استان خراسان به دلیل شرایط اقلیمی مناسب، از مناطق عمده تولید گوجه فرنگی است .در صورتی که همه کشاورزان از ارقام هیبرید استفاده نمایند، متوسط عملکرد این محصول بسیار افزایش می یابد .این پژوهش با هدف بررسی قابلیت ترکیب شش لاین گوجه فرنگی و برآورد اجزای واریانس ژنتیکی طی سالهای ۸۱ و ۸۲ در مزرعه ای واقع در گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت .طرح آزمایشی، بلوکهای کامل تصادفی بود که با دو تکرار و ۲۱ تیمار ( ۶ والد و ۱۵ هیبرید (اجرا شد .اسامی لاین های خارجی عبارت بودند ازLA۳۰۰۰ : ،LA۳۷۲۸A ،۳۴۵- IL۳،KALGN۳ ، LA۳۰۰۴ و . C۰۸ تجزیه واریانس نشان داد که بین والدین از نظر همه صفات به استثنای ارتفاع بوته، تعداد روز از جوانه زدن بزر تا اولین گلدهی و تعداد روز تا رسیدن اولین میوه تفاوت معنی داری وجود دارد .هیبریدهای مورد نظر از لحاظ تمامی صفات) تعداد میوه، وزن میوه، تعداد روز از جوانه زدن بذر تا اولین گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد روز تا رسیدن اولین میوه، ویتامینC، درصد وماد جامد محلول در آب میوه و عملکرد میوه (اختلاف معنی داری نشان دادند .مقایسه والدین مقابل هیبریدها نشان داد که بین این دو گروه از نظر همه صفات به استثنای تعداد روز تا اولین گلدهی، ارتفاع بوته و تعداد روز تا رسیدن اولین میوه اختلاف معنی داری وجود دارد یعنی، قابلیت ترکیب عمومی در مورد همه صفات به استثنای ارتفاع بوته معنی دار بوده و قابلیت ترکیب خصوصی نیز برای همه به استثنای تعداد روز تا رسیدن اولین میوه معنی دار بود .مقدار وراثت پذیری عمومی برای اکثر صفات به استثنای تعداد روز تا رسیدن اولین میوه بالاتر از مقدار وراثت پذیری خصوصی بود با این حال، کم بودن وراثت پذیری خصوصی نشان داد که سهم واریانس افزایشی نسبت به واریانس غالبیت، کوچک بوده و به نظر می رسد که گزینش برای بهبود این صفات در والدین، نمی تواند یک راه حل اساسی محسوب شود .علاوه بر این، درجه غالبیت برای اکثر صفات، بالاتر از یک محاسبه شد بنابراین، به نظر می رسد که در مکان های ژنی کنترل کننده این صفات، فوق غالبیت حاکم بوده و برای اصلاح این صفات می توان از تولید واریته های هیبرید استفاده نمود .تنها در مورد تعداد روز تا رسیدن اولین میوه، مقدار درجه غالبیت کمتر از یک محاسبه شد که نشان می دهد سهم واریانس افزایشی نسبت به واریانس غالبیت، بالاتر بوده و ژن هایی با غالبیت ناقص در کنترل این صفت نقش دارند و گزینش در اصلاح این صفت، موثر است .نتایج همچنین نشان داد که والد C۰۸ از قابلیت ترکیب مناسبی برای تعداد و وزن میوه، تعداد روز تا رسیدن اولین میوه و درصد مواد جامد محلول در آب میوه برخوردار است .والدین LA۳۰۰۰ ،۳۴۵- IL۳، والد LA۳۰۰۴ و والد KALGN۳ به ترتیب، از قابلیت ترکیب مناسبی برای تعداد روز تا اولین گلدهی، ویتامین) C میلی گرم در صد گرم (و عملکرد میوه) گرم در واحد بوته (برخوردار بودند .مناسبترین قابلیت ترکیب خصوصی برای تعداد و وزن میوه مربوط به تلاقیC۰۸ KALGN۳بود .همچنین، مناسبترین قابلیت ترکیب خصوصی و بالاترین میانگین برای درصد مواد جامد محلول و عملکرد، مربوط به تلاقی۳۴۵- IL۳ LA۳۰۰۴بوده و مناسب ترین ترکیب برای تعداد روز تا اولین گلدهی و مقدار ویتامین C به ترتیب، مربوط به تلاقی هایC۰۸ LA۳۰۰۰،KALGN۳ LA۳۰۰۰،LA۳۰۰۴ LA۳۷۲۸A،C۰۸ LA۳۰۰۴و KALGN۳ LA۳۰۰۴ و LA۳۷۲۸A C۰۸ بودند
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئولیت معنوی درجه اول )