بوده است.
سطراندازی شده با قلم آهنی.
دارد.
حنایی آهار مهره نازک.
میشن قهوه‌ای مقوایی ساده. قطر: ۳/۲.
1
2
در برگهایی که بین رساله‌ها سفید مانده‌اند اثر سطراندازیها کاملا واضح و مشخص است.
جزوها ۸ برگی.
بالای بیشتر صفحات جملات و کلماتی همچون «هو»، «یا علی مدد»، «یا علی ادرکنی»، «رب یسر یا علی مدد»، «رب یسر» و مانند آنها نوشته شده است.
در آغازین برگ نسخه فرهاد میرزا کاتب نسخه را هم معرفی کرده است: «هو. این مجموعه که مشتمل بر اشعار عرب و مکاتیب و خطب ادبا و شعرا و فصحاست از اول تا آخر بخط مرحوم مغفور میرزا علیرضای رشتی مستوفی دیوان اعلی است. کتاب کوشی الروض خطت سطوره/ ید ابن هلال عن فم ابن هلال// و هممت به حتی توهمت لفظه/ نجوم لیال ام سموط لال، در دارالخلافه طهران - صانها الله عن الحدثان - در شهر صفر المظفر. اللهم اختمه بالخیر و الظفر سنه اربع و ستین و ماتین بعد الالف داخل کتابخانه این بنده درگاه جهانیان پناه شد بالبیع الشرعی و تملک الملی. اللهم انفعنا من فوایده و فرائده و شوارده و قصایده و انا العبد المذنب العاصی».
نقش مهر فرهاد میرزا در صفحه خاتمه آخرین رساله مجموعه هم دیده می‌شود.
برگ ۵ر (از الحاقات آغاز نسخه) یادداشت فرهاد میرزا در پنجشنبه ۱۱ شعبان ۱۲۶۴ق در طهران.
در برگ آخر نسخه تاریخ و ماده تاریخ وفات محمد شاه قاجار به خط فرهاد میرزا در شب سه‌شنبه ۶ شوال المکرم ۱۲۶۴ق در قصر جدید محمدی المبنیه فی غربی التجریش من قراء شمیران از شب مزبور دو ساعت و سی و پنج دقیقه گذشته در سن ۴۱ سال و یازده ماه قمری. با این ماده تاریخها «العاقبه للمتقین» و «محمد پادشاه در قصر جدید مرد».
نسخه کامل است.
در حاشیه تصحیح شده.
با حاشیه‌نویسی فراوان.
میزان حاشیه‌ها در رساله‌ها مختلف متفاوت است. مثلا شرح دیوان امروالقیس بیشترین یادداشتهای توضیحی را در کناره صفحات و میان سطور دارد.
در حاشیه برگ ۱۴۶ر دو بیت شعر به خط کاتب نسخه با این تاریخ در ذیل آن: «در منزل ابخوری از توابع دامغان باتمام رسید تحریرا سلخ ربیع الاول ستع۱۲۵۰.
1
3
در آغازین برگ نسخه یادداشت تملک فرهاد میرزا.
خریداری کتابخانه پیش از سال ۱۲۳۰ش.
زیر تملک فرهاد میرزا مهر بیضوی کوچک او به نقش: «نایب الایاله» با تاریخی که ظاهرا ۱۲۵۲ باشد.
برگ ۵ر مهر چهارگوش طغرا مانند فرهاد میرزا با نقش: «نایب الایاله ۱۲۶۴» به خط ثلث.
ماخذ فهرست: جلد ۱/۲۹، صفحه ۴۵۷.
نک: مرعشی، ۶/ ۹۲ - ۹۳ (با نام شرح قصیده الهمزیه)؛ آستان قدس، ۷/ ۶۲۱ - ۶۲۲؛ جدید گلپایگانی، ۵/ ۲۴۷۳.
نام مجموعه در ابتدا «مجموعه رسایل و اشعار و شرح قصاید عربی» نوشته شده است.
این رساله جزو قسمت فهرست مطالب مجموعه است.
شرح ناشناسی بر قصیده اشکنوانیه اسعد بن نصر فالی ابزری (۶۲۴ق) است. از این گزارش نسخه‌هایی در کتابخانه مرعشی و گلپایگانی و آستان قدس رضوی می‌شناسیم.
در نسخه ما با نام «شرح قصیده حبسیه معروفه» نوشته شده است.
قصیده نشاطی خان
1035289
ادبیات
۸۹۵۱
/
۲۳
ایران
کتابخانه٬ موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی
20120904
MF
87856
a
Y
