عنوان

بررسی تطبیقی آرای کلامی شيخ صدوق با ابن‌تیمیّه در باب توحید ( با تکیه بر دو کتاب التّوحید و منهاج‌السّنّه)

شماره

۲۹۰۴پ

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

بررسی تطبیقی آرای کلامی شيخ صدوق با ابن‌تیمیّه در باب توحید ( با تکیه بر دو کتاب التّوحید و منهاج‌السّنّه)

نام عام مواد

[پایان نامه]

نام نخستين پديدآور

/ محمّدعلی موحّدی

نام ساير پديدآوران

؛ استاد راهنما: محمّدهادی ملّازاده؛ استاد مشاور: محمد هادی قندهاری

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ۱۳۹۵

نام خاص و کميت اثر

۳۸۳ ص.

متن يادداشت

کتابنامه: ص.۳۰۶ - ۳۲۴؛ همچنین به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

علوم حدیث (گرایش کلام و عقاید)

زمان اعطا مدرک

۱۳۹۵/۰۶/۲۱

امتياز متن

۲۰

متن يادداشت

شیخ صدوق بر پایه¬ی نصوص دینی، الهیّاتی سلبی را مبتنی بر خروج از حدین طرح ریزی نمود. وی با ارائه¬ی ملاکی در جهت کسب معرفت صحیح از سقیم در شناخت خداوند، بر نفی تعطیل و تشبیه اصرار ورزید و نقش حجج الهی را در برون¬رفت از دو حد یاد شده مورد کاوش قرار داد. او در نظام توحیدی خود از معرفتِ بی¬واسطه¬ (معرفة الله بالله) و معرفتِ بالأیه سخن به میان آورد و بحثِ مبسوطی را در باب معرفتِ وهبیِ پیشین ارائه نمود. همو پس از بیان استدلالات عقلی بر نفی تشبیه میان خالق و مخلوق و بیان تفاوت¬های دیدگاه کلامیِ خود با الهیّات تنزیهیِ مبتنی بر سنخیت حکمای اسلامی، به تنزیه حق از احاطه عقول و اوهام، تنزیه از وصف پذیری، و تنزیه از صفات امکانی پرداخت و با ذکر دلایل عقلیِ مأثور و ارائه شواهد متعدد روایی، به تنزیه حق از کیفیت، ترکیب، زیادت و نقصان، حد و تناهی، صیرورت، اینیت و مکان، قرب و بعد، زمان و حرکت و سکون و انتقال، رؤیت، جسمانیت و اعضا و جوارح و ادوات همت گماشت. شیخ صدوق هم¬چنین در مبحثِ توحید با نفی توحیدِ عددی و توحیدِ نوعی و انکارِ توحیدِ صفاتیِ مصطلح در نزد متکلمانِ مکتب اعتزال، و تأکید بر غیریت صفت و موصوف و خلقت اسماء و صفات تفاوت¬های عمیق الهیّات نص¬گرایانه خود را با سایر نظام¬های توحیدی آن دوران به خوبی آشکار ساخت.ابن تیمیه حرانی نیز به عنوان یک متکلمِ نقل¬گرایِ عامه، به احیای تفکر اسلافِ اهل حدیث موفق شد و مبتنی بر نصوص رواییِ عامه، الهیّاتی را مبتنی بر نفی تعطیل و تشبیه تدوین نمود. وی با جریان تعطیل¬گرایانه جهمیه و اعتزالیه به شدت به مخالفت برخاست و با طرحِ معنای خاصی از نفی تشبیه، خود را از هواخواهان تنزیه حق قلمداد نمود. ابن تیمیه با نفیِ توقیفی بودن اسماء و صفات، راه را جهتِ نفوذ مباحثِ غیر مأثور به حوزه¬ی خداشناسی مفتوح نگاه داشت. پژوهش حاضر پس از بیان دیدگاه¬های کلامی ابن تیمیه در باب معرفت حق و نفی تعطیل و تشبیه، به چهار مسئله¬ی حد و تناهی، جسمانیت، رؤیت خداوند و ترکیب از نگاه او پرداخته است. تطبیقِ آرای کلامی این دو متکلمِ نص¬گرا، می¬تواند تفاوت¬های شگرفِ دو نظامِ الهیّاتیِ مأثورِ امامیه و وهابیه را به خوبی به نمایش بگذارد. کلید واژه: شیخ صدوق، ابن¬تیمیّه، توحید، کتاب التّوحید، منهاج‌السّنّه

شماره رده

نشانه اثر

عنصر شناسه اي

موحدی

ساير عناصر نام

، محمد علی

عنصر شناسه اي

ملا زاده

عنصر شناسه اي

قندهاری

ساير عناصر نام

، محمد هادی

ساير عناصر نام

، محمد هادی

کد نقش

، استاد راهنما

کد نقش

، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

موسسه علمی وفرهنگی دارالحدیث قم

تاريخ عمليات

20180109

شماره بازیابی

p ۲۹۰۴

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

کد کاربرگه

92029

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y