عنوان

شهرهای همه شمول: رویکردی نوین در برنامه ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)

شماره

پ۲۹۷۴۵

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

شهرهای همه شمول: رویکردی نوین در برنامه ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)

نام نخستين پديدآور

نادر تابعی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

برنامه ریزی و علوم محیطی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۱

نام خاص و کميت اثر

۲۳۳ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

دکتری

نظم درجات

جغرافیا و برنامه ریزی شهری

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۱/۰۶/۳۰

متن يادداشت

فقر، نابرابری، تفاوت¬های فاحش در برخورداری از امکانات توسعه و فشارهای زیست¬محیطی از چالش¬های اصلی پیش روی مناطق شهری کشورهای کمتر توسعه یافته هستند. پيچيدگي و بر هم كنش ميان اين چالش‌ها از سويي، گستردگي ابعاد و دامنه تاثيرگذاري آنها بر كيفيت زندگي شهروندان از سوي ديگر ضرورت اتخاذ نگرشي همه‌ جانبه و ريشه¬اي به مسائل را پيش رو مي‌نهد كه بدون توجه به هم‌افزايي، همزباني و مشاركت كليه ذي‌نفعان ممكن نخواهد بود. شهر همه¬شمول رویکردی است نوین به منظور دسترسی به ضرورت¬های مقرون به صرفه(ارزان) مانند مسکن و خدمات، دسترسی به شغل و فرصت¬های مناسب(به منظور ایجاد دارایی و ثروت)، حقوق برابر و ایجاد زمینه¬های مشارکت برای همه آحاد جامعه شهری است. این رویکرد مستلزم رعایت سه بعد فضایی، اجتماعی و اقتصادی است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر همه¬شمولی شهر تبریز می¬باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و توصیفی – اکتشافی است. اطلاعات لازم از طریق بررسی منابع، اسناد فراداست و پرسشنامه محقق ساخته جمع¬آوری شده است. به منظور پاسخگویی به سوالات و آزمون¬ فرضیه¬ها از روش¬های مختلفی استفاده شده است. بدین ترتیب که برای یافتن عوامل مؤثر بر همه شمولی شهر تبریز از مدل دلفی و به منظور یافتن عوامل تأثیر گذار و تأثیرپذیر و ارائه سناریو از تکنیک تحلیل آثار متقاطع در نرم افزار میک مک استفاده شده است. همچنین به منظور رتبه¬بندی مناطق شهر تبریز به لحاظ برخورداری از شاخص¬های مورد مطالعه از روش تحلیل تصمبم¬گیری چند معیاره ویکور استفاده شد. در نهایت به منظور بررسی رابطه فقر و همه¬شمولی از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج مدل دلفی نشان می¬دهد که عوامل اصلی همه¬شمولی شهر تبریز شامل: همه¬شمولی اقتصادی، همه¬شمولی فضایی، همه شمولی اجتماعی، همه¬شمولی سیاسی و همه¬شمولی زیست¬محیطی هستند که آینده این تحولات را تحت تاثیر خود قرار می دهند. تحلیل نتایج مدل میک مک نشان می¬دهد که چهار عامل تاب¬آوری و عدالت فضایی، توزیع فرصت¬ها و بازسازی اقتصادی بیشترین تأثیرگذاری و بیشترین عدم قطعیت را در سوق دادن شهر تبریز به سوی همه¬شمولی دارند. همچنین نتایج این بخش نشان داد که برای سوق دادن شهر تبریز به سمت شهر همه شمول چهار سناریو ارائه گردید. سناریوی اول تحت عنوان شهر آرمانی و همه شمول خواهد بود. در واقع سناريوی اول مطلوب است و همه شرايط در آن به سوی وضعيت مناسبی پيش می¬رود. به خاطر ماهيت توسعه¬ای که در اين سناريو وجود دارد شرايط پايداری در آن بوجود خواهد آمد. سناريوی دوم که بر اساس محور رکود اقتصادی و کاهش تاب آوری و عدالت فضایی و توزیع فرصتها شکل گرفته است، عنوان سناريو فرصت از دست رفته بر آن نهاده شده است. سناريوی سوم سناریوی هرج و مرج است که حکايت از افزایش فقر و رکود اقتصاد ملی و عدم توسعه سیاستهای توازن منطقه ای دارد. سناريو چهارم سناریوی گرفتاری بزرگ است که بر اساس محور بازسازی اقتصادی و افزایش تاب آوری و افزایش نابرابری فضایی و توزیع نابرابر فرصتها تدوين شده است. سناریوی اول، سناریوی مطلوب يا مرجح تشخیص داده شد؛ در این سناریو اقتصاد رشد یافته، سیاست¬های توازن منطقه¬ای و فقرزدایی رونق یافته و بیکاری کاهش یافته است. در این سناریو، شرایط و بستر برای توسعه پایدار و شهر همه¬شمول، تا حد زیادی فراهم شده است. همچنین نتایج مدل ویکور نشان می¬دهد که مناطق 9 و 6 شهرداری تبریز دارای وضعیت مناسبی از لحاظ شاخص¬های همه¬شمولی هستند و مناطق 10 و 1 در بدترین شرایط قرار گرفته¬اند. در نهایت نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین تمامی شاخص¬های فقر شهری و شاخص¬های همه¬شمولی شهری رابطه مثبت و معنی-داری وجود دارد. کمترین ضریب همبستگی مابین شاخص¬های وضعیت اجتماعی سیاسی فقر با شاخص همه¬شمولی اقتصادی است.

متن يادداشت

AbstractPoverty, inequality, huge differences in the availability of development facilities and environmental pressures are the main challenges facing urban areas in less developed countries. The complexity and interaction between these challenges, on the one hand, and the extent of their impact on the quality of life, on the other hand, make it necessary to adopt an all-round and root-based approach to the issues, which will not be possible without paying attention to synergy and participation of all stakeholders. The inclusive city is a new approach in order to access affordable necessities such as housing and services, access to jobs and suitable opportunities (in order to create assets and wealth), equal rights and create opportunities for participation for all members of society. This approach requires compliance with three spatial, social and economic dimensions. The purpose of this research is to investigate the factors affecting inclusiveness in Tabriz city. The present research method is descriptive-analytical and descriptive-exploratory. The necessary information has been collected through the review of sources, overarching documents and researcher-made questionnaire. In order to answer the questions and test the hypotheses, various methods have been used. In this way, Delphi model was used to find factors affecting on the inclusiveness of Tabriz city, and in order to find effective and influence factors and to present the scenario, cross-effect analysis technique was used in Mic Mac software. Also, in order to rank the areas of Tabriz city in terms of having the studied indicators, the multi-criteria decision analysis method – VIKOR- was used. Finally, in order to investigate the relationship between poverty and inclusiveness, Pearson's correlation test was used. The results of the Delphi model show that the main factors of inclusiveness in Tabriz city include: economic inclusiveness, spatial inclusiveness, social inclusiveness, political inclusiveness and environmental inclusiveness, which affect the future of these developments. The analysis of the results of the Mic-Mac model shows that four factors: resilience and spatial justice, distribution of opportunities and economic reconstruction have the most influence and the most uncertainty in moving the city of Tabriz towards inclusiveness. Also, the results of this section showed that four scenarios were presented to move the city of Tabriz towards an inclusive city. The first scenario will be called an ideal and inclusive city. In fact, the first scenario is favorable and all the conditions in it, are moving towards a suitable situation. Due to the nature of the development in this scenario, there will be stable conditions in it. The second scenario, which is based on the axis of economic depression and reduction of resilience and spatial justice and distribution of opportunities, is called the scenario of lost opportunity. The third scenario is chaos scenario, which indicates the increase in poverty and depression of the national economy and the lack of development of regional balance policies. The fourth scenario is the big trouble scenario, which is based on the axis of economic reconstruction and increasing resilience and increasing spatial inequality and unequal distribution of opportunities. The first scenario was recognized as the preferred scenario; In this scenario, the economy has grown, regional balance and poverty alleviation policies have prospered, and unemployment has decreased. In this scenario, the conditions and platform for sustainable development and inclusive city have been provided to a great extent. Also, the results of VIKOR model show that regions 9 and 6 of Tabriz municipality have a good condition in terms of inclusiveness indicators, and regions 10 and 1 are in the worst conditions. Finally, the results of Pearson's correlation test showed that there is a positive and significant relationship between all urban poverty indicators and urban inclusiveness indicators. The lowest correlation coefficient between indicators of the socio-political status of poverty is with the index of economic inclusiveness.

عنوان گونه گون

Inclusive cities: A new approach in urban planning (case study: Tabriz city)

عنصر شناسه اي

تابعی،

ساير عناصر نام

‏ ‏نادر

کد نقش

تهیه کننده

عنصر شناسه اي

بابایی اقدم،

عنصر شناسه اي

حکیمی،

ساير عناصر نام

‏ ‏فریدون

ساير عناصر نام

‏ هادی

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏تبریز