عنوان

ارزیابی شاخصهای سله‌بندی برای خاک‌های دشت کوار استان فارس

شماره

پ۲۹۵۴۵

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

ارزیابی شاخصهای سله‌بندی برای خاک‌های دشت کوار استان فارس

نام نخستين پديدآور

کیوان خضری

نام ناشر، پخش کننده و غيره

کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۲

نام خاص و کميت اثر

۵۵ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

مدیریت منابع خاک گرايش فیزیک و حفاظت خاک

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۲/۰۶/۲۷

متن يادداشت

سله از جوانه زنی بذور جلوگیری کرده و در کاهش نفوذ پذیری و در نتیجه افزایش رواناب و هدر رفت خاک نقش دارد. تعیین حساسیت خاک به تشکیل سله می‎تواند در کنترل این فرآیند مفید واقع شود. اندازه‌گیری حساسیت خاک به تشکیل سله کاری مشکل و زمان بر است. بنابراین پژوهشگران سعی دارند حساسیت خاک را با توجه به خصوصیات زودیافت خاک تخمین بزنند. شاخص‌هایی بدین منظور ارائه شده که همگی تجربی بوده و برای خاک‎های خاصی ارائه شده اند. بنابراین استفاده از آنها در سایر خاکها ممکن است خالی از اشکال نباشد . از جمله شاخص‎های مورد استفاده عبارتند از: شاخص‌های سله‌بندی از جمله شاخص فائو(CI)، شاخص پایداری خاکدانه مرطوب(WAS)، شاخص پایداری خاک(STI)، شاخص قوام(C5-10)، شاخص اندوده بستن نسبی(RSI) و شاخص حساسیت زیمبابوه(SCI). در این پژوهش سعی بر این شده است کارایی برخی از شاخص‎های تعیین حساسیت خاک به تشکیل سله برای خاکهای منطقه کوار استان فارس مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور تعداد 80 نمونه از خاک‌های دشت کوار استان فارس برداشته شد و اندازه‌گیری‌های مربوطه همانند بافت، ماده آلی، SAR و همچنین شاخص‌های مربوطه در آزمایشگاه انجام گرفت و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS به مقایسه شاخص‌ها و میزان ارتباط آنها با یکدیگر پرداخته شد. شاخص‌های CI و SCI با متوسط 53/1 و 54/1نشان از حساسیت متوسط تا زیاد خاک‎ها به تشکیل سله داشتند. شاخص WAS با متوسط 7/45 نشان از پایداری متوسط تا کم خاکدانه‌ها داشت. شاخص قوام با 86/1 نشان از ناپایداری خاک و حساسیت زیاد به تشکیل سله داشت. شاخص STI با متوسط 3/2 حکایت از ناپایداری خاک و در نتیجه حساسیت خاک به تشکیل سله دارد. شاخص‌های CI و STI باضریب همبستگی برابر 65/0 و CI و SCI با ضریب همبستگی برابر 64/0بیشترین همبستگی را با همدیگر داشتند. همبستگی شاخص‌های گفته شده در سطح 1 درصد معنی دار بودند. همچنین شاخص CI و SCI به عنوان شاخص‌های برآورد کننده به ترتیب با 44/0 و 424/0 بیشترین ارتباط را با شاخص RSI که یک شاخص برای برآورد مستقیم حساسیت خاک به تشکیل سله است را داشتند، این نشان‌دهنده‌ی دقت بیشتر این دو شاخص برای برآورد میزان حساسیت خاک به تشکیل سله بود. این سه شاخص در سطح احتمال 5 درصد همبستگی معنی‌دار با یکدیگر داشتند. همچنین نتایج نشان داد گرچه افزایش SAR سبب افزایش حساسیت خاک به ایجاد سله می‌گردد اما در خاک ‌های دشت کوار استان فارس به دلیل پایین بودن میزان SAR این ویژگی چندان در حساسیت خاک به تشکیل سله نقش نداشته است. همچنین میزان فراوان سیلت باعث افزایش حساسیت خاک به تشکیل سله شده ولی رس زیاد خاک و مقدار ‌SAR پایین باعث کاهش این حساسیت و در نتیجه کمی متعادل شدن حساسیت خاک به تشکیل سله می‌شود.

متن يادداشت

AbstractCrust prevents seed germination and reduces soil permeability and increases runoff generation and soil loss. Determining the sensitivity of soil to crust formation can be useful in controlling this process. But its measuring is difficult and time-consuming. So, researchers are trying to estimate it, based on easily available soil characteristics. Some indicators have been developed for this reason, but almost all of them are experimental and developed for specific soils. Therefore, they should be calibrated before use.. In this research, an attempt has been made to evaluate the efficiency of some indices for determining the sensitivity of soil to crust formation for the soils of Kawar plain of Fars province. The investigated indices were: FAO index (CI) , wet soil stability index (WAS), soil stability index (STI), consistency index (C5-10), relative compaction index (RSI) and sensitivity crust index (SCI). For this purpose, 80 samples were taken from the soils of Kavar plain in Fars province and relevant measurements such as Texture, organic matter, SAR, as well as relevant indicators were carried out in the laboratory, and then SPSS software was used for statistical comparison. Results showed that, CI and SCI indices with an average of 1.53 and 1.54 showed moderate sensitivity of soils to crust formation. The WAS index with an average of 45.7 showed moderate to low stability of soil aggregates. The consistency index with an average of 1.86 indicated the instability of the soil and high sensitivity to the formation of crust. The STI index with an average of 2.3 indicated the instability of the soil and as a result, the sensitivity of the soil to the formation of crust. In the other hand CI and SCI indices had the highest correlation (r=0.64). CI and SCI indices had the highest correlation with RSI index (r= 0.44 and 0.424, respectively), which showed the high capability of these two indices for estimation of soil sensitivity for crust formation, compared to other indices. The low level of SAR has reduced the sensitivity of soils to the formation of crust in this area, but, high amount of silt has increased this sensitivity.

عنوان گونه گون

Assessment of crusting indices for Kavar plain soils of Fars province

عنصر شناسه اي

‏خضری،

ساير عناصر نام

‏کیوان

کد نقش

تهیه کننده

عنصر شناسه اي

‏احمدی،

عنصر شناسه اي

علوی‌کیا،

ساير عناصر نام

‏عباس

ساير عناصر نام

‏ سیامک

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏تبریز