وضوع این پایان نامه ، شرح پنجاه قصیده و غزل از دیوان سنایی غزنوی شاعرو حکیم معروف قرن پنجم وششم هجری است که از قصیده شماره ۱۵۱ آغاز و بهقصیده شماره ۰۰۲ ختم می گردد . متن مورد تحقیق ، دیوان حکیم سنایی غزنوی به تصحیح استاد مدرس رضوی بوده است . روش کار در این پایان نامه بدین ترتیب بوده که درهر قصیده یا غزل ابتدا وزن ، بحر عروضی ، حرف روی و ردیفاحتمالی آن مشخص شده است . آنگاه معانی واژه ها ، اصطلاحات و کنایات بیان گردیده اند و نکات دستوری و بدیعی بیت ها ، تلمیحات ، تمثیلات و تشبیهات نیز در حد توان بیان شده اند . در حد امکان نیز شواهدی از نظم و نثر برای بعضی از معانی واژه ها و مضامین ابیات آورده شده است ودر پایان نیز در صورت نیاز ، خود بیت به صورت ساده شرح داده شده است . اما از آنجا که می توان سنایی را به حق پدر شعر عرفانی دانست ، جهت شناخت و دریافت اندیشه های او پژوهشی جدی ، عمیق و گسترده لازم است تاسرچشمه افکار و اندیشه های بزرگانی چون عطار ، مولوی ، حافظ و... کههمگی از سنایی بزرگ تاثیر عمیق پذیرفته اند ، بیشتر شناخته شود و عظمت کار سنایی بیش از پیش آشکار و اعجازش در عرفان نمایان تر گردد . از آنجا که سنایی ، با آیات و احادیث و قصص پیامبران - علیهم السلام - وحکایت هاو موضوعات اساطیری آشنایی فراوان دارد و دراشعار خود ازآنها بهره فراوانبرده است و اشارات و تلمیحات بسیاری در این باره دارد ، اینجانب در حد توان آنها را از منابع معتبر یافته و در پایان نامه گنجانده ام .درمقدمهنیز ، زندگی نامه ، درون مایه های شعری و ویژگی های سبکی سنایی بیان شده است . ضمنا نظر به اینکه شماره قصیده ۵۹۱ مجددا تکرار گردیده ، لذا جهت هماهنگی ، تعداد قصیده ها و غزل های شرح شده در این پایان نامه ۱۵ مورد است .