کتیبهها در مطالعات تاریخ و هنر ادوار گوناگون ایران از منابع دستاول و ارزشمند به شمار میروند .کتیبهنگاری نستعلیق- بهعنوان شاخهای مهم از خوشنویسی ایرانی و تزیینات معماری- در دور قاجار به اوج شکوفایی رسید و زینتبخش بناهای گوناگون شد .از این میان، مساجد و زیارتگاهها ازجمله مهمترین جلوهگاههای کتیبههای نستعلیق هستند .حرم حضرت معصومه و مسجد و مدرسه سپهسالار بناهای شاخصی هستند که در این عصر، قلم نستعلیق به شکلی گسترده در کتیبهنگاری آنها بهکاررفته است .افزون بر این، آنچه اهمیت این کتیبهها را دوچندان نموده، نگارش آنها توسط چند تن از خوشنویسان طراز اول این دوره است؛ ازاینرو، میتوان کتیبههای این دو بنا را جلوهای باشکوه از هنر و کتیبهنگاری نستعلیق قاجار دانست که در بازشناسی تحولات تاریخی و هنری این عصر اهمیت به سزایی دارند .پژوهش حاضر که بر مبنای شیو گردآوری اطلاعات کتابخانهای-میدانی و با روش توصیفی-تحلیلی و رویکرد تطبیقی فراهم آمده، به بررسی سیوسه کتیب نستعلیق در صحنهای عتیق و اتابکی حرم حضرت معصومه و جلوخان و صحن مسجد و مدرس سپهسالار پرداخته و در پی شناسایی عوامل مأثر در کاربرد گسترد قلم نستعلیق در کتیبهنگاری این دو بنا و تحلیل و مقایس ویژگیهای متنی، محتوایی و ساختاری این کتیبههاست .نتایج پژوهش نشان میدهد که کتیبهنگاری نستعلیق در این دو بنا همسو با اهمیت نستعلیق در دور قاجار، شکوفایی سنت کتیبهنگاری نستعلیق صفوی در این دوره و فضای فرهنگی-هنری باستانگرا و غربگرای جامع ایرانی عصر قاجار شکلگرفته است و بررسی متن، محتوا و ساختار این کتیبهها بیانگر نوآوری، تنوع فنون و امتداد برخی سنتها هستند .
عنوان قراردادی
عنوان قراردادي
بررسی تطبیقی کتیبه های نستعلیق دوره قاجار در حرم حضرت معصومه با مسجد و مدرسه سپهسالار [منابع الکترونیکی: پایان نامه]