عنوان

ارزيابي چندمعیاره گروهی الگوهای غذایی سالم و پایدار و ارائه ابزارهای سیاستی برای ترويج سبد غذایی منتخب

شماره

پ۲۵۷۸۶

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

ارزيابي چندمعیاره گروهی الگوهای غذایی سالم و پایدار و ارائه ابزارهای سیاستی برای ترويج سبد غذایی منتخب

نام نخستين پديدآور

آرش تقی پور زارعی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

فنی و مهندسی عمران

تاریخ نشرو بخش و غیره

۱۳۹۹

نام خاص و کميت اثر

۸۶ص.

مواد همراه اثر

سی دی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

عمران محیط زیست

زمان اعطا مدرک

۱۳۹۹/۰۶/۲۹

متن يادداشت

مسئله افزایش مصرف آب توسط جمعیت کشور در کنار کاهش منابع آب تجدیدپذیر بنا بر تغییرات اقلیمی، نیاز به تدوین و اجرای راهکارهای سیاستی مبتنی بر کاهش فشار بر منابع آب را ضروری می‌نماید بخصوص که بحث امنیت غذایی و اتخاذ سیاست خودکفایی در محصولات استراتژیک موردتوجه مدیران کشور بوده ‌است به‌طوری‌که در برنامه ششم توسعه، ضریب خودکفایی برخی محصولات زراعی تا 95 درصد پیش‌بینی شده است. یکی از راهکارهای مؤثر که در کشور مورد غفلت قرار گرفته تغییر الگوی غذایی و توجه به هم‌بست آب و غذا است. نظر خبرگان مبنی بر ناسالم‌بودن الگوی غذایی فعلی کشور لزوم تغییر آن و طراحی و ترویج الگوی سالم و پایدار جدید که ضمن ارتقای سلامت جامعه، موجب کاهش اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های کشاورزی نظیر میزان مصرف آب شود را دوچندان می‌سازد. در این مطالعه، الگوی غذایی فعلی همراه با سه الگوی سالم و پایدار به کمک تصمیم‌گیری چندمعیاره گروهی شامل روش‌های جمع وزنی ساده، تاپسیس و میانگین وزنی مرتب، مورد ارزیابی قرار گرفته و درنهایت الگوی مطلوب و تأثیر آن معرفی شد. علاوه بر معیارهای زیست‌محیطی و بهداشتی، دو معیار اقتصادی و اجتماعی نیز از معیارهای مربوط به تصمیم‌گیری در این مطالعه است چراکه هم هزینه اقتصادی خانوار و هم فرهنگ و ذائقه مردم در انتخاب یک الگوی غذایی در جامعه مؤثر می‎‌باشند که برای تعیین وزن و اهمیت هریک از معیارها، نظر بیش از 15 نفر از خبرگان ملی و بین‌المللی حوزه‌های سلامت و هم‌بست آب و غذا با استفاده از پرسشنامه اینترنتی اخذ گردید همچنین برای ارزیابی پذیرش اجتماعی الگوهای غذایی، از نظر 100 نفر از جامعه دانشگاهی طی تکمیل پرسشنامه اینترنتی بهره گرفته شد. در این مطالعه از مفهوم ردپای آب برای تبیین میزان آب‌بری الگوهای غذایی بهره گرفته شده است. الگوهای غذایی جایگزین مورد بررسی عبارت‌اند از الگوی غذایی مطلوب جامعه ایرانی وزارت بهداشت و سایر تحقیقات دانشگاهی و توسعه آن‌ها باهدف ارتقای سلامت و کاهش مصرف آب با لحاظ استانداردهای ملی و بین‌المللی. همچنین در این مطالعه عدم قطعیت‌های مربوط به داده‌هایی نظیر ردپای آب به کمک شبیه‌سازی مونت- ‌کارلو و ایجاد اعداد تصادفی لحاظ گردیدند. یکی از خروجی‌های مهم محاسبات، وضعیت نامناسب الگوی غذایی فعلی نسبت به سایر الگوهای غذایی است که نتایج نشانگر این نکته است که الگوی غذایی پیشنهادی میرزایی و همکاران (2020) به‌عنوان مطلوب‌ترین الگوی غذایی و خروجی تصمیم‌گیری چندمعیاره گروهی شناسایی شد که جایگزینی این الگو (با در نظرگرفتن خودکفایی 65 درصدی) ضمن ارتقای سلامت جامعه، منجر به کاهش بیش از 9 میلیارد مترمکعبی مصرف آب (ردپای آب آبی) خواهد شد. در آخر، برای دستیابی به هدف ملی کاهش مصرف آب از طریق تغییر الگوی غذایی، ابزارهای سیاستی اقتصادی، تنظیمی و نرم برای اجرا در یک دوره زمانی نسبتاً بلند‌مدت و همچنین الزامات توجه به ترویج آن پیشنهاد شده‌ است.

