گاهی به دیوان پروین اعتصامی ، گویا نگاهی است عمیق و دقیق به اشعار بزرگ ترین و بهترین شاعر زبان پارسی زبان ، که گر چه راقم این وجیزه ، در رخنه و نفوذ به تمامی زوایای افکار و امیال این بانوی سخنور و حساس ، خود را عاجز و ناتوان دیده ، اما سعی بلیغ و کوشش وسیع نموده است که با دیدی منصفانه و صادقانه در بعضی از زوایای شعری و کرانه های فکری شاعر ، جسورانه به جستجو بپردازد . و در این رهگذر پس از مقدمه و شرح مختصر و نسبتا مفیدی از زندگی کوتاه و پر بار شاعر ، سبک یک دست و روان شاعر و قالب های سنتی شعرش و تخیلات و تصورات شاعرانه اش را مورد بررسی قرار داده ایم . آنگاه زن را اختصاصا و مردم را عموما در شعر پروین به تماشا نشسته ایم دیده ایم که این شاعر خردمند و انسان دوست ، در قسمت اعظمی از سروده هایش ، ضمن همدردی با کودکان یتیم ، پیرزنان دردمند ، مادران نگران و مردم ضعیف و کشیده ، تضادهای طبقاتی رایج در جامعه را گاهی با ملایمت و زمانی با شدت ، مورد انتقاد و اعتراض خود قرار داده و از حقوق همگان ، به ویژه زنان دفاع می نماید . مناظرات پروین هم بخش دیگری است که درباره آن گفته ایم که شاعر با کمک این هنر زیبا و ساده ، به زبان تمثیلی و مجازی ، مضامین اجتماعی ، سیاسی و اخلاقی را در سطحی بسیار گسترده ، به بهترین وجه منعکس می سازد ، تا آنجا که در این عرصه ، در تاریخ ادب فارسی ، پروین شاعری بی همتاست . در ادامه بررسی شعر پروین ، از تاثیر پذیری او سخن رفته است که او به خوبی توانسته چشمه های زلال علم و ادب پیشینیان ، معاصران و غربیان را در سراسر بوستان دیوان خویش ، با مهارت و دقت فوق العاده ای جاری نماید . آخرین بخش این نوشته را به وزن ها و بحرهای به کار رفته در شعر شاعر ، اختصاص داده ایم که شاعر آنها را با دقت و ظرافت خاصی به کار گرفته و لطافت و نفوذ سخنش را دو چندان نموده است .