عنوان

موارد پرداخت دیه از بیت المال از دیدگاه فقه امامیه و حقوق افغانستان

شماره

۲۸۵ه

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

موارد پرداخت دیه از بیت المال از دیدگاه فقه امامیه و حقوق افغانستان

نام عام مواد

[پایان نامه]

نام نخستين پديدآور

/ طلبه محمدتقی خلیلی

نام ساير پديدآوران

؛ استاد راهنما علی عندلیبی؛ استاد مشاور احمد میرخلیلی.

نام ناشر، پخش کننده و غيره

جامعه المصطفی (ص) العالمیه، مجتمع آموزش عالی فقه

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۳۹۵

نام خاص و کميت اثر

ز، ۲۶۸ص.

متن يادداشت

کتابنامه: ص. ۲۵۳ - ۲۶۸؛ همچنین به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

دکتری

نظم درجات

فقه و معارف اسلامی، فقه و اصول

زمان اعطا مدرک

شهریور ۱۳۹۵

متن يادداشت

نظام فقهی و حقوقی «فقهای امامی، حنفیه و حقوق افغانستان» پرداخت دیه از بیت المال را پذیرفته اند؛ و مواردی نیز وجود دارد که به هر دلیلی پرداخت دیه از طرف قاتل برای اولیای دم ممکن نیست، ( مثلا در موارد خطای قاضی، ناشناس ماندن جانی، فرار یا فوت قاتل و اعسار آن) از طرفی هم مجنی علیه خسارت دیده است و باید جبران شود؛ از دیدگاه فقها جبران این گونه خسارات بر «بیت المال» است : 1. در صورت خطای قاضی«دیه» به عهده بیت المال است،‌همانطوری که فقهای امامیه و حنفیه نیز قائل اند. 2. در صورت ناشناس ماندن جانی اگر قتل در اثر ازدحام جمعیت صورت گیرد یا جسد مقتول در اماکن عمومی پیدا شود و همچنین بعد از اجرای قسامه؛ دیه مقتول به عهده بیت المال است فقهای امامیه نیز معتقد به این نظرند ولی فقهای حنفیه می گویند اگر قتل بر اثر ازدحام جمعیت صورت گیرد یا جنازه مقتول در اماکن عمومی پیدا شود؛ دیه او به عهده ی بیت المال است؛ اما دیه مقتول بعد از اجرا قسامه به عهده متهمین است. 3. در صورت فوت یا فرار جانی، در قتل عمد، قصاص قهرا تبدیل به دیه می شود و دیه از مال قاتل گرفته می شود؛ اگر قاتل مالی نداشته باشد از اقارب به صورت الاقرب فالاقرب گرفته می شود، اما اگر جانی اقارب ندارد یا اقاربش تمکن مالی ندارند، در این صورت دیه به عهده بیت المال است، همان طوری که فقهای امامیه معتقدند؛ اما نظر مخالفی نیز وجود دارد که در قتل عمد، هر دو ( قصاص و دیه) را ساقط می داند،‌همان طوری که ابن ادریس و فقهای حنفیه گفته اند؛ اما در قتل شبه عمد؛ دیه مقتول از مال جانی اخذ می شود اگر جانی مالی نداشته باشد از نزدیکان او گرفته می شود امام اگر اقارب ندارد یا نزدیکانش تمکن مالی ندارند در این صورت دیه از طریق بیت المال پرداخت می شود،‌همان طوری که فقهای امامیه فرموده اند؛ اما فقهای حنفیه می گویند دیه مقتول در قتل شبه عمد به عهده ی عاقله جانی است،‌چه جانی فرار کند یا بمیرد4. قاتل عامد معسر، نمی تواند به اقارب یا بیت المال مراجعه کند زیرا دلیل خاصی در این مورد وجود ندارد،‌بلکه اولیای دم برای جانی مهلت دهند تا جانی از اعسار خارج شود. همان گونه که فقهای امامیه و حنفیه گفته اند؛ اما در قتل شبه عمد، اگر جانی معسر باشد، دیه از بیت المال پرداخت می شود ، ولی فقهای امامیه سه احتمال داده اند: 1ـ غیر از جانی دیگران مسئولیتی ندارند2. از سهم غارمین پرداخت می شود. 3 . دیه از بیت المال پرداخت شود؛ اما فقهای حنفیه می گویند دیه مغلظه به عهده ی عاقله ی قاتل است .

موضوع مستند نشده

دیات (فقه)

موضوع مستند نشده

دیات -- افغانستان

کد نقش

پايان نامه نويس

مستند نام اشخاص تاييد نشده

خلیلی، محمدتقی

کد نقش

استاد راهنما

کد نقش

استاد مشاور

مستند نام اشخاص تاييد نشده

عندلیبی، علی

مستند نام اشخاص تاييد نشده

میرخلیلی، احمد

عنصر شناسه اي

جامعه المصطفی (ص) العالمیه. مجتمع آموزش عالی فقه

کشور

ایران

تاريخ عمليات

20230806

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

کد کاربرگه

92029

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y