متن يادداشت

Considering the increasing water demand as well as the decline in renewable freshwater resources due to climate change, the need for efficient water policy is essential, especially in the country, the notion of food security and self-sufficiency policies for strategic commodities have been the focus of attention. In the Iran’s Sixth Development Plan, some crops' self-sufficiency factor is projected to be up to 95%. One practical solution that has been neglected in the country is to change the dietary pattern and pay attention to the water-food nexus. Experts' opinion, which is the current food pattern of the country is unhealthy, emphasizes the need to change it and designing and promoting a new healthy and sustainable diet that while improving community health, reduces the environmental impact of agricultural activities such as water consumption. In this study, the current dietary pattern and three healthy and sustainable food baskets are evaluated by the multi-criteria group decision-making including Simple Additive Weighting (SAW), Technique of Order Preference Similarity to the Ideal Solution (TOPSIS), and Ordered Weighted Averaging (OWA) methods. Finally, the desired food basket and its effect were introduced. In addition to environmental and health criteria, two economic and social criteria are also essential for decision-making because both the financial cost and the culture and taste of the people are useful in choosing a dietary pattern in society. To determine each criterion's weight and importance, the opinions of more than 15 national and international experts in the fields of health and water footprint were obtained using an online questionnaire. Also, to assess the public acceptance of food patterns, the opinions of 100 scholars were obtained by an online survey. In this study, the water footprint concept is used to explain the water need of food patterns. Alternative dietary patterns include the dietary guideline suggested for the Iranian community by the Ministry of Health and Medical Education and other academic research and their development to promote health and reducing water consumption under national and international standards. In this research, we also tried to take into account the uncertainties related to data such as water footprint using Monte Carlo simulation by generating random numbers. One of the essential results of the calculations is the long-distance and unfavourable situation of the current food pattern compared to other food patterns, which emphasizes the need to change the country's food pattern. The results showed that the dietary pattern proposed by Mirzaei et al (2020)was identified as the most desirable dietary pattern. Replacement of this pattern (considering 65% self-sufficiency) while promoting community health will lead to a reduction of more than 9 billion cubic meters of water consumption (blue water footprint). Finally, economic, regulatory, and soft policies that should be implemented over a relatively long period and the requirement of pay attention to its advocacy, are presented in this study to achieve this national goal.

عنوان گونه گون

Multi-Criteria Group Decision Analysis of Sustainable and Healthier Diets and Policies for Advocacing the Selected Diet

عنصر شناسه اي

تقی پور زارعی،‏

ساير عناصر نام

‏‏آرش

کد نقش

تهيه کننده

عنصر شناسه اي

‏ضرغامی،

عنصر شناسه اي

‏نوراني،

ساير عناصر نام

‏مهدی

ساير عناصر نام

وحيد

تاريخ

استاد راهنما

تاريخ

استاد مشاور

عنصر شناسه اي

‏ تبریز