تاثیر کاهش منابع آب زیرزمینی روی درآمد و الگوی کشت(مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)
عنوان اصلي به زبان ديگر
Effect of Groundwater Resources Depletion on the Income and Cropping Pattern (Case Study: East Azerbaijan Province)
نام نخستين پديدآور
/هادی فرنامنیا
وضعیت نشر و پخش و غیره
نام ناشر، پخش کننده و غيره
: کشاورزی
مشخصات ظاهری
نام خاص و کميت اثر
۹۲ص
یادداشتهای مربوط به نشر، بخش و غیره
متن يادداشت
چاپی
یادداشتهای مربوط به پایان نامه ها
جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن
کارشناسی ارشد
نظم درجات
اقتصاد کشاورزی
زمان اعطا مدرک
۱۳۹۳/۱۱/۲۰
کسي که مدرک را اعطا کرده
تبریز
یادداشتهای مربوط به خلاصه یا چکیده
متن يادداشت
ایران یکی از کشورهایی است که در مناطق خشک جهان قرار داشته و آب یکی از مهمترین عوامل محدودکننده در توسعه کشاورزی و اقتصادی آن به شمار میصرود .کاهش سفرههای آب زیرزمینی و برداشت بیرویه آن باعث گردیده در آیندهای نزدیک آبی برای برداشت بیشتر وجود نداشته باشد .با توجه به اینکه اثرات تخلیه منابع آب زیرزمینی در طول زمان انباشته میصشود، زمان به عنوان یک متغیر اساسی در حل مسائل بهینهصسازی برای چنین منابعی مطرح است و استفاده از مدلصهای پویا را برای چنین مواردی ضروری میصنماید، بر همین اساس در مطالعه حاضر سعی شده است با تبیین یک مدل برنامهریزی پویا تأثیر افت منابع آب زیرزمینی بر روی درآمد کشاورزان و الگوی کشت محصولات عمده در محدوده حوزه آبریز ارومیه در استان آذربایجانصشرقی) مناطق عجب-شیر، آذرشهر و مراغه-بناب (بررسی گردد .دوره برنامهصریزی در این مطالعه ۱۰ ساله در نظر گرفته شده است .برای رسیدن به اهداف مورد نظر در این تحقیق با طراحی ۴ سناریوی اصلی که هر کدام از آنصها به چند سناریوی فرعی تفکیک شدند، تأثیر تغییرات اقلیمی، تغییر قیمت آب، سهمیهصبندی برداشت آب از منابع زیرزمینی و سیاست همزمان تغییر قیمت و مقدار آب بر مصرف آب، الگوی کشت و درآمد کشاورزان در مناطق مورد مطالعه بررسی و تحلیل شد .نتایج اعمال سناریوهای اقلیمی نشان داد که مقدار آب استخراج شده از منابع زیرزمینی برای هر سه منطقه در سال معمولی کاهش یافته که به ترتیب منجر به کاهش ۴/۵ درصد، ۹/۱ درصد و افزایش ۳/۸ درصدی درآمد سالانه کشاورزان در مناطق عجبصشیر، آذرشهر و مراغه-بناب میصشود .در شرایط خشکصسالیص برای جلوگیری از کاهش بیش از حد حجم آبخوان، مقدار آب بهرهصبرداری شده باید کاهش پیدا کند .نتایج اعمال سناریوهای تغییرات قیمت آب زیرزمینی نشان داد که افزایش قیمت آب منجر به کاهش برداشت آب و بهبود حجم آب آبخوان میصشود، در این سیاست همراه با کاهش مصرف آب، درآمد سالانه کشاورزان منطقه عجبصشیر، آذرشهر و مراغه-بناب به ترتیب حدود۴۷ ، ۴۱ و ۳۱ درصد کاهش پیدا میصکند .نتایج اعمال سناریوهای سهمیهصبندی حاکی از آن است که محدودیت میزان برداشت آب برای مناطق عجبصشیر، آذرشهر و مراغه-بناب به ترتیب منجر به کاهش ۵/۳۷ درصد، ۲۴ درصد و ۲/۲۰ درصدی درآمد کشاورزان نسبت به وضعیت موجود میصشود .نتایج اعمال همزمان سیاستصهای افزایش قیمت آب و کاهش سهمیه نشان داد که ذخیره آبخوان افزایش زیادی داشته اما در عوض درآمد کشاورزان کاهش میصیابد .در منطقه عجبصشیر کاهش درآمد نسبت به دو منطقه آذرشهر و مراغه-بناب بیشتر میصباشد .نتایج تغییرات الگوی کشت نیز نشان داد که با بهبود شرایط اقلیمی مقدار آب مصرفی افزایش پیدا کرده و الگوی کشت از محصولات با نیاز آبی پایین به سمت محصولات با نیاز آبی بالا متمایل شده که این امر باعث افزایش درآمد زارعین میصشود .در اکثر سناریوهایی که با کاهش برداشت آب همراه بودند، الگوی کشت از محصولات پیاز، گوجه و سیبصزمینی) محصولات با نیاز آبی بالا (به سمت محصولات نخود، جو و گندم) محصولات با نیاز آبی پایین (تغییر پیدا میصکند که این تغییر الگوی کشت منجر به کاهش درآمد کشاورزان میصشود .در این مواقع از جمله اقدامات مناسب برای جبران کاهش درآمد میصتوان به تعدیل متناسب قیمت محصولات بخصوص محصولات کمصآب-بر همراه با تغییر قیمت آب ، بهرهصگیری از تکنولوژیصهای آب صاندوز جهت افزایش راندمان انتقال و مصرف آب و همچنین شناسایی و استفاده از منابع جایگزین مناسب مثل تصفیه فاضلابصها در صورت امکان اشاره کرد .توجه به مدیریت عرضه آب و تقاضای آبصهای سطحی و اتخاذ سیاستصهای مناسب در این زمینه مکمل خوبی برای سیاستصگذاریصهای بخش آب مناطق شده و استفاده مناسبصتر از منابع سطحی موجب خواهد شد که فشار کمتری بر منابع آب زیرزمینی بخصوص در مناطق بحرانی وارد شود
متن يادداشت
Iran is in the arid region of the world, and water is one of the most important factors which limit development of agriculture and economy. Because of dwindling of the ground water supplies and excessive extraction, there will be no supply in the near future. The effects of depleting of groundwater resources accumulated by over the time, therefore, time, can be considered as a basic variable in solution to optimize of problems such resources, as well as, using of the dynamic models is essential for those cases. Accordingly, this study endeavors to examine the effect of depleting of the groundwater resources on income of farmers and cropping pattern of the major crops in Orumia in the East Azerbaijan Province (Ajabshir, Azarshahr, and Maragheh-Bonab) by developing a dynamic programming model. For this study the length of programming is consider 10 years. To achieve the objectives of this research four main scenarios are designed which divided into the several sub-scenarios namely the impacts of climate change, water price change, water extraction quotas from groundwater resources, and simultaneous policies change in price and quantity of water on water using, cropping pattern and income of farmers were investigated in the areas of the study. In the climatic scenarios, results show that the amount of extracted water from groundwater resources has declined in three areas for the ordinary year which lead to the decreasing 5.4 percent and 1.9 percent as well as increasing 8.3 percent in annual income of farmers in Ajabshir, Azarshahr and Maragheh-Bonab, respectively. To prevent excessive losses of aquifers, in drought conditions, the amount of water extracted must be declined. In the scenarios of price changes groundwater, results reveal that increasing of the water price leads to the reduction of the water extraction and improving of the water aquifer, in this policy in conjunction with the reduction of water consumption, the annual income of farmers in Ajabshir, Azarshahr and Maragheh-Bonab, approximately 47, 41 and 31 will decrease. In the quota scenarios, results indicate that banding of the water extraction to Ajabshir, Azarshahr and Maragheh-Bonab will lead to reduction of 37.5 percent, 24 percent and 20.2 percent in farmers' income compared to the current situation. Simultaneous applying of increasing prices and reducing water aquifer polices expose that storage are increased but income of farmers will decrease. In Ajabshir area reducing in income is higher than in Azarshahr and Maragheh-Bonab. Results of changes in cropping patterns are also show that improving climate conditions leads to increasing in the amount of water using, as well as, the cropping pattern of crops with low water requirements are inclined towards products with a high water requirement which increasing the farmers' income.In much scenarios which were associated with reduction of water harvesting, cropping pattern from onions, tomatoes and potatoes (products with high water requirement) to the production of peas, barley and wheat (products with low water requirement) has changed although this pattern changes lead to reduction of the farmers' income. In this conditions, appropriate measures to compensate in income losing is adjusting in crop prices specifically for products with low water requirement along with modifying in water price, using water storage technologies to increase the transmission efficiency and water using, as well as, identification and using alternative sources such as wastewater treatment. According to the management of water supply and demand for surface water and appropriate policies are good supplement to the water sector policy areas and better use of surface resources which will make the less pressure on groundwater resources, especially in critical areas to be entered
عنوان اصلی به زبان دیگر
عنوان اصلي به زبان ديگر
Effect of Groundwater Resources Depletion on the Income and Cropping Pattern (Case Study: East Azerbaijan Province)
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )