عنوان

ارزیابی تناسب اراضی برای پیاز و گندم دیم در منطقه هوراند با استفاده از روش‌های نوین دلفی و نقطه ایده‌آل,‮‭Land suitability evaluation for onion and rainfed wheat in Horand region by Delphi and ideal point new methods‬

شماره

‭۲۲۴۵۴پ‬

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

per

عنوان اصلي

ارزیابی تناسب اراضی برای پیاز و گندم دیم در منطقه هوراند با استفاده از روش‌های نوین دلفی و نقطه ایده‌آل

عنوان اصلي به زبان ديگر

‮‭Land suitability evaluation for onion and rainfed wheat in Horand region by Delphi and ideal point new methods‬

نام نخستين پديدآور

/سمیرا رسولی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: کشاورزی

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ‮‭۱۳۹۸‬

نام توليد کننده

، میرزائی

نام خاص و کميت اثر

‮‭۹۲‬ص‬

متن يادداشت

چاپی - الکترونیکی

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

مدیریت منابع خاک - گرایش منابع خاک و ارزیابی اراضی

زمان اعطا مدرک

‮‭۱۳۹۸/۱۱/۱۴‬

کسي که مدرک را اعطا کرده

تبریز

متن يادداشت

خاک از نهاده‌های اصلی در تولیدات کشاورزی است، لذا شناخت دقیق استعداد و محدودیت‌های آن از ضرورت‌های کشاورزی پایدار است .یکی از نخستین اقدامات در جهت کشاورزی پایدار ارزیابی تناسب اراضی است که با در نظر گرفتن شرایط اراضی ضمن سنجش امکان کشت انواع تیپ‌های بهره‌وری، طرحی از استفاده بهینه از اراضی را ترسیم می‌نماید .ارزیابی تناسب اراضی با روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که انتخاب کاراترین آن‌ها جهت دستیابی به بهترین برنامه‌ریزی برای مدیریت اراضی از اهمیت بالایی برخوردار است .در این راستا طی تحقیق حاضر ارزیابی کیفی و کمی تناسب اراضی بخشی از شهرستان هوراند به وسعت حدودی ‮‭۶۶۲‬ هکتار برای گندم و پیاز) محصولات رایج منطقه (با استفاده از روش‌های پارامتریک ریشه دوم، دلفی و نقطه ایده‌آل صورت گرفت .ضمن جمع‌آوری اطلاعات اقلیمی و جداول عرف محلی برای تیپ‌های بهره‌وری مورد نظر، مطالعات صحرایی از ‮‭۱۲‬ واحد اراضی جداسازی شده با تکمیل اطلاعات زمین‌نما و تشریح و نمونه‌برداری از ‮‭۱۲‬ خاکرخ شاهد انجام و تجزیه‌های خاک مدنظر در آزمایشگاه صورت پذیرفت .به‌منظور ارزیابی تناسب اراضی، براساس نتایج حاصل از سنجش وضعیت اراضی، اطلاعات مورد نیاز در روش‌های ارزیابی تناسب اراضی مطرح در مطالعه وارد و شرایط موجود با نیازهای تیپ بهره‌وری مورد مقایسه قرار گرفت .طی ارزیابی کیفی و کمی تناسب اراضی به‌ترتیب شاخص‌های اراضی و پتانسیل تولید) پهنه‌بندی زراعی-اکولوژیکی (با استفاده از روش‌های مورد بحث مبنای سنجش قرار گرفت .در روش پارامتریک ریشه دوم با انجام مقایسات، هر یک از ویژگی‌ها امتیازی از صد را کسب و کلاس تناسب اراضی بر مبنای جمع‌بندی امتیازات مذکور با فرمول مربوطه همراه با اصلاحات لازم برای هر یک از واحدهای اراضی و تیپ‌های بهره‌وری تعیین شد .در روش نقطه ایده‌آل تعداد ‮‭۸‬ ویژگی خاک و زمین‌نما انتخاب و میزان وزن آن‌ها در تولید تیپ‌های بهره‌وری توسط روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی معین گردید .سپس این وزن‌ها در مقادیر وزنی ویژگی‌ها ضریب و حاصل‌ضرب ویژگی‌ها با عملگر جمع نورم مثلثی تلفیق و شاخص‌های اراضی برای هر واحد اراضی محاسبه شد .برای ارزیابی تناسب اراضی با روش دلفی وزن ویژگی‌ها با روش لیکریت، ماتریس ارزیابی با استفاده از رویکرد فازی تعیین شد .سپس با ضرب ماتریس ویژگی‌ها در ماتریس وزن ماتریس ارزیابی محاسبه شد .در نهایت بعد از استانداردسازی ماتریس ارزیابی، با استفاده تی‌نرم مثلثی شاخص اراضی محاسبه شد .شایان ذکر است اجرای مدل‌های فوق با استفاده از نرم‌افزارهای ‮‭Matlab‬ و ‮‭Exportchoice‬ و ‮‭Excel‬ صورت گرفت .براساس نتایج حاصل از روش‌های تناسب اراضی نقشه‌های مربوطه برای انواع تیپ‌های بهره‌وری مورد بحث با استفاده از نرم‌افزار ‮‭Arc GIS‬ ترسیم گردید .برتری روش‌های ارزیابی تناسب اراضی مورد استفاده بر مبنای مقایسات آماری طی آزمون‮‭F‬ ، ضریب تبیین، میانگین مربعات خطا و میانگین هندسی نسبت خطا با استفاده از نرم‌افزار ‮‭Spss‬ مورد بررسی واقع شد .نتایج حکایت از حضور خانواده‌های مختلف از انتی‌سول و اینسپتی‌سول‌ها در منطقه داشت .محدودیت‌های شدید اقلیمی و به تبع آن تناسب بحرانی اقلیم توصیه به عدم کشت تیپ بهره‌وری گندم دیم در منطقه داشته و از این‌رو ارزیابی تناسب گندم آبی نیز صورت گرفت .ویژگی‌های شیب، گچ، شوری و بافت- ساختمان- سنگریزه برای گندم و ویژگی‌های شیب، آهک، شوری و سیل‌گیری برای پیاز مجموعه عواملی هستند که با ایجاد محدودیت منجر به افت کلاس تناسب می‌شوند .به‌طور کلی برمبنای ارزیابی تناسب اراضی صورت گرفته با روش‌های مختلف، اولویت کشت در منطقه به ترتیب برای تیپ‌های بهره‌وری گندم آبی ، پیاز و گندم دیم است .براساس مقایسه صورت گرفته بین ارزیابی کیفی و کمی تناسب اراضی به روش پارامتریک ریشه دوم سطح مدیریت اراضی برای تیپ بهره‌وری گندم پایین و برای پیاز در حد متوسط است .تعیین سطح مدیریت با استفاده از روش‌های دلفی و نقطه ایده‌آل با توجه به عدم غالبیت تام نتایج در تمامی واحدها برای یکی از روش‌های کمی و کیفی ممکن نگردید .شاخص‌های اراضی حاصل از روش‌های دلفی و نقطه ایده‌آل نسب به پارامتریک ریشه دوم بالا است، همچنین با توجه به بالا بودن مقادیر تولید واقعی نسبت به تولید پتانسیل نیاز به واسنجی جداول سایس برای تیپ‌های بهره‌وری مورد بحث در منطقه می‌باشد .مقایسات آماری صورت گرفته در خصوص کارایی هر یک از روش‌های تناسب اراضی نشان داد که به‌ترتیب روش‌های نقطه ایده‌آل، دلفی و پارامتریک ریشه دوم دارای دقت بالاتری هستند، هر چند تفاوت بین آنها معنی‌دار نبود .همچنین پارامترهای صحت‌سنجی بیان‌گر کارایی خوب تمامی روش‌های به‌کار رفته در تخمین استعداد اراضی برای تولید تیپ بهره‌وری مورد نظر بود

متن يادداشت

Soil is one of the main input of agricultural production, so recognition of its talents and limitations is essential to sustainable agriculture. One of the first steps towards sustainable agriculture is land suitability evaluation, which show scheme of optimal land use by assessing the feasibility of cultivating various utilization types according to land conditions. Land suitability evaluation is done through various methods that selecting the efficient one is very important to achieve the best land management planning. In this research work, application Parametric-square root, Delphi and Ideal point methods to qualitative and quantitative land suitability evaluation of 662 ha of Horand region for wheat and onion (common utilization types). Behind collecting climatic data and local table for the utilization types, field surveying were carried out by study of landscapes and control soil profiles in 12 land units. Soil routine analyzes were completed in the laboratory. The data needed in the land suitability evaluation methods which achieved as resultant of land condition assessing, were compared with utilization types requirement to land suitability evaluation. Land index and production potential (agro-ecological zoning) were the base to predicting qualitative and quantitative land suitability evaluation. In the parametric-square root method, the characteristics were assigned score of 100 by comparing land conditions with utilization type requirements. Land suitability classes for each land unit and utilization type was determined by summarizing of mentioned scores based on its formula and modifications. In the ideal point method, eight characteristics of soils and landscapes were selected and their weights in utilization type product were determined by analytical Hierarchy methods. Then these weights were computed in characteristics weight and their multiplication products integrated by Triangular norm plus operator to calculate land index of each land unit. For land suitability evaluation by Delphi method, the weight of characteristics calculated by Likrit method. Evaluation matrix was determined by fuzzy set theory. Then, evaluation matrix was predicted by multiplying the characteristics matrix in weight matrix. Finally, land index was calculated after standardization of evaluation matrix by Triangle T-norm. It is reminded that mentioned models were implemented by Matlab, Exportchoice and Excel software. Land suitability maps for studied utilization types were prepared by Arc GIS based on various land suitability evaluation methods results. The superiority of land suitability evaluation methods were assessing by statistical tests such as F test, R2, RMSE and GMER using Spss. The results revealed the presence of various families of Entisols and Inceptisols in the study area. Severe climatic limitations and consequently critical climate suitability, advised against cultivation of rainfed wheat in the study area. Therefore, the suitability of irrigated wheat was evaluated too. Slope, gypsum, salinity and texture-structure-coarse fragments for wheat and slope, lime, salinity and flooding for onions were characteristics that lead to decline suitability class due to their limitations. Generally, based on land suitability evaluation by different methods, the priority of utilization type in the study area is for irrigated wheat, onion and rainfed wheat respectively. According to comparing of qualitative and quantitative land suitability evaluation by Parametric-square root method, the management level is low and moderate for wheat and onion respectively. It was not possible to determine the level of management using Delphi and Ideal point methods due to lack of dominance of quantitative or qualitative ways in all units. The land indices derived from Delphi and Ideal point methods were higher than Parametric-square root method. Also, according to high amount of observed yield rather than potential yield, it is essential to calibrate Sys tables for studied utilization types in Horand. Statistical comparisons of land suitability evaluation methods showed that descending order of efficiency is Ideal point, Delphi, and Parametric-square root respectively, although they didnt have significant differences. Also, the validation parameters showed well performance of all land suitability evaluation methods to estimating land potential for studied utilization types

عنوان اصلي به زبان ديگر

‮‭Land suitability evaluation for onion and rainfed wheat in Horand region by Delphi and ideal point new methods‬

مستند نام اشخاص تاييد نشده

رسولی، سمیرا

مستند نام اشخاص تاييد نشده

Rasouli, Samira

مستند نام اشخاص تاييد نشده

رضائی، حسین، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

ثروتی، مسلم، استاد راهنما

مستند نام اشخاص تاييد نشده

جعفرزاده، علی اصغر، استاد مشاور

يادداشت عمومي

سیاه و سفید

وضعیت فهرست نویسی

نمایه‌سازی قبلی