عنوان

تعیین پهنه های خشکسالی با استفاده از مدل برنامه ریزی بیان ژن در شمال غرب ایران

شماره

پ۲۷۰۸۶

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

تعیین پهنه های خشکسالی با استفاده از مدل برنامه ریزی بیان ژن در شمال غرب ایران

نام نخستين پديدآور

محمد عدنان ملایی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۴۰۱

نام خاص و کميت اثر

۸۱ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

مهندسی آب - منابع آب

زمان اعطا مدرک

۱۴۰۱/۰۶/۲۳

متن يادداشت

در دهه‌های گذشته توجه زیادی به تغییرات آب و هوایی، به ویژه نظارت بر خشکسالی شده است. خشکسالی به عنوان یک خطر طبیعی همراه با کاهش توزیع بارش به مدت طولانی در مقایسه با شرایط آب و هوای طبیعی تعریف می‌شود. هدف از پژوهش حاضر، استفاده از برنامه ریزی بیان ژن (GEP) به منظور افزایش دقت روش‌های درون‌یابی مکانی برای پهنه‌بندی خشکسالی در شمال‌غرب ایران با استفاده از شاخص¬ بارش استانداردشده (SPI)، شاخص تبخیروتعرق بارش استاندارد شده (SPEI) و شاخص رواناب استاندارد شده (SDI) می‌باشد. بدین منظور از داده‌های مربوط به 45 ایستگاه سینوپتیک و تبخیرسنجی و 35 ایستگاه هیدرومتری با دوره‌ی آماری 20 ساله استفاده شد. نتایج برنامه ریزی بیان ژن شاخص¬های خشکسالی نسبت به مختصات جغرافیایی در دوره¬های 6 ،12 و18 ماهه بررسی و با هم¬دیگر مقایسه گردید. تغییرات مکانی خشکسالی با روش کریجینگ (OK) و کوکریجینگ در سه دوره مختلف الگوسازی شده و سپس بهترین روش درون‌یابی با استفاده از اعتبار سنجی متقابل انتخاب گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که روش GEP برای دوره 18 ماهه دارای کمترین مقدار خطا در مقایسه با دوره¬های دیگر بود، به طوری که مقدار RMSE در این دوره کاهش و مقدار ضریب‌تعیین افزایش یافت. پهنه‌های به دست آمده از روش کوکریجینگ با شاخص SPEI 6 ماهه خشکسالی‌ها را با دقت و جزئیات بیشتری نمایش داده است. بر این اساس مناسب‌ترین روش برای ترسیم نقشه‌های پهنه‌بندی خشکسالی در شمال‌غرب ایران روش کوکریجینگ با استفاده از شاخص SPEI معرفی می‌شود. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده از شاخص‌های SPI-48 و SPEI-48 و SDI-48ماهه بیشتر ایستگاه‌های سینوپتیک و تبخیرسنجی و هیدرومتری مورد مطالعه در دوره آماری سال‌های (92-87) شاهد بیشترین طول دوره خشکسالی بوده‌اند و بیشتر ایستگاه‌ها در سال‌های (90-88 ) شدیدترین خشکسالی را تجربه کرده‌اند

متن يادداشت

Abstract: In recent decades, much attention has been Concentrated on climate changes, especially drought monitoring. Drought is defined as a natural hazard along with the long-term decline in rainfall distribution compared with the natural weather conditions. The purpose of the present study is to use the Gene Expression Programming (GEP) in order to increase the accuracy of the spatial interpolation methods for the drought zoning in northwest of Iran by using the standardized precipitation indices (SPI), standardized precipitation evapotranspiration (SPEI) and the standardized stream flow index (SSI). For this purpose, data from 45 synoptic and evaporation stations and 35 hydrometric stations with a 20-year statistical period were used. The results of gene expression programming of drought indicators were compared to geographical coordinates in 6, 12 and 18 months periods. The spatial variations of the drought were modeled with kriging (OK) and cokriging methods in three different periods, and then the best interpolation method was selected by using the mutual validation. The results showed that GEP method for the 18-month period had the least error value compared to the other periods, so that the value of RMSE decreased in this period, and increased value of coefficient of determination. The zones from Cokriging method with the 6-month SPEI index has shown the droughts with much more precision and details. Based on this, the most appropriate method for drawing drought zoning maps in the northwest of Iran is the Cokriging method using the SPEI index. Based on the results of SPI-48, SPEI-48 and SSI-48 months, most of the synoptic and evapotranspiration and hydrometric stations in the statistical period of years (87-92) were the longest periods of drought and Most stations have experienced the worst droughts in the years (90-88).

عنوان گونه گون

Determination of drought zoning using Gene Expression Programming model in the northwest of Iran

عنصر شناسه اي

‏عدنان ملایی،

ساير عناصر نام

‏محمد

کد نقش

تهيه کننده

عنصر شناسه اي

‏قربانی،

عنصر شناسه اي

دربندی،

ساير عناصر نام

‏محمدعلی

ساير عناصر نام

‏ صابره

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏تبریز