دیوانسالاری ایرانی در عصر اسلامی به بررسی پیشین نهادهای اداری و اجرایی ایران عصر اسلامی میپردازد .آنچه که در این تحقیق حائز اهمیت است نشان دادن این نکته است که پس از فتوح اسلامی فرمانروایان مسلمان برای ادار سرزمینهای وسیع مفتوحه ناگزیر به سیستم اداری حاکم بر سرزمینهای وسیع دولت ساسانی روی آوردند و دربار خلفا زیر سلط نهادها و رسوم اداری ایرانیان قرار گرفت و بدین ترتیب فرهنگ ایرانی در بطن حکومت اسلامی و به دست حاکمان آن به حیات خود ادامه داد .برای نشان دادن این نکته لازم بود که ابتدا زمینههای پیدایش و رشد دبیری و دیوانسالاری ایرانی در ایران باستان و تحولات آن مورد ارزیابی قرار گیرد و سپس چگونگی انتقال آن به عصر اسلامی و شیو تداوم آن در این دوره و در دربار خلفا روشن گردد .در سایر فصلها، نیز بر حسب فضای رساله، به اجمال به شرح احوال چند تن از دبیران و دیوانسالاران نامبردار اشاره شده و تعدادی از دیوانهای مهم نیز به اختصار معرفی گردیده است .از دیگر فصول قابل توجه این نوشتار، بررسی سیاستنامهها یا آدابالملوکها و نصایحالملوکها در دورۃ اسلامی است، که به کلی مت╩ثر از خداینامهها و گاهنامهها، یعنی شرح آداب دیوانسالاری در دربار شاهان ساسانی و نظام اداری حاکم بر آن و همچنین مراسم و جشنها و در مجموع سنتهای دیرین پادشاهان ایران باستان بوده است .خصایص دبیران و دیوانسالاران و چگونگی گزینش آنها، اهمیت جایگاه دبیران و آنچه راه دیوانسالاران برجسته را در دستیابی به وزارت تسهیل میکرد از موضوعاتی است که در این رساله به آنها اشاره شده است .
عنوان قراردادی
عنوان قراردادي
دیوانسالاری ایرانی در عصر خلفا و بنیانهای آن در ایران پیش از اسلام [منابع الکترونیکی:پایان نامه]