عنوان

روش شناسی پیشگیری از جرایم اقتصادی از منظر امام علی (ع) با تاکید بر نهج البلاغه

شماره

۲۸۰۱پ

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن

فارسی

عنوان اصلي

روش شناسی پیشگیری از جرایم اقتصادی از منظر امام علی (ع) با تاکید بر نهج البلاغه

نام عام مواد

[پایان نامه]

نام نخستين پديدآور

/ سمانه فتحی

نام ساير پديدآوران

؛ استاد راهنما: مصطفی دلشاد تهرانی؛ استاد مشاور: سید وحید ابو المعالی الحسینی

نام ناشر، پخش کننده و غيره

: دانشگاه قرآن و حدیث (پردیس تهران)

تاریخ نشرو بخش و غیره

، ۱۳۹۴

نام خاص و کميت اثر

۲۵۰ ص.

متن يادداشت

کتابنامه: ص. ۲۳۹ - ۲۵۰؛ همچنین به صورت زیرنویس

جزئيات پايان نامه و نوع درجه آن

کارشناسی ارشد

نظم درجات

علوم حدیث (گرایش نهج البلاغه)

زمان اعطا مدرک

۱۳۹۴/۰۶/۲۱

متن يادداشت

پیشگیری از جرم از مهم‌ترین راه‌کارهای کنترل و کاهش جرم، شناسایی شده، و در میان موضوعات آن، پیشگیری از جرایم اقتصادی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است؛ زیرا جرایم اقتصادی ارتباط مستقیمی با معیشت مردم دارد. تلاش این نوشتار بر آن است تا روش‌های پیشگیرانه‌ی امام علی (7) را در جرایم اقتصادی شناسایی و استخراج کند، چرا که نحوه‌ی برخورد امام (7) با مجرمان اقتصادی، سبب پیشگیری از تکرار و یا وقوع چنین رفتارهایی در آن حوزه‌ی حکومتی شد و حتی در مواردی، افراد مجرم را به نیرویی خدمتگزار و امانتدار تبدیل کرد. این تحقیق، برای دست‌یابی به این مقصود، اقدامات امام علی (7) را در برخورد با بزهکاران و مجرمان اقتصادی مورد بررسی قرار داده، و مجموعه‌ی سخنان آن حضرت را نیز به ویژه با تأکید بر نهج ‌البلاغه، به روش فقه ‌‌الحدیثی و تشکیل خانواده حدیث آن تحلیل کرده است. بر اساس بررسی‌های انجام شده می‌توان دریافت که پیشگیری از جرم در سیره‌ی آن حضرت، شامل سه مرحله‌ی زمانی پیش از ارتکاب، از زمان کشف (گزارش) تا اثبات و پس از اثبات است که با قرار داشتن متّهم در مرحله‌ی پیشین، جواز به کارگیری اقدامات مراحل پس از آن داده نمی‌شود. برای موفقیت در پیشگیری از جرم، باید به فراهم‌سازی لوازم پیشگیری اقدام کرد و در صورت آسیب، همزمان با اقدامات پیشگیری، آن‌ها را ترمیم و اصلاح کرد. تدبیر و برنامه‌ریزی، عدالت‌ورزی، حقوق‌‌مداری، احترام به کرامت انسانی و اصلاح فرهنگ همگانی در زمینه‌ی ظلم‌ستیزی و اقتصاد از جمله مهم‌ترین لوازم پیشگیری از جرم در اندیشه‌ی امام علی (7) بوده است. امام (7) برای پیشگیری اولیه از جرایم اقتصادی، اقداماتی از جمله تقسیم مساوی سرانه‌ی بیت ‌المال، پاکسازی نظام اداری، آموزش و تربیت، تأمین مالی، نظارت، حسابرسی و حسابخواهی و تقدیر از کارگزاران امانتدار را انجام داد. امیرمؤمنان علی (7) از زمان گزارش جرایم اقتصادی تا قبل از اثبات آن، اقداماتی را به منظور بازدارندگی به کار می‌بست که مداخله‌ی روان‌شناختی و اقدامات حکومتی بازدارنده دو اقدام اساسی آن حضرت در این مرحله به شمار می‌آید؛ حسابرسی و حسابخواهی، فرصت‌دهی در بازگرداندن اموال و جبران خطاها و تهدید از جمله اقدامات حکومتی بازدارنده از جرایم اقتصادی کارگزاران است؛ سفارش به تقوای الهی، زنده کردن یاد خداوند، هشدار از مرگ، معاد و حسابرسی الهی، برانگیختن روح انسانیّت در کارگزاران، تقویت رفتارهای مثبت کارگزاران، تحقیر و بی‌ارزش نشان‌دادن دنیای مذموم و زشت‌نمایی پیمان‌شکنی از اقدامات مداخلانه‌ی روان‌شناختی است که از سوی آن حضرت متناسب با شخصیت کارگزاران به کار گرفته می‌‌شد. امام علی (7) پس اثبات جرایم اقتصادی برای سامان‌دهی وضعیت اقتصادی و فرهنگی به بازسازی اعتماد عمومی و یاری گرفتن از متخصصان اقدام می‌کرد. همچنین امام (7) در مرحله‌ی پس از اثبات، رویکردی کیفری و غیرکیفری را برای اصلاح شخص مجرم در نظر می‌گرفت. اقدامات کیفری خود در چهارچوب یک سیاست جنایی و کیفری خاص محدود می‌گشت که در قالب اهداف، اصول و روش‌هایی گاه بدیع و منحصر به فرد بود. در منظر امیرمؤمنان علی (7)، اصلاح مجرم، بازدارندگی از جرم و بازگرداندن اموال و دارایی‌ها از جمله اهداف این سیاست شمرده می‌گردد. عدالت‌ورزی، پاسداشت حقو‌ق، اعتدال و میانه‌روی از مهم‌ترین اصول حاکم بر مجازات‌هاست. توبیخ و تهدید، عزل، جریمه‌ی مالی، تنبیه بدنی، معرفی کارگزاران خیانتکار، بازداشت و مجازات جایگزین از جمله روش‌های مجازاتی است که امام علی (7) در برخورد با مجرمان اقتصادی به کار می‌بست. در اندیشه‌ی آن حضرت، زمانی که اهداف مجازات بدون اجرای مجازات حاصل شود، به ویژه در حقوق اله و حقوق حاکمیتی، مجازات از مجرم ساقط خواهد شد؛ اقرار (قبل از اثبات) و توبه و جبران خسارت اسباب سقوط مجازات از مجرمان است و تنها مستلزم ادای حقوق مردمان است. همچنین از جمله اقدامات غیر کیفری صورت گرفته از سوی امام (7) بازسازی شخصیت مجرمان و تلاش در جهت بازگرداندن مجرمان فراری به وطن است.کلیدواژگان: جرم، جرایم اقتصادی، پیشگیری، مداخله‌ی روان‌شناختی، اقدامات حکومتی بازدارنده، اقدامات کیفری، اقدامات غیر کیفری.

شماره رده

نشانه اثر

عنصر شناسه اي

فتحی

ساير عناصر نام

، سمانه

عنصر شناسه اي

دلشاد تهرانی

عنصر شناسه اي

ابوالمالی الحسینی

ساير عناصر نام

، مصطفی

ساير عناصر نام

، وحید

کد نقش

، استاد راهنما

کد نقش

، استاد مشاور

کشور

ایران

سازمان

موسسه علمی وفرهنگی دارالحدیث قم

تاريخ عمليات

20171126

شماره بازیابی

p ۲۸۰۱

فرمت انتشار

p

نوع ماده

TF

کد کاربرگه

92029

پیشوند ISBD اعمال شده است

1

سطح دسترسي

a

تكميل شده

Y