ز دیرباز افراد مختلف به گردآوری نسخههای خطی پرداختهاند و برای شناساندن، دسترسی و استفاده از این مجموعههای گردآوری شده همواره سعی بر آن بوده که با ارائه اطلاعات کتابشناختی و فهرستنگاری به معرفی این آثار بپردازند .توصیف محتوای نسخه، از مهمترین اطلاعاتی است که برای شناساندن آن توسط فهرستنگار ارائه میشود که فهرستنویسی موضوعی نامیده میشود .پژوهش حاضر به بررسی وضعیت و تفاوتهای موجود در فهرستنویسی موضوعی نسخههایخطی از گذشته تا امروز با ت╩کید بر شش کتابخانه بزرگ :ملی، مرعشی، آستان قدس رضوی، مجلس شورای اسلامی، ملک و مرکزی دانشگاه تهران که دارای مجموعههای غنی نسخ خطیاند، پرداخته است .در این پژوهش با استفاده از روش تاریخی و توصیفی-تحلیلی، به بررسی شیوهها و روند فهرستنویسی موضوعی و اصطلاحهای انتخابی فهرستنگاران، برای تحلیل محتوای هر نسخه در فهرست نسخههای خطی شش کتابخانه بزرگ کشور پرداخته شده و دادههای جمعآوری شده با روشهای آماری توصیفی براساس سوالات پژوهش تحلیل شد .نتایج به دست آمده از پژوهش نشان داد فهرستنویسی موضوعی موجود در ایران به سه دوره سنتی، میانه و مدرن، قابل تقسیم است که هر دوره دارای ویژکیهای خاص خود میباشد .همچنین در هر کدام از کتابخانههای مورد بررسی از ابتدای کار تا امروز هر یک از این شیوههای مورد استفاده بوده و شیوهی کلی واحدی در آنها وجود نداشته است .اما کتابخانه ملی تنها مجموعهای است که به طور مشخص از شیوه مدرن در فهرستنویسی استفاده میکند .نتایج حاصل از بررسی کلیدواژه نشان داد :سه کتابخانه ملی، مجلس و ملک از لحاظ ادبیات، آستان قدس :قرآن و حدیث، مرعشی :فقه و اصول و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در حوزهی فلسفه و کلام دارای بیشترین منابع هستند .در پایان با توجه به کلیدواژههای مستخرج از فهرستها و بر مبنای منابع موجود در تقسیمبندی علوم، اصطلاحات حوزه علوم عقلی به شیوهی سرعنوان موضوعی به عنوان الگو آورده شده است .
عنوان قراردادی
عنوان قراردادي
تحلیل محتوای موضوعهای داده شده به نسخههای خطی در فهرستهای نسخههای خطی ۶ کتابخانه بزرگ ایران (کتابخانههای ملی، مجلس شورای اسلامی، ملک، دانشگاه تهران، مرعشی و آستان قدس رضوی)